Кіріспе. ДДСҰ мәліметтерібойынша, шизофрения мүгедектіктіңжетекші он себептерінің бірі болып табылады.Мысалы,Ресейдешизофренияменауыратыннауқастардыұстаужәнеемдеуденсаулықсақтаубюджетін іңедәуірбөлігінжұмсайдысозылмалыағым мен мүгедектіктің, өмір сапасына әсеретудің және жиі ауруханаға жатқызудың салдарынан. Шығындарпсихикалықаурулардыемдеугебөлінгенбюджеттің 40% жетуімүмкін, шизофренияныңсалыстырмалытүрде аз ауырлығынақарамастан, барлықпсихикалықбұзылуларарасында 15% құрайды. Мұндайнауқастардыемдеу, өнімдісимптомдардытоқтатуөтемаңыздыміндетқоғам мен тұтастай мемлекет үшін. Дәрі-дәрмекпенемдеусаласындаүлкентабысқақарамастан, соңғы жылдары шизофрениямен ауыратын науқастарда 60% - ғажететінтерапиялыққарсылықтуралымәселетуындады. Электроконвуль сивтітерапияғақызығушылық(ЭКТ), еңтиімді, қауіпсізжәнеемдікрезистенттіліктіеңсерудіңең аз шығынды әдісісоңғыонжылдықтақайтаданөсті. Алайда, ЭКТ-да болуы мүмкін нейрондық зақымтуралы мәселе ашық күйін деқалады.
Зерттеумақсаты. Зертханалық маркерлердің диагностикалық және болжамдық рөлін анықтауС-реактивті протеин (CRP) және резистентті нысанды емдеудегінейронспецификалықэнолаза (NSE) параноидты шизофрения әдісі.
Материалдар менәдістер. Антипсихотикалық препараттар мен терапияға төзімді "параноидты шизофрения" диагнозы бар науқастың деректері талданды. Осы көрсеткіштеранықталды: 3 процедурадан бұрын және кейін NSE, 3 процедураданбұрынжәнекейінCRP ЭКТ. CRP өлшеу "Architect" автоматты биохимиялық анализаторындажүргізілдіс4000 "(Abbott, АҚШ), NSE — "Elecsys-2010" (Roche) Автоматтыиммунохимиялықанализаторында, Швейцария). Статистикалықөңдеу "STATISTICA 10" (Stat SoftInc, АҚШ) бағдарламасындажүргізілді.
Нәтижелері. ЭКТбіріншісеансынадейінпациенттердіңқансарысуындағы CRP деңгейі 1 мг/л-ден аз болды — 31%; 1-3 мг/л — 44%; >3 мг/л — пациенттердің 25%. Максималдымәні 13,65 мг/л, орташа 3,1±3,4 мг/л. 3 сеанстанкейінпациенттердіңқансарысуындағы CRP деңгейі: 1 мг/л — ден төмен-22%; 1-3 мг/л-34%; 3 мг/л- денастампациенттердің 44% - ында. Еңжоғарғымәні 28,85 мг/л, орта есеппен 4,2±5,4 мг/л. ЭКТ біріншісеансынадейін NSE келесімәліметтералынды: 17 нг/мл —ден аз-94%; 17 нг/мл-денастам Пациенттердің 6%. Еңжоғарғымәні 24,8 нг/мл, орташа 9,6±4,4 нг/мл. қансарысуындағы NSE деңгейі 3 сеанстанкейінпациенттер: 17 нг/мл — дентөмен — 97%; 17 нг/мл-денастам-пациенттердің 3% - ында. Максималдымәні 29,2 нг/мл, орташа 9,0±4,3 нг/мл. Вилкоксонкритерийінқолданаотырып,3 ЭКТсеансынадейінжәнеоданкейін CRP топтарында, ал 3 ЭКТсеансынадейінжәнеоданкейін NSE топтарында айырмашылықтаржоқекенінанықталды. Спирманәдісінқолданып, сеансқадейінгі NSE көрсеткіштері арасындағы орташакүштіңкорреляциясы (r=0.35) ЭКТ және CRP кейін 3 ЭКТ табылды. Басқакомбинация- ларүшін корреляция белгілерітабылғанжоқ.
Тұжырымдар. ЭКТкурсынжүргізукезінде NSE нейродеструкция және нейродегенерацияның негізгі биомаркерінің орташадеңгейіқалыптымәндерденаспағаныанықталды. ОрташадеңгейCRP өзгергенжоқ,
біраққалыптымәндерденжоғарыболды (3 мг/л), бұлжүрек-қантамыр ларыасқынуларының қаупін көрсетеді және шизофренияныңқабынугипотезасынрастайды. Сондай-ақ ЭКТ сеансынадейін NSE және 3 ЭКТпроцедурасынанкейін CRP көрсеткіштері арасындағы оңбайланыс табылды. Бұлбастапқыда NSE деңгейі жоғары пациенттер үшін ЭКТ процедурасымүмкіндепайтуғаболадыжүрек-қантамырлары асқынуларының жоғарықаупінеәкеледі. Алынған деректер терапевтік төзімді параноидты шизофрениясы 21 бар пациенттерде ЭКТ пайдалану кезінде мидың жүйкежасушаларыныңзақымдануыныңобъективтібелгілерініңжоқтығынкөрсетеді.
Әдебиеттер
- .Справочник по психиатрии/ Под редакцией А.В.Снежневского. – Москва «Медицина»,1985.
- .Руководство по психиатрии/Под редакцией Г.В.Морозова, Т 1. – Москва «Медицина»,1988.