Сүт безі ісігі диагнозы қойылған науқастардың клиникалық жағдайларын қарастыра отырып Қазақстан аумағындағы аймақтық кездесу жиілігін, жастық ерекшеліктерін және жүргізілген ем түрлері талданды. Сүт безі ісігінің сирек кездесетін түрлерінен клиникалық жағдайлар ұсынылады.
Тақырыптың өзектілігі: Бүгінгі таңда сүт безі ісігі Қазақстанда онкологиялық аурулар арасында бірінші орында, ал онкологиялық өлім- жітім бойынша төртінші орында тұр.Қазір Қазақстанда сүт безі ісігі диагнозымен 25000 әйел тіркелген,жыл сайын орта есеппен 3500 әйелде анықталған, осы диагноздан жыл сайын 1400 әйел қайтыс болады. [1]
Сүт безі ісігі барлық жас топтарында кездеседі.Статистика бойыншы әрбір 8-і әйел сүт безі ісігіне шалдыққан.Жыл сайын әлемде 1 250 000 сүт безі бойыншы жағдай тіркеледі. 40 жастан асқан әйелдерде сүт безі ісігіне шалдығу қауіпі жоғарлай түседі. Соңғы 20 жылда сү безі ісігіне шалдыққан науқастар саны көбеюде . Отбасылық және генетикалық сүт безі ісігі 5 % құрайды. [2]
Жоғары қауіп тобына ( BRCA1,BRCA2 или BRCA3 гендерін тасымалдаушылар),сонымен қатар эпителиде эстроген рецепторларының шамадан тыс болуымен және отбасылық анамнезінде сүт безі ісігі бар әйелдер жатады. Гормональды контрацептивтерді мен постменопаузадан кейінгі орынбасушылық гормональды терапия қабылдау сүт безі ісігінің пайда болуын бірнеше рет жиілетеді. [3]
Зерттеу мақсаты: Сүт безі ісігі бар науқастардың ҚазОРҒЗИ жағдайында клиникалық зерттеулер талдауын жасау, яғни 2014-2015 жылдар аралығында ғылыми институтта қаралған аймақтар, жас айырмашылықтары мен сирек кездесетін ісік түрлеріне жүргізілген ем түрлері талданады.
Зерттеу әдісі: Зерттеу үшін 2014-15 жылдар аралығында ҚазОжРҒЗИ жағдайында сүт без ісімен науқастанған 1523адам алынды.Науқастар келесі диагностикалық бағыт бойынша таңдалды:
- Сүт безі ісігінің симптомдары
- Терінің қатаюы
- Лимонды қабық симптомы
- (терінің тартылу аймағы)
- Терінің эрозиясы
- Терінің қызаруы
- Емшек үрпісінен бөліністің бөлінуі
- Сүт безінің деформациялық өзгерістері, бұжырлану түрі бойынша
- Терінің ісінуі
- Көктамырлардың мөлшерінен үлкеюі
- Үрпінің тартылуы
- Сүт безінің симметриялығының өзгерісі
- Сүт безіндегі пальпацияланатын түйіндер .[4]
- Сүт безі ісігінің скринингі
- Басқа да тесттер: (сүт безінің УДЗ-і, КТ, контрасты МРТ, Сүт безі ісігінің дамуын жоғарлататын генетикалық мутацияларды анықтау (мысалы, BRCA1 и BRCA2 гендерінде).[5]
Зерттеу тәсілі: Зерттелушілер Қазақстан аймақтары, жас ерекшеліктері және қолданылған ем түрлері бойынша жіктелінді.Сирек кездесетін сүт безі ісігіне шалдыққан науқастардың клиникалық жағдайы талданды.
Зерттеу нәтижесі:
№1-2016 · KaзH МУ • kaznm∪.kz
Клиникалық жағдай -1
Науқас А.А. 1966 т.ж.
Клиникалық диагнозы: Сол жақ сүт безінің рагі. StIII В (Т4N2M0). Сол жақ қолтық асты лимфа бездеріне метастазы. Үйлестірілген емнен кейінгі жағдай.(2014ж ). Оң жақ сүт безінің рагі. StIII В (Т4N1M0). Оң жақ қолтық асты лимфа безіне метастазы.(2015ж.)
Түскен кездегі шағымы: оң жақ сүт безінің ыдырауына
Ауру анамнезі : 2013 жылдың қазан айынан науқас ең бірінші анықталған сол жақ сүт безіндегі түзіліске байланысты ауру сезінеді. Сүт безінің УДЗ мен маммография 31.10.14ж. қорытындысы: Сол жақ сүт безінің түзілісі.
Сүт безінің фиброзды кистозды мастопатиясы бойынша консервативті емін қабылдаған, әсер болмаған.
2014 жылдың қаңтар айында сол жақ сүт безінің ісінуі мен кызу сезімін байқаған.2014жылдың ақпан айында ҚазОжРҒЗИ-на қаралған. Трепан – биопсия жасалды. Г.З.№ б.7559 – 62 от 26.02.2014: Инфильтрацияланған карцинома G3, қантамырларға инвазиясымен. ИГХ – зерттеуі № 78/13 13.03.2014г, қорыт: Инфильтрацияланған бөліктік карцинома, G3қантамырларға инвазиясымен. РЭ - 3 балл (оң), РП – 3 балл (оң), Herceptest – 0, Ki67 – 50%.
Үрдістің кең таралуын ескере отырып, бірінші кезекте НАПХТ , операциялық ем жүргізілу ұсынылды. 07.03 мен 16.08.14гж аралығында 6 курс НАПХТ мынадай схема бойынша жүргізілді : доксорубицин 100мг в/в кап + Паклитаксел 90мг.
17.09.14ж жоспарлы түрде мынадай көлемде операциялық ем жүргізілді: Мадден бойынша сол жақ радикальды мастэктомия.
Жоспарлы қорытынды Г/З №0.42763-76 от 18.09.14ж: Инфильтрацияланған бөліктік карцинома, G3, сол жак сүт безі қан тамырындағы ісіктік эмболмен. Ісіктің терапиялық патоморфозы. Анықталған 9 қолтықасты лимфатүйіндерінің 7-уінде ісіктің метастаздары анықталда. Оң қолтықасты түйінін пунктатының цитологиялық зерттеуі № 14610-14611 от 18.10.14ж: мтс ке тән бірнеше ісіктік жасушалар.
УДЗ: Оң жақ сүт безінің ісігі 13.10 - 08.11.14ж. 2 курс АПХТ қабылдады: доксолек 90 мг+циклофосфан 900мг к/і.
29.11 - 07.02.15ж. 4 курс ПХТ : кемокарб 550 мг ( карбоплатина болмауына байланысты)+таксотер 140 мг к/і. 05.03 - 30.09.15ж. 7 Курс АПТХ : таксотер 140 мг к/і , кселода 500 мг 7 тб в день per os 1-14 күн.
Клиникалық жағдай -2
Науқас Ч. Л., 1941т.ж./74жас.
Клиническалық диагноз: Біріншілік- көптік метахронды ісік : Сол жақ сүт безінің ісігі St I (T1N0M0). Қосарланған емнен кейінгі жағдай (1992ж). Оң жақ сүт безінің ісігі St IIБ (T2N1M0). Түйінді формасы. 3 курс НАПХТ-дан кейінгі жағдай.(2014ж)
Anamnesis morbi: Онкомаммологта 1992 жылдан «Д» есепте мынадай ДЗ-бен тұрады: Сол жақ сүт безінің ісігі St I (T1N0M0). Жүргізілген ем: операция алдылық сәулелік терапия ЖСМ 60Гр, сол жақтық РМЭ операциясы, Г/з – инвазивті карцинома, лимфа түйіндерінде метастаз анықталмайды, 2 курс АПХТ CMF схемасы бойынша.
11.2014 жылы оң жақ сүт безінің жарақатынан кейін өздігінен оң сүт безінің тығыздалуын байқаған. 02.15жылы осы себептен маммологқа қаралған. Маммография 12.02.15ж.Қорытынды: Оң жақ сүт безінің Susp Сол жақ сүт безінің радикальды мастэктомиясынан кейінгі жағдай.
Оң жақ сүт безінің трепан-биопсиясы, Г/З №7817-20 26.02.15ж. Инфильтрацияланған карцинома.
ИГХ № 189 18.03.15ж. РЭ – теріс, РП – теріс; HER2/neu – 1+ (теріс); Ki – 67 – 30% (ВПА). Қорытынды: Триплнегативті тип.
27.02.15 сүт бездерін УДЗ: сол жақ сүт безі Cr-і ,оң жақ Bl. Оң жақ қолтықасты лимфатүйіндерінің Мтс-і 31.03.15 - 12.06.15ж. 4 курс АПХТ қабылдады : циклофосфан 1000 мг 1 күн, доксорубицин 100мг
Қорытынды. Жүргізілген клиникалық зерттеу бүгінгі күнде өзекті болып отырғын сүт безі ісігінің пайда болу факторларын алдын алу шарттарымен байланыстыра отырып көрсетілді.ҚазОжРҒЗИ аумағында жүргізілген зерттеулер нәтижесінде аймақтық ерекшелік басымдылықтары мен жас ерекшеліктері талданды.Клиникалық жағдайда сирек кездесетін сүт безі ісіктері туралы баяндалды.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
- Нургазиев К.Ш.,Сейтказина Г.Ж., Байпеисов Д.М. и др. Қазақстан Республикасы онкологиялық қызметінің 2014 жыл көрсеткіштері // Онкология и Радиология Казахстана. - 2014. - №12. - С. 3-6.
- Рак молочной железы. Современные методы диагностики, скрининга и лечения» // niioncologii.ru: интернет -изд. 2015.9 март URL: http://www. niioncologii.ru/ru/node/631 (дата обращения: 22.02.2016).
- Новое в медицине:рак молочной железы // mnioi.ru/: интернет -изд. 2016.25 янв URL: http://www.mnioi.ru//about/for_staff/konferentsii/ (дата обращения: 13.03.2016).
- Рак молочной железы 3 стадии // www.euroonco.ru: интернет -изд. 2014.15 ноябрь URL: http://www.euroonco.ru//ncology/rak- molochnoy-zhelezy/rak-grudi-3-stadii © undefined (дата обращения: 23.12.2016)
- Жолдыбай Ж.Ж.,Жылкайдарова А.Ж.,Жакенова Ж.К .Ранняя диагностика рака молочной железы на уровне первичной медикосанитарной помощи.Маммографический скининг // Онкология и Радиология . - 2014. - №8. - С. 12-18.