Кіріспе. Фармакоэкономика денсаулық сақтау экономикасын негіздейтін, дәрілердің қолдануын және оның күнын бағалап, науқастарды тиімді, дүрыс, оңтайлы емдеу жолдарын негіздеп және олардың бағасының саясатын анықтайтын ілім[1].
Зерттеудің мақсаты. Ишемиялық инсультті науқастардың нейропротекторлардың әсерінен фармакоэконимикалық көрсеткішінің жағдайын зертеу.
Материалдар мен зерттеу әдістері: Зерттеуге ишемиялық инсульттің жеңіл -орта түрімен ауыратын 60 сырқат алынды.Олар фармакотерапиялық кешендермен емдеуге байланысты алты топқа бөлінді. 1-топтағы сырқаттар: Фтк-1: цитофлавинді таблетка түрінде күніне екі рет және ампула түрінде 10 күн, 2-топ: Фтк-2: реамберин (1,5%-200 мл), 3-топ: Фтк-3: актовегин таблетка түрінде күніне 3 рет, 4-топ: Фтк-4: ремаксол 5-топ: Фтк-5: пирацетам, 6-топ: Фтк-6: цераксон дәрілерін нүсқау бойынша қабылдады. Дәрілік заттардың бағаларын «Еврофарма» фирмасының күны арқылы зерттедік. Есептеу стандарттық әдіс бойынша зерттеліп, науқастың толық бағасы мен «шығын-пайда» көрсеткіші анықталды. Ишемиялық инсультті сырқаттардың өмірлік сапасын анықтау үшін NAIF жүйесін қолдандық[2].
Өмір сапасының интегралды көрсеткішін (ӨСик) дені сау адамдардың бірлескен көрсеткішіне қатынасы арқылы анықтадық [3,4].
Зерттеу нәтижелері.
Өмір сапасының коэффициенттерінің өзгеруі мен аурудың толық қүнына кететін жиынтық шығынының қүны, «шығын - пайдалық» көрсеткішін арқылы анықтағанда, ишемиялық инсульттің жеңіл-орта түрімен ауыратын науқастарды нейропротекторлық дәрілерді қолдану барысында ФТК-1 (цитофлавин), ФТК-2 (реамберин) ,ФТК-3 (актовегин), ФТК-4 (ремаксол), ФТК-5 (пирацетам) және ФТК-6 (цероксан) әсерінен «шығын - пайда» коэффициентінің мөлшері 168,7 тенгеге, 184,5 тенгеге, 170,1 тенгеге, 239,5 тенгеге, 417,2 және 363,9 тенгеге тең болды.
Сонымен, өмір сапасының коэффициенттерінің өзгеру және аурудың толық қүнына кететін жиынтық шығынының қүнының мөлшерін ескеріп, «шығын - пайдалық» көрсеткішін анықтағанда, ең аз мөлшері бірінші емдеу (цитофлавинді) тобында орын алды, ең үлкен «шығын- пайда» көрсеткіші бесінші (ФТК-5) емдеу (пирацетам), тобында орын алды (кесте).
Кесте- Ишемиялық инсульті жеңіл-орта түріндегі ауыратын нақастардың ӨСик және аурудың толық қүнына байланысты «шығын-пайда» көрсеткішінің фармакотерапиялық кешендердің әсерінен өзгеруі.
Ескерту: 1-емге дейінгі көрсеткіші. 2- емнен кейінгі көрсеткіші.: Ц-цитофлавин, РБ-реам- берин, А-актовегин, РЕ-ремаксол, Пи-пирацетам, Це- цероксан.
Сонымен, ишемиялық инсульттің жеңіл-орта түрімен ауыратын науқастарды нейропротекторлық дәрілерді қолдану барысында ФТК-1 (цитофлавин), ФТК-2 (реамберин) ,ФТК-3 (актовегин ) ФТК- 4 (ремаксол) ФТК-5 (пирацетам) және ФТК-6 (цероксан) әсерінен өмір сапасының
коэффициенттерінің өзгеру деңгейін ескеріп және аурудың толық қүны арқылы анықталатын «шығын - пайда» коэффициентінің мөлшері бірінші (цитофлавинді) тобымен салыстырғанда 109,4-%-ға, 101,4%-ға, 141,9%-ға,248% -ға және 215,7%- ға тең болды .
Қорытынды.Ишемиялық инсультті науқастардың «шығын - пайда» көрсеткішінің деңгейі науқастардың ӨСик жәнеаурудың толық қүнына (Атқ) байланысты фармакотерапиялық кешендердің әсерінен келесі жағдайда орын алды: цитофлавин (табл.,егу) @реамберин ZактовегинZремаксол Z.цероксан Z пирацетам.
Әдебиеттер
- Гельцер Б.И. Фармакоэкономические исследования в здравоохранении. - Владивосток: Дальнаука, 2002. - 272с.
- Петров В.И., Недогода С.В., Лопатин Ю.М., Стаценко М.Е., Герасимов В.Б., Яворский А.Н., Сабанов А.В. Фармакоэпидемиология и фармакоэкономика антигипертензивных препаратов. Антогонисты кальция // Экономический вестник фармации. 2003. №6 (64). С.53-56.
- Сарсенова Г.Н., Орманов Н.Ж., Сравнительный анализ комбинированного применения берлиприла и коринфара на «полную стоймость болезни» у больных артериальной гипертонией ІІ степени // Наука и образование Южного Казахстана.-2009.-№1(74).-С.155-157.
- Орманов Н.Ж., Орманов Т.Н., Исаев Ж.Б., Ишемиялық инсультте цитофлавинің қолдануын фармакоэкономикалық түрғыдан негіздеу, Шымкент, ОҚМФА «Хабаршысы», 2015. №4 (73). С.28-29.