«Мектепке дейінгі балалық шақ» - жеке тұлғаның денсаулығы және дамуы қалыптасатын адам өміріндегі ерекше кезең.
Бұл кезеңде бала айналасындағы ересек адамдарға (ата-ана, педагог) тәуелді болады. Осы жаста дұрыс көрсетілмеген күтім, әлеуметтік, эмоцияналдық проблемалар келешекте қиындықтарға әкеліп соқтырады.
«Білім туралы» Заң мен мектепке дейінгі білім беру мекемесінің Типтік ережесіне сәйкес, балабақшаның алдында тұратын ең негізгі міндет - «Баланың толыққанды дамуын қамтамасыз ету үшін отбасымен қарым-қатынасқа түсу».
Сондықтан баланың дамуына отбасында да, балабақшада да бірдей жагдай жасалуы керек.
Мектепке дейінгі мекеме педагогі ата-аналар төмендегі міндеттерді орындай алатындай жүмыс жасауы қажет:
- Өктемшілдікті жеңу жэне қоршаған ортаны бала деңгейінде көру;
- Баланы басқа балалармен салыстыруға болмайтынын түсіну;
- Бала дамуының күшті жэне элсіз жақтарын білу, оларды ескеру;
- Балаға эмоцияналдық қолдау көрсету.
Адамзат тарихында өсіп келе жатқан ұрпақты тэрбиелеуде екі бағыт қалыптасқан: отбасылық жэне қоғамдық. Баяғы заманнан келе жатқан өзекті мэселе - тұлғаның қалыптасуына үлкен эсерін тигізетін отбасы ма, әлде қоғамдық тэрбие ме? Кей ұлы педагогтардың отбасы десе, басқалары қоғамдық мекемелер деп санаған.
Сонымен қатар қазіргі кездегі ғылым отбасы тэрбиесін тіпті жоғары дэрежедегі балабақша мен мектеп тэрбиесі алмастыра алмайтынын айтады. Бала тэрбиесіне қолайлы жағдай жасау, үйлесімді тұлғаның қалыптастыру үшін балабақша мен отбасы арасындағы қарым-қатынасты нығайту жэне дамыту керек.
Отбасылық жэне қоғамдық тэрбие идеялары нормативтік - құқықтық құжаттарда, «Мектепке дейінгі тэрбие мен оқыту тұжырымдамасында», «Білім туралы» Заңда орын тапты.
«Білім туралы» Заңда «Ата-ана бірінші педагог болып табылады. Олар баланың ерте жастан денсаулық, адамгершілік, ақыл-ой дамуына негіз салулары керек» - деп жазылған.
Әрбір мектепке дейінгі мекеме балаға тэрбие беріпқана қоймайды, сонымен қатар ата-аналарға бала тэрбиесі жөнінде кеңес береді. Мектепке дейінгі мекеменің педагогы тек балалардың тэрбиешісі ғана емес, ол ата-ананың бала тэрбиесіндегі серіктесі.
Н.К. Крупская өзінің «Педагогикалық шығармаларында: «Ата-анамен жүмыс - бүл өте үлкен жүмыс. Мұнда ата-ананың білім деңгейін көтеру қажет, оларға өзіндік білім көтеруге жағдай жасап, балабақша өміріне араластыру керек. Балабақша - «ұйымдастыру орталығы», «жэне отбасы тэрбиесіне эсер етеді...», сондықтан да отбасы мен балабақша арасындағы қарым-қатынасты одан эрі дамыту қажет. Сонымен қатар баланы қалай тэрбиелеу керектігін білмейтін ата- аналарға көмектесу керек» - деп жазған.
Отбасымен қарым-қатынастың негізгі бағыттары:
- Білімдік қызмет көрсетудегі ата-аналардың қажеттіліктерін зерттеу;
- Ата-ананың педагогикалық жэне құқықтық мэдениетін көтеру мақсатында ағарту жүмыстарын жүргізу. Педагог тэрбиеленушілердің отбасымен жұмыс жүргізеді.
- Мекеменің даму деңгейін, отбасымен жүмыс мазмүнын анықтау үшін ата- аналардан сауалнама алынады.
- Отбасымен байланыс - ата-ананың педагогикалық жэне құқықтық мэдениетін көтеру мақсатында ағарту жүмыстарын жүргізу.Ата-аналардың қүқықтық білімдерін көтеру үшін нормативтік құжаттармен таныстыру керек.
- «Іскерлік ойын».
Мақсаты: Ата-анамен жүмысты дифференциалдық тұрғыдан ұйымдастыра білуге; жасау қабілетін қалыптастыру; жағымсыз мэселелерді оңтайлы жолмен шешу; ата-аналармен тығыз қарым-қатынаста болу үшін, жаңа жобаларды зерттеу; педагогикалық ұжымда тэжірибе алмасу, пікір бөлісу.
Ұйымдастыру кезеңі: екі жұмыстобы, бір эксперт тобы.
2 бөлім. Практикалық бөлім.
Ата-аналармен жүмысты екі бөлікке бөлеміз: ата-аналармен педагогикалық тұрғыдан ағарту жүмыстарын жүргізу және оларды балабақша өміріне араластыру.
Педагогтардың міндеттері: бірінші және екінші бөліктегі негізгі мәселелерді шешуде қандай жұмыс формаларын пайдалану қажеттігін анықтау. Оларды жазыңыздар.
|
Бөліктер |
Тапсырмалар |
Формалары |
|
Ата-аналармен педагогикалық тұрғыдан ағарту жүмыстарын жүргізу |
Ата-аналардың педагогикалық сауаттылығын көтеру |
Лекциялар, семинарлар, іс- тәжірибелік семинарлар, ашық ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттері, ата-аналар жиналыстары, кеңестер, көрнекі насихаттаулар |
|
Ата-аналарды МДМ өміріне араластыру |
Ата-аналардың МДМ іс- әрекетін ұйымдастыру және бақылауға араласуына жағдай жасау |
Жарыстар, үйірмелер, газет шығару, жарыстар, біріккен іс-шаралар |
3-бөлім. «Қазіргі заман талабына сай отбасы-қандай ол?» ойын жаттығуы.
Мақсаты: педагогтардың қазіргі заманға сай отбасы туралы түсініктерін тексеру, олардың ең үлгілі дегендегі жағдайлары қандай болу керектігін талдау.
4-бөлім. Педагогикалық жағдаяттарды шешу
Мақсаты: Тәрбиеші мената-аналар арасында туындаған келіспеушілікті шешу жағдайындағы педагогтың әрекетінің түрлеріне ойын тұрғысынан қарау.
5-бөлім. «Логикалық жалғасын тап».
Білімдік тапсырмасы: педагогтың ата-аналар тобымен кездескендегі іс- әрекеттерінің оңтайлы жүргізілу жақтарын анықтау.
6 бөлім. Қорытындылау.
- «Бала балабақшаға қуана барып және үйіне қуанып қайтуы керек. Балабақшада балаға көңілді, жайлы, қызықты болып, балалармен дос болып, үйде оны жақсы көретінін, үлкендердің оны тосып отырғанын білуі қажет».
- Бірігіп жүмыс істеу мәселесін шешуде ата-аналардың психологиялық- педагагогикалық істеріне педагогтардың қатысуын; отбасыларын, олардың тәрбиелеу мүмкіндіктерін зерттеу; балабақшаның білім беру жүмысына ата- аналар ды тартуды қажет етеді.
Әдебиет:
- Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, Алматы. «Дастан» баспа үйі.
- Ақмола облысы Білім басқармасының №4, 2010 жыл, БК және ҚДИ ақпараттық- әдістемелік бюллетені.
- Т. Гордан, К. Роджерс, А. Адлер идеялары.
- И. Яшунин «Социально-психологическая коррекционно-развивающая работа с детьми дошкольного возраста».
- Р.В. Васильев «Формирование исследовательских навыков воспитателей в условиях инновационного ДОУ».
- Е.А. Резепинаныц «Счасливое детство» тренингтік багдарламасы. Пайдалы кецестер