Мақалада бұралған стерженьнің деформациясын анықтаудың жаңа жолы келтірілген. Жеке киманың бұралу бұрышы шамасын анықтайтын кейіптеме алынған. Бастапқы параметрлер әдісінің ешқанДай қосымша шарттар енгізбей -ақ тікелей интегралдау әДісінен туындайтыны дәлелденген.
Осы теңдеулерден алдыңғы аралықтардың деформация теңдеулерінің соңғы аралық теңдеуінде толығымен кездесетінін байқауға болады.Ол деген нақты аралықтың деформация теңдеулерін соңғы аралық теңдеуінен оның оң жағында жатқан жүктен пайда болатын қосылғыштарды шығару арқылы алуға болатынын көрсетеді.
а) – г) теңдеулер жүйесін талдап және жинақтап, жалпы түрде біліктің кез келген қимасының бұралу бұрышын анықтайтын теңдеуді былай жазуға болатынын байқаймыз:
Бастапқы және соңғы қималар бұралу бұрышы шамаларының айырмасы осы аралықтың бұралу бұрышын анықтайды.
Ерекше көңіл аударатын мына жағдай. Бүгінгі күні (2) теңдеуін интегралдау екі әдіске бөлінген: тікелей интегралдау [3.б.363], [2, б. 337] және бастапқы параметрлер әдістері. Бірінші әдісте интегралдау тұрақтылары саны аралық санына байланысты және көп аралықтан тұратын арқалықтар үшін оны қолдану ыңғайсыз деген тұжырым жасалған. Содан кейін тұрақтылар санын азайту үшін екінші әдіс әзірленген. Бірақ әдістің үлкен кемшілігі әмбебап теңдеулер қосымша шарттар [2, б. 339] енгізу арқылы алынған. Олай болса, оны әдепті әдіс деп айтуға сыймайды және келешекте оған сілтеме жасаудың қажеті жоқ. Оны жеке әдіс деп есептеудің өзі қиын. Өйткені, ол негізінде тікелей интегралдау әдісінің арнайы енгізілген шарттар сақталған жағдайда алынған нәтижесі болып есептеледі, яғни содан шығады. Бұл жерде оның дұрыстығына күмән келтірілмейді, тек оның қосымша шарттар енгізілуі арқылы алынғаны айтылады. Сонымен бастапқы параметрлер әдісі өз мағнасын жояды. Тағы бір ескеретін мәселе, айтылып отырған екі әдіс иілу есептерінде қолданылады. Ал бұралу есептерінде кездесе қоймайды.
Бұл жұмыстың бастапқы параметрлер әдісінен ерекшелігі әмбебап теңдеулер ешқандай қосымша шарттар мен шектеулер енгізбей алынған.Бұл оның құндылығын анықтайды.
ӘДЕБИЕТ
- Алдабергенов А. К. Материалдар кедергісі мен серпімділік және пластикалық деформациялар теориялар негіздері. - Алматы : Рауан, 1994.
- Писаренко Г. С. Сопротивление материалов. - Киев: Из -во тех. литературы, 1963.
- Дарков А.В., Шпиро Г.С. Сопротивление материалов. - Москва: Из -во «Высшая школа», 1969.
- Варвак П. М. Новые методы решения задач сопротивления материалов. - Киев : Вища школа, 1977.