Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Учаскелік мейірбике мен пациенттің озара қарым-қатынасының этикалық- құқықтық аспектілері

Зерттеу тақырыбының өзектілігі Медициналық көмектің сапасысының жақсаруы мен қолжетімділігі - жыл сайынғы Президенттің Қазақстан халқына жолдауында және 2011-2015 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламада бекітілген, ҚР азаматтарының денсаулық сақтау саласындағы, мемлекеттік саясаттың маңызды нышандарының бірі. Жаңа жағдайдағы реформалау мен қаржыландыру мақсатында, ҚР денсаулық сақтау саласының алдында:халыққа медициналық көмекті үйымдастыру, сапасын жақсарту және тиімділігі мен қолжетімділігін арттыру сияқты күрделі мәселелер тұр [1].

Медицинадағы емдеу үрдісі барысындағы азаматтардың ерекше құқықтарының сақталуы керектігін және оның маңызды екендігін гуманистік тағлым ету дәлелдейді *2+. Әрбір пациенттің белгілі бір құқықтары мен міндеттерін бұзған жағдайда әкімшілік, тіпті заң жүзінде жауапқа тартылады *3+. Медициналық этика да, заң да негізінде бір сұрақты реттейді, олар: медқызметкерлердің, пациент пен қоғамның өзара қарым-қатынасындағы міндеттері мен құқықтары, медициналық көмек көрсету және алу шарттары, көрсетілетін көмек сапасы, еңбек мерзімі, көлемі және еңбек ақының реттілігі, т.б. *4+. Атап кететін жағдай, соңғы кездері мейірбике мен пациенттің өзара қарым қатынасының көрінісінде неғұрылым жылдам өзгерістер болуда *5+.

БМСК ке түсетін салмақтың ауырлығын есепке ала отырып, жалпы тәжірибелік дәрігерлер институтының кеңейе түсуімен қатар, жанұялық/участкелік мейірбикенің де ролі және өзіне тән қасиеттерінің ерекшеліктері артуда *6+. Қазақстан Республикасының қоғамдық денсаулық сақтау саласында этика-құқықтық нормалары ескерілген, медициналық қызметкерлер мен пациенттердің өзара қарым қатынасын зерттеу актуальды мәселе болып саналады *7+.

Зерттеудің мақсаты: Мейірбике мен пациенттің этика- құқықтық нормалармен қамтылған өзара қарым - қатынасын зерттеу және оларды толық жетілдіре отырып,мейірбике мен өзара іс-әрекетінің жақсарту жолдарын әзірлеу, нұсқауларды өңдеу.

Зерттеу әдістері:

  1. Ғылыми-әдістемелік әдебиеттерге аналитикалық шолу
  2. Сауалнама

1) Мейірбикелерге әзірленген сауалнама этика-құқықтық ережелердің өте өзекті мәселелерін анықтау мақсатында жүргізілді. Мейірбикелердің сауалнамасы 23 сүрақтан түрады.

2) Пациенттерге әзірленген сауалнама этикалық өте өзекті мәселелерді анықтау үшін жүргізілді. Пациенттердің сауалнамасы 30 сұрақтан түрады.

  1. Сауалнама мәліметтерін статистикалық талдау. Стандартты компьютерлік бағдарлама «Анкетирование» және Windows арналған SPSS бағдарламасы қолданылды. Алынған мәліметтерді статистикалық өңдеу «Statistica-8,0» қолданбалы бағдарламалар пакетінің көмегімен жасалды.

Қорытынды.

Заманауи қоғамның дамуы кез-келген салаға өзгерістер енгізді.Бүл өзгерістер адамдар арасындағы қарым- қатынас талаптарының өзгеруімен түсіндіріледі. Медицина саласының дамуы, медицина қызметкерлері мен науқастар арасындағы қарым-қатынасқа жаңа талаптар қоя бастады.

Медициналық қарым-қатынас мәселелері өте өзекті мәселе, себебі денсаулығы мықты азаматтар ел болашағы. Емдеу үрдісінде науқаспен жақсы қарым қатынас орнату өте маңызды. Болашақта еліміздің сапалы және қарқынды дамуы үшін медициналық қызметкермен науқастардың арасындағы этикалық түрғыдан кездесетін мәселелерді шешу қажет. Соның ішінде әсіресе мейірбикелер мен науқастардың арасындағы, себебі жүмыс уақытының көбін науқастар мен өткізетін мейірбикелер болып саналады. Бүндай мәселелер медицина қызметкерлері тарапынан этикалық нормаларды сақтамау және өз міндеттерін дүрыс атқармау себептерінен болады.

Қалалық емханалардағы мейірбикелер мен пациенттердің өзара қарым-қатынасының этикалық- қүқықтық аспектілеріне әлеуметтік бағалау жүргізілді.Жүргізілген зерттеулер нәтижесі бізге төмендегідей қорытындылар жасауға мүмкіндік берді. Респонденттердің 42,9%- емхана мейірбикесінің жүмысына қанағаттанады. 28,6%- еңгізген дәрілер жайлы мағлүмат ала алмаған,17,0% - емдік-қорғау режимі жайлы,8,6% өзінің денсаулығы жайлы,2,9%-аурулардың профилактикалық Мейірбикелердің кезіндегі дәрі әдістері жайлы қателіктерінен 34,3%- дәрмектер жайлы хабарсыз. ем шара мағлүмат бермейтіндігін, 31,4%-Емдік шараларға алдын ала психологиялық дайындық жүргізбейтіндігіне шағымданады.

Мейірбикелермен өзара қарым-қатынасқа түскен кезіңдегі келеңсіз жағдай 65,7% болмаған.17,1%-қажетті анықтамалық қағаз алмаған. 8,6%-инъекциялық ем- шараларды ашумен,ауру сезімін тудыратындай етіп жүргізген.2,9%- мейірбике кабинеттен қуған, дәрі- дәрмектеді дөрекі берген.Респонденттердің 51,4%- дәрігердің мейірбикеге айқайлағанын жиі кездестірсе, 17,1%-пациенттің мейірбикеге айқайлауын,14,3%- дәрігердің пациентке айқайлауын кездестірген.

Пациенттермен жағымды оң қарым қатынас орнатуға, мейірбикеге әсер ететін кедергілерден (40,0%) -мейірбикелердің уақытының жеткіліксіздігін, 37,2%- Мейірбикенің жұмысының қанағаттанарлықсыз және дұрыс ұйымдастырылмауы, 11,4%-Пациенттердің сабырлық танытпауы және мейірбикелердің тәжірибелілігінің төмен дәрежесін айтты.

Респонденттеріміздің басым көпшілігі (60%) мейірбике мен пациенттің арасындағы этикалық-құқықтық аспектілері дүрыс сақталуы үшін -мейірбикенің айлығын көтеру, 20%-Ынталандыру жұмыстарын ұйымдастыру (мотивация), 14,3%-Қатаң тәртіп орнату керектгін айтса, 5,7%-Пациенттің өз құқығын білуі қажет деп есептейді. Біздің елімізде мейірбикенің ролін бағалауда сұхбаткерлердің басым көпшілігі (74,3%)-дәрігерден төмен деп бағалады.14,3%-айта алмады, 5,7%-

мейірбикенің орны жоғары,себебі ол уақытының 70% науқаспен өткізеді және дәрігермен тең деп есептесе, мейірбике өз алдына жеке маман дегенмен ешкім келіспепті.Сонымен қатар респонденттеріміз инъекциялық ем шара кезінде мейірбикелердің дәрілік заттардың тиімділігі мен сапасы туралы ақпарат бермейтіндігіне шағымданды (68,6%).

Өздерінің құқықтарынан пациенттеріміздің:54,3%- қандайда бір кемсітушісіз кезектілікпен медициналық көмек алуға құқылы екендерін, 22,9% - өз денсаулығын сақтаудың қамын жасауға, 14,3%- медициналық технологиялардың қазіргі деңгейі қандай мүмкіндік берсе, сондай шамада дерт зардабының жеңілдетілуіне, 8,6%-диагностика, емдеу және күтім жасау процесінде өзіне лайықты ілтипат жасалып, өзінің мәдени және жеке басының құндылықтарына құрмет көрсетілуіне құқылы екендерін айтты.Мейірбикелердің 90% пікірінше - мейірбике мен дәрігерлердің қарым-қатынасында этикалық мәселелер жиірек туындайдығы қынжылтады. Мейірбикелердің басым көпшілігі (80,0%)-науқас айтқанын орындамаса, қарсы келсе, науқаспен этика-

құқықтық аспектілерін сақтай отырып,әңгімелесетіні қуантады.Соңғы 5 жылда қызметтерінде кездескен қиыншылықтардан (60,0%), пациенттің этика-құқықтық аспектілері жайында білімінің жеткіліксіздігін атап көрсетті.Мейірбикелердің сыбайлас жемқорлыққа жол берген кездері болмағандығы бізді қуантады ( 60% ). Қорыта келе, еліміздегі мейірбикелер мен науқастардың арасындағы қарым-қатынастарды әлі де шешуді қажет ететін бірнеше мәселелер бар. Солардың ең негізгісі екі жақтың да құқықтыры мен міндеттірі жайында білімінің төмендігі.Осыған байланысты елімізде білімді және біліктілігі жоғары медицина қызметкерлерін дайындау және сол арқылы медициналық қызмет көрсету мәдениетін жоғарылату қажет. Аталған мәселелерді тиімді шешіп, медициналық қызметкерлердің білімін жоғарылатсақ, медициналық қызмет сапасы жоғарылап,еліміздің дамуы нәтижелі болады деген сенім бар. Мейірбикелер мен науқастардың арасындағы этика-құқықтық нормалардың сақталуы медицина саласының дамуына себеп болады. Аталған мәселелерді шешу мейірбикелер мен науқастар тарапынан келесідей мәдени және әлеуметтік ерекшеліктерді сақтау арқылы нәтижелі болмақ:әлеуметтік және медициналық этика бойынша денсаулық сақтау кәсіби мамандарын дайындау және оқыту,медициналық қызметкерлер және қоғамның ақпаратпен қамтамасыз етілуін жоғарылатуға бағытталған іс-шаралар жүргізу, құқық саласында тұрғындарды ақпараттандыру жұмыстарын күшейту.

Бұл зерттеу жұмысы медициналық қызметкерлер мен пациенттердің этикалық-құқықтық білімін, денсаулық сақтау саласының дамуымен сәйкес жетілдіріп отыруды қажет ететіндігін айқындайды.Медициналық қызметкерлер мен пациенттер арасындағы өзара этика- құқықтық қарым-қатынас пациенттің құқығының сақталуы мен сыйластыққа негізделуі тиіс.Этикалық ережелер мен нормалардың қарапайым түрінің сақталуының өзі де кәсіби мамандар жұмысының ,пациенттердің шағым жасауының алдын алуға бірден бір кепіл.

 

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

  1. Конституция Республики Казахстан.
  2. Биомедицинская этика, учебное пособие/под ред. Мишаткиной Т.В., С.Д. Денисова, Я.С. Яскевич/ - Минск.: ТетраСистемс, 2003. - C.136-166.
  3. Уголовный кодекс Республики Казахстан, 1997.
  4. Отношение населения к своему здоровью и системе здравоохранения: Результаты социолог. исслед. / *Под ред. Г. Нокиной, В. Гуревич+.- Алматы: *Фонд XXI век+, 2002.- C. 15-41.
  5. Иванюшкин А.Я., Курило Л.Ф., Лопухин Ю.М., Седова Н.Н., Тищенко П.Д., Юдин Б.Г. Биоэтика: вопросы и ответы. – М.: Прогресс-Традиция, 2005. – C. 8-9, 48-59.
  6. Зыятдинов К.Ш. Некоторые этико-правовые проблемы взаимоотношений врача и пациента // Проблемы социальной гигиены, здравоохранения и истории медицины. – 2000. - № 2. – С. 22-25.
  7. Закон Республики Казахстан «Об охране здоровья граждан», 2006.

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.