Мақалада алдын ала кернеуленген цилиндрлік қабықша қабырғасының температура әсерін ескеріп кернеуленген-деформацияланған күйі қарастырылған. Алдын ала кернеуленген цилиндрлік қабықшаны температура өзгеруіне байланысты есептеу реті келтірілген.
Зерттеу жұмысының нәтижелері алдын-ала кернеулі қабықтардың жүмысы мен есебі туралы бүрыннан белгілі деректерді едәуір толықтырады және алдын-ала кернеу параметрлерін ескере отырып, цилиндрлік қабықтың алдын-ала кернеулі орамасы арқылы қабырғаның кернеулі күйін анықтауға мүмкіндік береді. Жүмыс нәтижелері алдын-ала кернеу параметрлерін оңтайлы тандау арқылы қабық қабырғасының кернеулі күйін реттеу мүмкіндігін ғылыми растауға мүмкіндік берді. Алғаш рет құрылымның мойынтірек қабілетін толық пайдалану шарттарынан алдын-ала кернеулі цилиндрлік қабықтарды инженерлік есептеу және үтымды жобалау әдісі ұсынылды.
Жүмыс заманауи құралдарды, жабдықтар мен жабдықтарды қолдана отырып жүргізілді және оның нәтижелері қабық құрылымдарын жобалау мен есептеудің классикалық теорияларына қанағаттанарлық сәйкес келеді.
Алдын ала кернеулі цилиндрлік қабықтарды есептеу әдістемесін әр түрлі салалардағы жобалау ұйымдарының инженерлік-техникалық қызметкерлері жаңа немесе қолданыстағы ыдыстар мен қысым аппараттарын, резервуарларды, қүбырларды. газгольдерлерді және басқа цилиндрлік қабықтарды жобалау кезінде. сондай-ақ бірқатар техникалық пәндерді оқыту кезінде университеттерде қолдана алады.
Үздіксіз цилиндрлік қабықшалар түріндегі құрылымдар-резервуарлар, газ өткізгіштер, Құбырлар, ыдыстар және қысым аппараттары әртүрлі салаларда кеңінен қолданылады, құрылымдық, технологиялық шешімдердің кең спектріне ие және өте жауапты құрылымдарға жатады, олардың бұзылуы мен апаттары елеулі экологиялық салдарға және материалдық шығындарға әкелуі мүмкін.
Өнеркәсіп дамуының қазіргі кезеңінде ішкі қысыммен жүмыс істейтін қабықтарды есептеудің құрылымдық шешімдері мен әдістерін жетілдіруге бағытталған зерттеулер үлкен ғылыми және практикалық қызығушылық тудырады.
Мақалада зерттеу нысаны жоғары беріктігі бар және ішкі қысыммен жүмыс істейтін цилиндрлік қабықшалар болып табылатындығына байланысты және жүмыстың мақсаты
- Жанабай Н. Ж. ғылым кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін диссертациялық жұмыс. "Конструкциялық параметрлерді есепке ала отырып. алдын ала кернеулі цилиндрлік қабықшаның кернеулі күйін бағалау" 2007, Шымкент қ.
- Айнабеков А.И.. Сулейменов У.С., Жанабай Н.Ж., Айнабеков Б.А. Моделирование потери устойчивости тонкостенного трубопровода при аффинном соответствии модели и натуры //IV межд. научно- практ. конф. «Эффективные строительные конструкции: теория и практика». -Пенза. -2005.-С. 122-125.
- Айнабеков А.И., Сулейменов У.С., Жанабай Н.Ж., Укибасв М.К. Моделирование потери устойчивости корпуса магистрального трубопровода при сжатии в пределах упругости //Современные строительные материалы, технологии и методы проектирования //Мат. межд. научно-практ. конф., поев. 25- летию КазГАСА.-2005.-С.147-151.
- Zliangabay N., Utelbayeva A., F.R. Salimov The calculation of strength of preliminary-stressed gas-oil pipelines of great diameter, working under the pressure with the regard to the influence of external temperature environment// Вестник «Восточно-КазахстанскогогосударственноготехническогоуниверситетаимениД. Серикбаева». №3/2019г. Усть-Каменогорск. С.94-98.
- Duissenbekov В., Tokmuratov A., Zhangabay N., Orazbayev Z.. Yerimbetov В.. Aldiyarov Z. Finite- difference equation of quasistatic motion of the shallow concrete shells in nonlinear setting// Curved and layered structures. Volume 7, Issue 1. January 2020, pages 48-55.
- SBorodinK., Zhangabay N.Z. Meclianical characteristics, as well as physical and chemical properties of the slag - filled concretes, and investigation of the predictive power of the Inetahcurisric approach// Curved and layered structures. Volume 6. Issue 1, January 2019, pages 236-244.
- Жаңабай H.Ж., Утелбаева А.Б.. Салимов Ф.Р., Куандыкова Э.Т. Экономическая эффективность при строительстве предварительно напряженных газопроводов и нефтепроводов большого диаметра с учетом экономии материала из стали// Вестник «Атырауского государственного университета имени Х.Досмухамедова». №1(53)/март 2019 г. Атырау. C 121-125.