Тақырыптың өзектілігі: Жедел аппендицит ауруымен сырқаттанушылық көп болғандықтан оның диагностикасы мен емі өзекті мәселе қатарында (тұрғандардың 4–6%-да осы ақау кездеседі). Хирургиялық стационарға жатқызылған барлық пациенттердің 20-50 % жедел аппендицитпен түскен науқастар құрайды. Бір қатар авторлардың пікірінше диагностикалық қателіктер 12–31% жағдайда кездеседі, ал, жеткіншектер мен егде жастағы адамдарда қателіктер жиі болып тұрады. Операциядан кейінгі асқынулар жиілігі 0,25%-дан 32,6% дейінгі жоғарғы көрсеткіштерді ұстап тұр (Борисов А. Е., 2003).
Көптеген авторлардың жазбасы бойынша жедел аппендицит себебінен болған өлім саны 0,25 - 0,3%-ды құрайды, аталмыш сырқаттан дүние жүзі бойынша жылына 40 000-ға жуық адам одүниелік болады екен (Коваленко А.А., 2007; Н.С. Утешев., 2010; Rattner D., Kaloo A., 2006.).
Статистикалық есептің соңғы қорытындылары бойынша Қазақстан Республикасында бұл көрсеткіш 0,15%-ға жуық.
Кейбір авторлардың зерттеулерінде жедел аппендицит жедел жәрдем дәрігерлерімен 8 – 10%, стационарда 5 – 12% жағдайларда анықталмайтындығын жазады (Лещенко И.Г., 2003; В.Д. Левитский., 2010; Паппас Н.Теодор., 2012;).
Гипердиагностиканың кесірінен пациенттердің 30%- да, ал жеткіншектер мен әйелдерде 40-45% жағдайда аппендэктомия себепсіз жасалынады (Дурманов К.Д., Джумабеков А.Т., 1995; Ротков И.А., 2006; Н.С.Утешев., 2010.).
Зерттеудің мақсаты: Жедел аппендицит емінде видеолапароскопиялық технологияларды қолданғандағы экономикалық тиімділікті анықтау.
Материалдар мен әдістер: Лапароскопияның тиімділігін анықтау үшін, біз 2010-2012 жылдар аралығында ОҚКА-на жедел аппендицит диагнозымен емделген науқастарды екі топқа бөліп, науқастардың ем нәтижесін салыстырдық. Негізгі топқа эндовидеохирургиялық жолмен емделгендер кірсе, бақылау тобына дәстүрлі әдісті пайдаланған науқастар құрады (Сурет 1).
30
Негізгі топты 217 пациент құрады. Қорытынды клиникалық диагноздарының мәліметтері бойынша флегмонозды аппендицит 150 науқаста (69,12%), гангренозды перфоративті аппендицит 66 науқаста (30,41%) кездесті. Және де бір науқаста жәй аппендицит болды, яғни 0,46%.
Бақылау тобында 2973 пациент зерттелді. Бұл топта флегмонозды аппендицит 1263 (42,48%) болса, гангренозды перфоративті аппендицит 724 (24,35%) науқаста анықталды. Көңіл аударар жағдай патоморфологиялық тексерудің қорытындысында 184 (6,18%) науқаста жедел жәй аппендицит кездессе, 239 (8,03%) науқаста екіншілік өзгерген құрт тәрізді өсінді анықталды. Мұндай қорытынды негізгі топта бір ғана жағдайда кездескен. (Сурет 2).
Тексеру барысында перитониттің кездесу жиілігіне мән аудардық, негізгі топта 71,23% жағдайда кездессе, бақылау тобында бұл көрсеткіш 67,80% жағдайды құрады.
Негізгі топта құрт тәрізді өсіндінің деструктивті өзгеруіне байланысты және орналасу қалпы атипиялық болғандықтан техникалық қиыншылықтар болу себебінен конверсия саны 18-ге жуық. Релапароскопия екі жағдайда кездесті.
Бақылау тобында 1 жағдайда релапаротомия болған (Сурет 3).
Сурет 3. Отаны аяқтау нәтижелері.
Бақылау тобында дәстүрлі әдістен кейінгі асқынулар 127(4,2%) науқаста кездесті, олар операциядан кейінгі жараның іріңдеуі және жарадағы инфильтраттың болуы (Сурет 4).
|
Ота түрлері |
Ота әдістері |
|
|
лапароскопиялық n=217 |
дәстүрлі n=2410 |
|
|
Конверсия |
18 (8,29%) |
- |
|
Релапароско пия |
2 (0,92%) |
- |
|
Релапаротомия |
0 |
1 (0,04%) |
|
Негізгі топта лапароскопиялық әдістен кейінгі операциядан кейінгі асқыну 2 (0,46%) жағдайда кездесті, олар құрт тәрізді өсіндінің шажырқайынан қан кету және құрт тәрізді өсінді құлтығының босап кетуі. |
||
Екі топтағы науқастардың стационарда өткізген төсек бейіні мерзімі салыстырмалы есептелініп, орташа алғандағы төсек бейіні мезгілінің саны шығарылды (Сурет 7).
Эндовидеохирургиялық технологияның экономикалық тиімділігін дәлелдеу мақсатында біздер екі топтағы науқастардың оталарына кеткен материалдар шығынын есептедік. Атап айтқанда ота жасау барысында жұмсалынған құрал жабдықтар, операцияда және одан кейін қабылдаған дәрілік заттар, отадан кейін жара күтіміне жұмсалған заттар жиынтығы, жалпы алғанда бір науқасқа кететін шығын көлемі есептелінді (Сурет 8).
Сурет 8. Экономикалық көрсеткіштердің салыстырмалы сараптама қорытындысы (теңгелей).
|
Ота әдістері |
Отаға кеткен шығын |
Медикамент- терге кеткен шығын |
Таңғыш заттарына кеткен шығын |
Бір науқасқа кететін шығын |
|
Лапароскопиялық |
1427,49 |
13219,57 |
4513,95 |
19161,01 |
|
әдіс |
±0,75 |
±0,82 |
±0,15 |
±0,57 |
|
Дәстүрлі әдіс |
3171,19 |
15130,96 |
6800,85 |
25103,0 |
|
±0,30 |
±0,78 |
±0,10 |
±0,39 |
|
|
Ескерту – нәтижелер статистикалық нақты: - Р ≤ 0,05. |
Қорытынды: жоғарыда жасалынған бірқатар зерттеулердің нәтижесінде жедел аппендициттің емінде лапароскопиялық әдісті қолдану:
Себепсіз жасалынған аппендэктомия санының 6 есеге қысқаруына, операциядан кейінгі кейінгі асқыну жиілігі 5 есеге дейін азаюына, стационарда науқастардың емдеуге кететін мезгілінің 2 тәулікке дейін шегерілуіне, пациенттің толық еміне кететін материалдық шығынның 25%-ға дейін үнемделуіне алып келеді.
ПайдаЛанЫЛҒан ӘдеБиеТТер ТіЗіМі
- 1. Джумабеков А.Т., и соавт. Видеолапароскопия в диагностике и лечении острого аппендицита //Тезисы III Конгресса с международным участием «Инновации в хирургии».// №1, 2012z.-C.27.;
- Дурманов К.Д., Джумабеков А.Т., //Сборник работ научно-практической конференции посвященной 25-летию ЦГКБ г.Аматы.// Алматы,1996г.;
- Борисов А. Е., и соавт. Лапароскопическая аппендэктомия. Видеоэндоскопические вмешательства на органах живота, груди и забрюшинного пространства: Рук. для врачей, - СПб., 2002г.- С.63-75.;
- Коваленко А.А., Анализ и пути снижения летальности при семи формах острого живота в хирургических стационарах, автореф, дис. к.м.н.СПб.-2007г.-25с.;
- УтешевН.С., и соавт., Острый аппендицит. Современные методы диагностики и лечения острого аппендицита и его осложнений. 2010г.-С.3-10.;
- Лещенко И.Г., Гнойная хирургическая инфекция. Монография 2003.-С.326;
- Левитский В.Д., //Видеолапароскопия в диагностике и лечении острого аппендицита// автореферат на соискание ученой степени к.м.н. 2011.;
- 8. //Лапароскопическая хирургия под редакцией Теодора Н. Паппаса.// перевод с англ.профессор С.С. Харнаса., 2012.-С.129- 140;
- 9. Rattner D., Kaloo A., ASGE/SAGES Working group on natural orifice transluminal endoscopic surgery// Surg. Endosc. - 2006.-Vol.20.-P.329-333;