Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Сүт безі қатерлі ісігіның эпидемиологиясы мен алдын алу жолдары

Әлем бойынша сүт безі қатерлі ісігі әйел онкопатологиясыңда актуалды проблемалардың бірі болып табылады. Мақалада сүт безі қатерлі ісігінің заманауи мәселелері, эпидемиологиялық жағдайы аналитикалық зерттелді. Науқастарда ісіктің бірінші белгілері мен алдын алу шаралары талқыланды.

Кіріспе. Онкологиялық аурулардың пайда болуында қоршаған ортаның көптеген факторлары өз әсерін тигізеді. Әлемде жыл сайын қатерлі ісіктердің 10 млн жаңа жағдайы тіркеліп, шамамен 8 млн науқас көз жұмады. Дүниедегі барлық өлімнің 13% қатерлі ісік ауруларына тиесілі. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) болжамы бойынша 2020 жылға дейін бүкіл әлемде қатерлі ісікке қатысты ауру-сырқаушылық пен өлім-жітім 1,5-2 есеге артады. Ауру-сырқаушылықтың өсуі ерлерде өкпе мен тоқішек-тікішек қатерлі ісігі, ал әйелдерде сүт безі және жатыр денесі қатерлі ісігі есебінен өрбиді деген болжам бар[1].

Халықаралық қатерлі ісікке қарсы одақтың (International Union Against Cancer, UICC) ұйтқы болуымен, қоғамдастықтың назарын қатерлі ісік ауруларының жаһандық мәселелеріне аудару мақсатында, 2005 жылдан бастап жыл сайын бүкіл әлемде 4-ақпан Дүниежүзілік қатерлі ісікке қарсы күні аталып өтеді. ДДСҰ сарапшыларының бағалауы бойынша, тиімді тамақтану, белсенді өмір салты және темекішегушіліктен бас тарту арқасында онкологиялық дерттердің 40% алдын алуға болады [2].

Зерттеу мақсаты. Сут безі қатерлі ісігінің әлемдегі және Қазақстандағы жағдайын зерттеу, алдын алу жолдарын талқылау.

Зерттеу әдісі. Бұл жумыс аналитикалық әдіс негізінде жасалды.

Бүкіл әлемде сүт безі обыры әйелдердегі жәлпы қатерлі ісіктер қурамында аурушаңдық пен өміршеңдік көрсеткіштері бойынша бірінші орынды иелейді.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының деректерi бойынша әлемде сүт безi қатерлi iсiгiнен болатын өлім соңғы 20 жылда 22% көбейген. Жыл сайын әлемде орташа есеппен 500 мың әйел осы дертпен ауырса, оның 250 мыңы өмірмен қоштасады. Осыған орай әр жыл сайын 21 қазан - «Дүниежүзі әйелдердің сүт безi қатерлі iсiгiнен қорғау күні» деп жариялануы да тегін емес. Барлық жерде сүт безі қатерлі ісігінің аурушаңдық көрсеткішінің өсу тенденциясы байқалады. Қазіргі уақытта АҚШ-та аурушаңдық көрсеткіші 100 мың халық санына шаққанда 91 науқасты құрайды [3].

Бүгінгі күні әрбір бесінші қазақстандықта алдағы өмір бойына қатерлі ісік ауыру қауіп-қатері бар. Қазақстанда 2014 жылғы статистика бойынша сүт безі қатерлі ісігінің аурушаңдық көрсеткіші 100 мың халық санына шаққанда 19,1 құрады. Жыл сайын 29 мың әйел сүт безі қатерлі ісігімен ауырса, олардың 17 мыңы қайтыс болады. Қазақстан Республикасында 15 жыл бұрын жыл сайын 2 мыңға жуық науқас жаңадан есепке алынса, қазіргі уақытта бұл көрсеткіш жылына 3 мыңнан аса науқас жаңадан есепке алынып отыр. Осыған орай, аурушаңдық көрсеткішінің интенсивті өсуіне байланысты үшінші мың жылдықта сүт безінің қатерлі ісігі онкологияның өзекті мәселесі болып отыр.

Әйелдер арасындағы онкологиялық аурулар құрылымында сүт безi қатерлі iсiгi бiрiншi орын алса, ол барлық қатерлі ісіктердің 21 пайызын (2014 жылдық көрсеткіш) құрайды. Республикада 2013 жылы қатерлі iсiкке шалдыққан 3263 ауру анықталса, 2014 жылы ол 3272-ге өскен. Елімізде сүт безi қатерлі iсiгi әрі қарай өсуі әбден мүмкін көрінеді. Сондай-ақ сүт безi қатерлі iсiгiмен ауыратындардың жасарғаны да анықталып, оны алдын ала емдеудегі әсерлі жолдары қарастырылуда. Егер бұрын аурудың ең биiк шыңы 50-60 жастағы әйелдерде көбірек кездессе, қазіргі таңда 30-40 жастағы қыз-келіншектерде осы аурумен аурыратындар да жиі кездеседі. Сүт безі қатерлі ісігі 15-30 жас пен 50-59 жас аралығындағы әйелдерде өте жиі кездеседі [4].

Сүт безi қатерлі iсiгi төрт сатыдан тұрады: I және II сатыларда сүт безi қатерлі ісігімен радикальды (толық) емделуi ықтимал және аурулардың 80-92%-ы бес жылға дейін өмір сүреді, ал III және IV сатылар кеш анықталған болып саналады және бұл кезең ең қауіпті жағдайға жатады. Өкінішке орай, ісіктің ерте сатыларындағы науқастар саны бұл ауру бойынша қаралатын жалпы әйелдер санының 10-15 пайызын құрайды. Науқастардың 50-60% бiрiншi қаралған сәтте сүт безi қатерлі ісігінің III және IV сатысында болады екен [5].

Сүт безінің әр тұсында түйін немесе томпайған жердің пайда болуы, емшек ұшынан сұйықтың көрінуі аурудың бастапқы белгiлерi болып табылады. Бірінші өсу сатысында әйел ешнәрсені өзінен сезбейді, тек кездейсоқ жағдайда өзін-өзі сипағанда сүт безінде 1-2 сантиметр көлемдей түйінді байқайды. Дерттің екінші, әсіресе, үшінші, төртінші өсу дәрежелерінде денеде ауру сезімі ұялайды. Қолтық астында лимфа бездерінің шошынып ұлғаюы, қол бойында ісіктің көрінісі кейіннен пайда болады. Қатерлі iсiкпен ауырған науқастар дерті асқынған кездерде қатты шаршап, қажиды, элсiрейдi. Əлсiздiк, жүдеу бiрнеше күнге, аптаға, айға созылады[6].

Сүт безi iсiктерiнщ алдын алушaрaлaры: 

  • Әйелдерде гормоналды дисбалансты алдын алу және дер кезіңде емдеу
  • Бiрiншi жүктілікті мiндеттi түрде сақтау және сәбиге 24-36 айға дейiн емшек емiзу.
  • Қайта жүкті болу жиiлiгiн және жүктілік санын қазіргі кезде дамыған әрі зиянсыз - екіқабаттылықтан сақтану тэсiлдерiн пайдалану жолымен реттеу (бiрiншi босанудан 45 жылдан соң ғана қайта жүкті болу ұсынылады).
  • Емшектен баланы шығару біртіндеп-біртіндеп орындалуы керек және әр емізуден кейін сүт сорғышпен емшекті толық сауып, босату қажет, содан кейін барып, оны сыртынан қатты қысып байлаған жөн.
  • Тиiмдi тамақтану қағидаларын сақтау.
  • Салауатты өмір салтын ұстау [7].

Бастапқы сатысында анықталмаған сүт безінің қатерлі ісігінің қауіптілігі өте жоғары. Жалпы алғанда, бұл ауруды емдеудің мынадай түрлері бар: хирургиялық жолмен толықтай сылып тастау; сәулемен емдеу жәнеде химиялық дәрілермен емдеу [8].

Қорытынды. Қазіргі таңда сүт безі қатерлі ісігі әйел онкопатологиясында аурушаңдық және өміршеңдік көрсеткіштері бойынша алдынғы қатарды иелейді. Ауру бірінші сатыларында анықталса, обырдың кейінгі болжамы оң болып, науқастың өміршеңдігі жөғарылайды. Алайда, аурудың көп уақыт белгісіз кешүыне және науқастардың дәрігерге кеш қаралуыңа байланысты, обыр III-IV сатысында жиі анықталады. Қазіргі таңда дамыған мемлекеттер аурудың еміне ғана емес, алдын алу жолдарынада аса көп мән бөлуде. Сондықтан, әйелдер арасында сүт безі қатерлі ісігінің алдын алу жолдары жайлы іс-шаралар жургізү обырдың аурушаңдық көрсеткішін азайтатыны анық.

 

ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI

  1. Global geocancerology. Ed. by G.M. Howe. - Edinburg: Churchill Livingstone, 2006. - 350 p
  2. Stewart B.W., Wild C.P. World cancer report 2014 // The Health Well. - 2017. - Р. 3-8.
  3. Кулигина Е. Ш. Эпидемиологические и молекулярные аспекты рака молочной железы // Практическая онкология. - 2010. - Т.11, №4. - С. 203-216.
  4. Нургазиев К.Ш.,Сейтказина Г.Ж., Байпеисов Д.М. и др. Қазақстан Республикасы онкологиялық қызметінің 2014 жыл көрсеткіштері // Онкология и Радиология Казахстана. - 2014. - №12. - С. 3-6.
  5. Давыдов М.И., Аксель Е.М Онкология // Вестник РОНЦ им. Н.Н. Блохина РАМН. - 2010. - №2., Прил. 1. - С. 55-56.
  6. Bostner J., Skoog L., Fornander T., Nordenskjold B., Stal O. Clinical Cancer Research // Cancer. - 2006. - №16. - Р. 1624-1633.
  7. Призова Н.С. Статистическое обоснование необходимости проведения медико-социальной реабилитации у женщин-инвалидов вследствие злокачественных новообразований молочной железы // Проблемы стандартизации в здравоохранении. - 2012. - № 11(12). - С. 46-48.
  8. Dezheng Huo, Ningqi Hou, Nora Jaskowiak et al. Use of postmastectomy radiotherapy and survival rates for breast cancer patients with T1-T2 and one to three positive lymph nodes // Annals of surgical oncology. - 2015. - Vol. 22, Issue 13. - P. 4295-4304.

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.