Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Қазақша күреспен айналысатын спортшылардың дене дайындығының сипаттамасы

Андатпа

Бұл макалада қазақша күреспен айналысатын спортшылардыц жаттыгу үрдісіне қосымша жаттығулар енгізу арқылы олардың дене дайындығының деңгейін арттыру мәселесі қарастырылған. Спортшылардыц дене дайындығын дұрыс қалыптастыруға және жетілдіруге арналған арнайы жаттыгулардың тиімділігі анықталды.

Қазақ халқының ұлттық спорты - халқымыздың өмірімен бірге дамып келе жатқан мәдени жетістіктерінің маңызды бір саласы. Үлттық спорттық өнеріміздің ішіндегі күрделі түрлерінің бірі қазақша күрес болып саналады. Мұнда жан- жақты дайындығы мол, күшті, төзімді, қайратты, епті палуан болмай жеңіске жету мүмкүн емес. Сондықтан да палуанның жан-жақты дайындығы - оның тактикалық, техникалық, физикалық және психологиялық дайындықтарының жиынтығынан тұрады [ 1 ].

Қазақтың ұлттық спорты 1920-1930 жылдар аралығында қазіргі заманға сай бір жүйеге келтіріліп, олардың түрлері бойынша арнайы спорт жарыстары өткізіле бастады. Оған жергілікті жерлердегі ауыл, аудан, облыс көлемінде ұйымдастырылған үйірмелер мен секциялар негіз болды [2]. Осы спорт түрімен айналысатын палуандардың табиғи күшін әрі қарай дамыту үшін әрдайым дене дайындығын жетілдіру керек. Ол үшін арнайы жаттығулар жүйесі мен әдістері белгіленеді. Осы ғылыми-зерттеу жұмысын жүргізу барысында қазақ күресімен айналысушылардың дене дайындығын жетілдіру мәселесі қарастырылды. Қазақша күреспен айналысатын спортшылардың жаттығу үрдісіне қосымша арнайы жаттығулар кешенін енгізу арқылы олардың дене дайындығының деңгейі анықталды [3].

Ғылыми-зерттеу жұмыстары Петропавл қаласындағы «Күрестен балалар мен жасөспірімдер спорт мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесінде жүргізілді. Зерттеуге қатысушы жас өспірім балалар 2 топқа бөлінді: 5 бала бақылау тобын, 5 - эксперимент тобын құрды. Бақылау тобындағы спортшы балалардың дене дайындығы дәстүрлі әдіспен ғана жүргізіліп, эксперимент тобындағы балалардың дене дайындығын жеделдету мақсатымен дәстүрлі әдістерге қосымша арнайы жаттығулар кешені қолданылды. Бүл кешен келесі жаттығулардан құрылды:

  1. 30 кг зіл темірді кеудеге көтеру;
  2. Секіртпеден секіру;
  3. Екі аяқты алға созып-көтеріп аспаға тартылу.

Бақылау және эксперимент тобындағы спортшылардың дене дайындықтарының деңгейін салыстыру мақсатымен келесі сынамалар (тестілер) қолданылды:

  1. Ойлы-қырлы жерлермен 3 шақырым қашықтыққа жүгіру (кросс) - уақытқа (мин);
  2. Аспада тартылу (саны);
  3. Қолмен жерден көтерілу (мин/саны);
  4. Денені жерден көтеру (30 секунд ішінде).
  5. Күрес сайысы - бақылау және эксперимент тобындағы спортшылардың арасында өткізілді.

Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жұргізу барысында бақылау және эксперимент тобындағы спортшылардың дене дайындықтарының деңгейі эксперименттің бастапқы және аяқталу кезеңдерінде анықталып, салыстырмалы сипаттама берілді. Бұл сынамасының нәтижесі 1 Суретте бейнеленген.

«Ойлы-қырлы жерлермен 3 шақырым қашықтыққа жүгіру (кросс)» сынамасы күресшілердің дене дайындығының жылдамдық сапасын тексеру мақсатымен қолданылды.

Бақылау және эксперимент топтарындағы күресшілердің «аспада тартылу» сынамасының нәтижесі 2 Суретте бейнеленген.

«Аспада тартылу» сынамасының нәтижесінде бақылау тобындағы күресшілердің көрсеткіші эксперименттің соңында 40%-ға, ал эксперимет тобындағылардың көрсеткіші 47%-ға артқандығын байқалады. Сонымен бұл сынамада эксперимент тобындағы күресшілердің нәтижесі бақылау тобымен салыстырғанда 7%-ға артық болып шықгы.

Күреспен айналысатын спортшылардың дене дайындығын бағалауда «Қолмен жерден көтерілу (мин/саны)» сынамасының маңызы өте зор. Бақылау және эксперимент топтарындағы күресшілердің «Қолмен жерден көтерілу (мин/саны)» сынамасының нәтижесі 3 Суретте бейнеленген.

Суретте «қолмен жерден көтерілу (мин/саны)» сынамасының нәтижесінде бақылау тобындағы күресшілердің көрсеткіші 18%-ға, ал эксперимет тобындағылардың көрсеткіші 33%-ға артқандығы көрінеді. Осы сынаманың нәтижелері бойынша екі топтың күресшілерінде де оң динамика байқалады. Дегенмен эксперимент тобындағы күресшілерінің нәтижесі бақылау тобыннан 15%-ға жоғары болып шықты.

Қазақша күреспен айналысатындардың дене дайындығын сипаттайтын көрсеткіштердің бірі - денені жерден көтеру саны. Бақылау және эксперимент топтарындағы күресшілердің «денені жерден көтеру 30 (сек ішінде)» сынамасының нәтижелерін 4 Суреттен көруге болады.

Қазақша күреспен айналысатын спортшылардың
дене дайындығының сипаттамасы

«Денені жерден көтеру (30 сек ішінде)» сынамасының нәтижесінде бақылау тобындағы күресшілердің көрсеткіші 13%-ға, ал эксперимет тобындағылардың көрсеткіші 26%-ға артты, яғни, экмперимент тобындағылардың көрсеткіші бақылау тобындағылардың көрсеткішінен екі есе жоғары болып шықты.

Күресшілердің дене дайындығын салыстыру мақсатымен екі топтың арасында эксперименттің бастапқы және аяқталу кезеңдерінде күрес сайысы өткізілді. Экперименттің бастапқы кезіндегі екі топтың арасындағы күрес сайысының нәтижесі 1 Кестеде көрсетілген.

Экпериметгің бастапқы кезіндегі сайыста бақылау тобындағы күресшілер басымдық көрсетті, яғни, 5 кездесудің үшеуінде осы топ күресшілері жеңіске жетті. Бұл топтың осы сайыстағы жеңісі 60%-ды құрады.

B

1

2

3

4

5

I

A+

       

2

 

В+

     

3

   

A+

   

4

     

A+

 

5

       

B+

Кесте 1 Экперименттің бастапқы кезіндегі күрес сайысының нәтижесі

Түсініктеме: A - бақылау тобы; B - эксперимент тобы; (+) - жеңіс.

Эксперименттің аяқталу кезіндегі күрес сайысының нәтижесі 2 Кестеде берілген. Бұл кестеден эксперименттің соңында өткізілген күрес сайысының нәтижесі эксперимент тобынындағы күресшілердің пайдасына шешілгенін байқаймыз. Эксперимент тобындағы күресшілер 5 кездесудің төртеуінде жеңіске жетіп, 80% нәтижеге қол жеткізді.

A

B

1

2

3

4

5

I

B+

       

2

 

B+

     

3

   

B+

   

4

     

A+

 

5

       

B+

Кесте 2 Эксперименттің соңғы кезеңіндегі күрес сайысының нәтижесі

Түсініктеме: A - бақылау тобы; B - эксперимент тобы; (+) - жеңіс.

Сонымен ғылыми-зерттеу жүмысының барысында жүргізілген эксперименттің нәтижесінде қазақша күреспен айналысушылардың дене дайындығын жетілдіру мақсатымен қолданылған арнайы жаттығулардың

ТИ1МД1Л1П дәлелденді.

Әдебпет:

  1. Мухитдинов Е. Қазақша күрсс. Алматы: Қазақстан. 1994. - 175 б.
  2. Есмағанбетов 3. Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемесі. Караганды. 2005. - 190 бет.
  3. Тілеуғалиев Ю. Адамбекеов Қ. Қасымбеков С. Дене тәрбиесі. Алматы: «Ата мура».

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.