Мәселенің өзектілігі: Қант диабеті әлемде ең кең таралған созылмалы аурулар қатарына кіреді (жүрек- қантамыр жүйесі және обырдан кейін). 1985 жылдың санауы бойынша әлемде 150 млн қант диабетімен ауырған, бұл көрсеткіш қазіргі кезде 382 млн-ға дейін көтерілген[1,2]. Қазақстанда 2016 жылдың көрсеткіші бойынша 260 мыңға жуық адам қант диабетімен ауырады, бұл 2012 жылдың көрсеткішімен салыстырғанда 70 мыңға өсті. Жәнеде бұл сандардың жылдан жылға өсуі жиілеуде.
Зерттеудің мақсаты: Қант диабетінің 1 және 2 типімен ауыратын науқастардың өмір сапасын бағалау және оларға салыстырмалы талдама жасау.
Зерттеу материалдары және әдістері
Зерттеуге қант диабетінің 1 және 2 типімен ауыратын 100 науқас алынды. Оның ішінде әйелдер - 55, ерлер - 45. Қант диабеті II тип науқастардың ішінде әйелдер саны 35, ерлер саны 15, жас аралығы 40-57. Қант диабетнің I типімен науқастар ішінде әйелдер саны 20, ерлер саны 30, жас аралығы 19-32.
Науқастардың өмір сапасы SF-36 сауалнамасы бойынша бағаланды, ол жалпы 36 сұрақтан тұрды, олар ішін ара 2 топқа физикалық және психикалық денсаулық көрсеткіштеріне біріктірілген, ал олар өз ара 8 топ сұраққа бөлінген. Яғни 1-физикалық қызметі, 2- денсаулық және эмоциональді статус, 3-ауру сезімін сезінуі, 4- жалпы ден саулық жағдайы, 5-өмірге белсенділігі, 6-қоғаммен қарым-қатынасы, 7- эмоциональды жағдаый және күнделікті өмір сапасы, 8- психикалық саулығы. Сауалнамадағы әрбір сұрақ балл бойынша есептеледі, соның нәтижесінде максимальді балл 0-дан 100 аралығында саналады. Зерттеу нәтижелері және оны талқылау.
Зерттеу нәтижесі бойынша қант диабетінің 1 типінде өмір сапасының ең төмен көрсеткіштері психикалық саулығында (36%), эмоциональды жағдай және күнделік өмір сапасының бұзылысы (59 %), жалпы денсаулық жағдайының нашарлау (69%). Ал қант диабетінің 2 типінде ең төмен көрсеткіш физикалық қызметінің төмендеуі (47%), денсаулық және эмоциональді статустың өзгеруі (42%), ауру сезімін сезінуі (32%) байқалды. Алайда сауалнаманың жалпы көрсеткіштерін салыстырып қарағанда қант диабетінің 1 типімен науқастарда өмір сапасының орташа көрсеткіші 71,5%-ке тең болса, қант диабетінің 2 типінде бұл көрсеткіш 54,25% тең.
Қорытынды: Зерттеу нәтижелеріне сүйенсек қант диабеті өмір сапасының барлық көрсеткіштеріне әсер ететінін көруге болады. Өмір сапасының көрсеткіштері әсіресе қант диабетінің 2 типімен науқастарда төмен деңгейде болды. Бұл жағдайды қант диабетінің баяу ағымда және көптеген жүйелердің зақымдануымен және кеш асқынулардың дамуымен қатар жүруімен байланыстыруға болады.
Әдебиеттер
- 1. International Diabetes Federation, Diabetes Atlas, and 5th Edition.URL: http://www.idf.org/diabetesatlas (дата обращения: 17.01.2013).
- 2. Дедов И.И. Алгоритмы медицинской помощи больным сахарным диабетом // Сахарный диабет. - 2011. - № 2. - C. 4-71.