Алматы қаласының Жетісу ауданы бойынша өндірістік мекемелеріндегі жұмыс істейтін адамдардың денсаулығының көрсеткіштері туралы мәліметтер берілген. Мақаланың соңында берілген кестеде жыл бойына тіркелген аурушаңдылық саны мен ауырған күндер тізімі көрсетілген.
Жұмысшылардың денсаулығын нығайту және сақтау - бұл отандық медицинаның алдына қойған мақсаты.Өндірісте жұмысшылардың аурушаңдылығының төмендеуі бір жағынан денсаулықтарының нығайғанын білдірсе,екінші жағынан өндірісте еңбек ресурстарын сақтауға болады.Сонымен қатар аурушаңдылық өндіріске экономикалық шығын әкеледі. Қазіргі кезде өндіріс аясында көбінесе әйел адамдар жұмыс істейді.Соңғы он жыл ішінде әр салада өндірісте,ауыл шаруашылығында қазіргі жаңа технологияға байланысты техниканың қолданысқа енуіне байланысты,адам денсаулығына қолайсыз жағдай туғызуда.Бұған жұмыс кезінде үлкен күш механизмін қолодану, өндірістік жүйені кешенді автоматизациялау,аспаптарды герметизациялау, жабық және қайтымды технологияларды химиялық қайта өңдеу мекемелерінде дистанциондық басқару әсер етті.
Аурушаңдық - бұладам денсаулығының қалыпты үйлесімділігініңтепе-теңдік жағдайын жоғалтуы.
Аурушаңдылықтың дамуында негізінен әртүрлі өнеркәсіп факторлары және жұмысшылардың кәсіптік мамандығы маңызды фактор болып табылады. Сол себептен олардың кәсіптік анамнезін білу маңызды. Кәсіптік анамнезінде жұмысшы өндірістің қай саласында, кім болып істейді, яғни мамандығы, қандай зиянды заттармен жұмыс жасайды, зиянды заттардың шектеліп рұқсат етілген концентрациясы (ШРЕК) және қанша уақыт қатынаста болатынын, ол заттың физикалық және химиялық жағдайын, ағзаларға қай жолмен түсіп, қай жолмен шығатынын, қай ағзаларға жиналып әсер ететінін білу кәсіптік ауруды табуда және профилактикалық жұмысты жүргізуде маңызы зор.
Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодексінің 25-тарау, 155-бабы өндірістік қызметті жүзеге асыратын әрбір азаматты медициналық тексеріп қарауды қамтамасыз ету болып табылады.Алдын ала медициналық бақылау жұмысқа тұруда, зиянды өндіріспен байланысты жұмыстарда, денсаулыққа қауіп төнетін жұмыстарда жүргізіледі. Төменде Алматы қаласы Жетісу ауданы бойынша өндірістік мекемелерде қолайсыз еңбек жағдайында жұмыс істейтін жұмысшыларда 2013 жыл бойынша тіркелген ауру түрлерімен, ауырған күндерінің ұзақтығы берілген.
Кесте 1 - 2013 жылғы Жетісу ауданының уақытша еңбекке жарамсыздыққа арналған аурушаңдық есебі 2012 жылы аудандағы өндірістік
мекемелерде 1106 адам жұмыс істеген, оның ішінде 275-і әйел адамдар, ал 2013 жылы 1154 адам, оның ішінде 298-ін әйелдер құрайды
|
Аурудың Аталуы |
2012 ж |
2013 ж |
||
|
ЖаҒдай |
Күні |
Жағдай |
Күні |
|
|
Перифериялық жүйке жүйесінің аурулары |
15 |
78 |
20 |
102 |
|
Көз және көз жатырларының аурулары |
6 |
55 |
6 |
63 |
|
Құлақ аурулары |
4 |
26 |
8 |
51 |
|
Гипертония, гипертонияның салдарынан мидың әлсіреуі |
32 |
237 |
40 |
424 |
|
ИБС және аурудың гипертониялық емес түрлері |
13 |
215 |
10 |
85 |
|
Артерия, артериол және вена аурулары |
4 |
19 |
5 |
24 |
|
Ангина және жедел фарингит |
20 |
60 |
20 |
63 |
|
Жедел респираторлы инфекциялар |
79 |
398 |
78 |
294 |
|
Жоғарғы тыныс жолдарының аурулары |
17 |
75 |
11 |
57 |
|
Пневмония |
2 |
17 |
5 |
48 |
|
Тұмау |
8 |
44 |
14 |
43 |
|
Тыныс жолдарының созылмалы ауруларының асқынуы |
30 |
217 |
34 |
106 |
|
Асқазан және он екі ішектің жарасы |
8 |
67 |
5 |
102 |
|
Гастрит және дуоденит |
17 |
121 |
9 |
42 |
|
Бауыр және ұйқы безінің аурулары |
22 |
334 |
15 |
165 |
|
Бүйрек және зәр шығару жолдарының аурулары |
15 |
186 |
15 |
133 |
|
Әйелдердің жыныс жолдарының қабынуы |
5 |
90 |
3 |
35 |
|
Тері және тері асты клеткаларының инфекциялары |
4 |
32 |
4 |
27 |
|
Тері және тері асты клеткаларының қабынуы(дерматит, экзема) |
3 |
19 |
3 |
10 |
|
Сүйек-бұлшық ет жүйесінің және дәнекер тінінің аурулары |
36 |
336 |
23 |
291 |
|
Басқа да аурулар |
22 |
135 |
22 |
321 |
|
Жарақаттар, өнеркәсіпке байланысты уланулар |
1 |
8 |
0 |
0 |
|
Тұрмыстағы уланулар және жарақаттар |
20 |
17 |
657 |
|
|
281 |
||||
|
Барлық аурулар бойынша қорытынды |
385 |
3136 |
368 |
3150 |
Жоғарыда көрсетілген мәліметтерге қарасақ, бірқатар ауруларда жағдай санының артқаны байқалады. Мысалы:
- Перифериялық жүйке жүйесінің ауруларынан2013 жылы - 20 жағдай, 2012 жылы - 15 жағдай (2 жағдай «Асфальтобетон-1» ЖШС-і өндірістік мекемесі және 2 жағдай МАК «Алматыгорстрой » ЖШС-і өндірістік мекемесі есебінен) тіркелген.
- Гипертония, гипертонияның салдарынан мидың зақымдануы 2013 жылы - 40 жағдай, ал 2012 жылы - 32 жағдай (9 жағдай «Асфальтобетон-1» ЖШС-і өндірістік мекемесі есебінен).
- Тыныс жолдарының созылмалы ауруларының асқынуы 2013 жылы - 34 жағдай, ал 2012 жылы - 30 жағдай (2 жағдай МАК «Алматыгорстрой » ЖШС-і өндірістік мекемесі есебінен) тіркелген.
Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» кодексінде көрсетілген міндеттерді бұзған және өз уақытында кезекті медициналық тексеруден өтпеген тіркеуде тұрған обьектілерге, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органы тарапынан - көлемі438760 тг құрайтын 14 айыппұл салынды, сонымен қатар 14 өндірістік мекемеден - 324 адам жұмыстан уақытша шектетілді.Бірақта, бірқатар ауруларда былтырғы көрсеткіштермен салыстырғанда, биылғы көрсеткіш біршама төмендеген.
Осыған байланысты Жетісу аудандық мемлекеттік санитарлық- эпидемилолгиялық қадағалау басқармасы тарапынан жұмысшылардың медициналық тексеруден өз уақытында өтуі үшін көптеген іс-шаралар жүзеге асырылуда. Мұнда дер кезінде тексерілудің қажеттілігі мен маңыздылығы туралы гигиеналық оқытулардың денсаулықты сақтауда маңызы зор.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
- Неменко Б. А., «Коммуналдық гигиена бойынша практикалық сабаққа арналған басшылық». - Алматы: 2010. - 75 с.
- ҚР «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі» туралы кодексі. - Алматы: ЮРИСТ, 2009. - 108 б.
- Алматы қаласы Жетісу аудандық МСЭҚБ-ң ӨНҚБ жылдық қорытындысы.