Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Жарнама мəтіндеріндегі көріктеу құралдарының қолданылуы

Тіл жарнама саласымен өте тығыз байланысты. өйткені қандай да болмасын жаңалық, өзгеріс халыққа тіл арқылы жеткізіледі. Қазіргі таңда жарнама үлкен қоғамдық сипатқа ие болды. Оның даму дəрежесі күннен –күнге шлгерілеп отыр. Жарнама бізге тосыннан келген жаналық емес. Ол қоғам өмірімен тығыз байланыста дамып отырады.

Жарнама қашан пайда болды? Өткенге зер салып қарайтын болсақ, жарнаманың замандар бойы қалыптасып дамыған, қоғам, халық өмірімен біте қайнасқан өзіндік тарихы бар. Жарнаманың ең алғашқы үлгілері тауар өндірісінің дамуы кезінде пайда болды. Мысалы, көне Греция мен Римде сауда-саттыққа байланысты алғашқы хабарлар ағаш тақталарда, сүйектерде жазылып, оқылған. Жарнаматанушылардың пайымдауынша, алғашқы жазбаша жарнамаланған жарнамаға 2500 жыл болған тəрізді. Көне Египеттің Мемфия қаласында табылған тасқа ойылып жазылған жарнама былай делінген: «Мен, Рино, Крит аралынанмын, құдайдың қолдауымен, түс жоримын» («Я, Рино с острова Крит, по воле богов толкую сноведения»). Осы бір Риноның өзін жарнамаланған тас Каир қаласының музейінде сақталынған.

Жарнама сөзі латынның “REKLAMO” сөзінен шыққан, «айқайлау» деген мағынаны білдіреді. Ежелгі Рим, Греция базарлары мен алаңдарында əр түрлі тауарларды мақтап қатты айқайлаған. Жарнама ең талантты, өз уақытының ерекше көшбасшыларымен ынтымақтасу мүмкіндігін береді, ол өз еліне, бүкіл əлемге белсенді əсер етеді. Сондықтан да, жарнаманы бесінші өкімет деп бекер айтпаған. Жарнамаақпараттар беру құралы. əлемдегі ең бірінші жарнамалық хабарлама жасаған «Күнделікті оқиғалар» газеті. 1630 жылы осы газеттің қызметін пайдаланып, мекен жай жəне анықтама кеңсесін ашқан Т.Ренардо жарнаманың əкесі болып саналған.

Жарнама қоғамдық өміріміздің көптеген салаларында қолданылатын ерекше құбылыс екені даусыз мəселе. Жарнаманың түрі сан алуан. Ол, негізінен, коммерция, саяси, мəдени салада жиі қолданылады. Берілу түріне қарай көше жарнамасы деген (плакат, афиша, маңдайша) болады, бұқаралық ақпарат құралдары арқылы берілетін жарнамалар (газет, журнал, радио, теледидар) болатыны да белгілі.

Қазақ жарнамалары – қызмет көрсетулердің, тауарлардың түрлерін насихаттайтын, еңбек пен өнім бəсекелестігін дамытатын нысан мен қоғамдық əлеуметтік мазмұндағы термин. Жарнама қазіргі қоғамға, қоғамның мүшесіне қатысты мəдениеттің деңгейін көрсететін сала, яғни мəдениетпен тығыз байланысты ұғым. Жарнама мəтіні ұлт тілімен, ұлттық мəдениетпен байланысты қалыптасатын жағдайда ғана, өзінің негізгі мақсатын атқара алады. Жарнама мəтіні ұлттық мəдениеттің бір белгісі ретінде, жазбаша жазылған мəтін ретінде қазіргі қазақ əдеби тілінің дамуымен тығыз қарымқатынаста болып отыр. Қазақ жарнамаларының əлеуметтік қызметі ұлғайған сайын əдеби тілдің белгілерін көрсету мүмкіндігі де кеңейіп отыр.

Жарнама мəтіні құрылымымен ерекшеленеді: онда тілдік таңба ретінде бір лексикалық единицадан тұратын мəтін де, шағын форматты мəтін де пайдаланылады. Осыған байланысты жарнама мəтінінің құрылымдық сипаты, тілдегі қанатты сөздері, мақал-мəтелдердің құрылымы жақын келеді. Жарнама мəтіндерінің прагматикалық функция атқаруында тыныс белгілерінің де рөлі бар.

Жарнама мəтіндерінде троптар жиі қолданылады. Троп – айқындық пен мəнерлікке жету мақсатында, ауыспалы мағынада қолданылатын сөздер мен айтылымдар. Мысалы, Чистый дизайн – Таза дизайн; (Samsung фирмасы, Мехпоселок.), Вкус обольщения – Еліктірер дəм; (Gracio шырыны, Абая-Мира көшесінде), Вкус нежности – Нəзіктік дəмі; (Milka шоколад жарнамасы. № 11 троллейбус).

Троптардың анағұрлым кең таралған түрі, олар: күшейту (гипербола), метафора, метонимия, кейіптеу (олицетворение), теңеу, синекдоха, эпитет (сипаттау).

Жарнама мəтіндерінде метафора мен метонимия тəсілдері де қолданылады. Метафора – сыртқы не ішкі белгілеріндегі ұқсастықтарға қарап, бір зат атауының басқа бір затқа атау болуына байланысты сөз мағынасының ауысуы. Мысалы, “Evrolux”мебельный рай – жиһаз жұмағы; (Ленин-Шевченко көшесінде), Золотой стандарт качество – сапаның алтын белгісі;

Метонимия өзара іргелестігі, шектестігі нəтижесінде бір зат тауының басқа бір затқа жəне табиғи күтім (polete шаш бояуының жарнамасы).

Жарнама мəтініндегі теңеудің қолданылуы. Теңеу – құбылысты басқа нəрселермен салыстыру арқылы сипаттау тəсəлі. Мысалы, Сусыған жібектей (Head&Shoulders сусабыны өнімінің жарнамасы); Ұлпадай жұмсақ (100 рецептов красоты бальзамының жарнамасы); Шырындай тəтті өмір (Piko шырынының жарнамалық үнпарағы).

Қазақ тіліндегі жарнама мəтінінде ұғымды күшейту үшін – гипербола тəсілі қолданылады. Мысалы, Өте нəрлі тағам (Сникерс шоколады, М.Жұмабаев к-сі); Ең дəмді («Лето» сұйықмайы, 11-мкр. «Ас» дүкені); Өмірдің жоғары сапасы (Bosch фирмасының жарнамасы); -рак/рек: жұрнағының жалғануымен анықтауыштың қолданылуы: Бізбен өмір де тəттірек! («Рахат» фирмасы, көкбазар, жарнама парақшасы);

Жарнама мəтінінде кездесетін кейіптеулер: Мысалы, Картридждің жаңа өмірі (Достық – Төле би); Түнде де сəнді (Promenand сауда орталығы);

Жарнама антитезаның қолданылуы: Мысалы, Төменгі бағаларға апаратын жалғыз жол – Онда дорога к низким ценам (Sulpak сауда орталығы); Төмен баға, дербес дизайн (Линда жиһазының жарнамасы);

Жарнама мəтінінде кездесетін мақал-мəтелдер, фразеологизмдер жəне нақыл сөздер. Мысалы, Тоғыз жолдың торабында – Все дороги ведут в Мерей (Сайн жəне Маречка к-сі); Ұлт жоқ жерде тіл де жоқ, жер де жоқ (Райымбек д-лы); Ощути вкус Узбекистана (Жұбанов жəне Алтынсарин қиылысы); Науаи – шығыстың əфсанасы – Науаи – легенда востока; (Жандосов жəне Тимирязев қиылысы).

Қазақ мақал-мəтелдері мен нақыл сөздерінің мағынасына үңіле қараған сайын оның қоғамның барлық саласын қамтитынын аңғаруға болады. Ең басты ерекшелігі көлемі жағынан қысқа, көңілге ерекше қонымды, ұтымды болуында.

атау болуына байланысты туатын ауыспалы мағына. Мысалы, Гармония вашего успеха –

Сіздің табысыңыздың үйлесімі; Ген тонкости – ұялы телефон жарнамасы.

Жарнама мəтінінде кездесетін эпитеттер: Эпитет – заттың не құбылыстың айрықша белгісін, қасиетін білдіретін бейнелі сөз. Эпитет ұғымға, нəрсеге бейнелік, нақтылық сипат береді. Мысалы, Керемет көрсеткіш депозитідепозит отличный результат; Nissan 4x4 естественный отбор; (Байтұрсынов – Сəтпаев көшесінде); Үнсіз жəне үнемді жуу (LG фирмасы, Абай жəне розабакиев қ-сы); Шынайы түс

 

 

  1. Сыздық Р. Бүгінгі көркем проза тілі жəне əдеби норма (сəйкестік пен алшақтықтар) // Өнер алды – қызыл тіл. Мақалалар жинағы. –Алматы: Жазушы, 1986.
  2. Есенова Қ.Ө. Қазіргі қазақ медиа-мəтінінің прагматикасы. Автореф.фил.ғыл.док.-Алматы, 2007
  3. Рогозина И.В.Медиа-текст как средство социальной регуляции // Концептуальная картина мира и интерпретативное поле текста с позиции лингвистики, журналистики и коммуникативистики: сб.докл. Всесоюз. науч. прак. конф., /25-26 июня,2001/. – Барнаул, 2001, 171-182 стр.
  4. Уəли Н. Қазақ сөз мəдениетінің теориялық негіздері. Фил.ғ.д... дисс
  5. Э.Ю.Новикова. Прагматические характеристики газетного политического текста// Вопросы лингвистики и транслятологии. -Волгоград, 2004, вып. 2 с.18-26
  6. Ережепова С.Н. Официально-деловой стиль в русском и казахском языках: прагмалингвистический аспект. Автореф. канд... филол. наук. –Алматы, 2002. -27 стр.
  7. Алефиренко Н.В. Современные проблемы науки о языке. -Москва, 2005.
  8. Ерназарова З.Ш. Қазақ сөйлеу тілі синтаксистік бірліктерінің прагматикалық негіздері. Фил. ғылым. док. дисс… авторефераты. -Алматы, 2002.
  9. Ахатова Б.С. Языковое сознание. Дисс...д.ф.н
  10. Е.Е.Анисимова Лингвистика текста и межкультурная коммуникация.-М., 2003 С.120

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.