Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Жылқы қымыздығы өсімдігінің қүрамындағы агликондардың фармакологиялық әсері

Түйін

Зерттеу нәтижелерінде Қазақстанда өсетін жылқы қымыздығының жерүсті бөлігін медицинада отандық дәрілік препарат алуға қажетті шикізат ретінде пайдалануға толық мүмкіндігі бар.Қүрамындағы агликондардың адам ағзасына пайдалы әсер ететіні анықталды.

Кілт сөздер: Жылқы қымыздығы, агликон, экстративті заттар, реум-эмодин, хризанофол.

Қазіргі кездедәрілік өсімдіктердің медицинада маңызы зор. Дәрілік өсімдектердің қүрамында адам организіміне пайдалы әсер ететін биологиялық белсенді заттар көп. Осындай өсімдіктер біздің елімізде көптеп кездеседі. Оның бірден бір дәлелі Қазақстанда 6000-ға жуық өсімдіктердің 500-і дәрілік өсімдіктерге жатады. Соның бірі Жылқы қымыздығы.

Зерттеудің мақсатытЖылқы қымыздығы өсімдігінің жерүсті бөлігінің қүрамындағы биологиялық белсенді заттарды фитохимиясын және фармакологиялық әсерін зерттеу.

Материалдар мен әдістер.Алматы облысы, Алма-Арасан аймағынан жиналып, тыныштық күйі кезінде дайындалған жылқы қымыздығының жер үсті бөлігінің шикізаты.

Жылқы қымыздығыөсімдігін жүйелеу:

Патшалық: Өсімдіктер дүниесі (Plantae)

Патшалық тармағы: Жоғары сатыдағы өсімдіктер (Cormobionta)

Бөлім: Жабықтүқымды (гүлді) өсімдіктер (Angiospermae)

Класс: Қосжарнақтылар (Magnoliopsida)

Түқымдас: Тарандар (Polygonaceae)

Туыс: Қымыздық (Rumex)

Түр: Жылқы қымыздығы, атқүлақ (Rumex confertus Wiild)

Жылқы қымыздығын морфологиялық зерттеу:

Жылқы қымыздығы тарандар түқымдасы, қымыздық туысына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік. Биіктігі 1,5м, жуандығы 2см, жоғарғы бөлігі шашақталған.Жапырақтары кезектесіп орналасқан, сағақты, ірі, үзындығы 25 см, ені 12-13см шамасында, төменгі жағы қатты түктермен жабылған. Шоқтана біткен жапырағының пішіні аттың қүлағына үқсас болғандықтан өсімдік аты соған байланысты аталған. Гүлі жіңішке, сыпырғыш тәрізді, алты күлтелі, ақшыл жасыл түсті. Ұзынша гүлшоғыры шоғырланып орналасқан. Жемісі - үшқырлы, жаңғақша, жылтыр, қоңыр түсті, үзындығы 4-5мм, ені 1мм. Атқүлақты жануарлар жемейді. Оның тамырында 8-12% илік заттар бар. Одан сары, қара түсті бояулар алынады. Тамырынан алынған дәрілік заттар іш, тері ауруларына ем.

Нәтижелері:

Жылқы қымыздығы өсімдігінің жер үсті бөлігінің ылғалдылығы «10%-дан артық емес», жалпы күл - «14%-артық емес», 10% HCl ерімейтін қышқыл - «2%-дан артық емес», сульфат қышқылы - «14%- дан артық емес» көрсеткіштерге сәйкес келетіні анықталған,бүл деректер нормативтік-техникалық қүжаттамада келтірілген.

Кесте 1-Жылқы қымыздығыныңжерүсті бөлігінің сапалық көрсеткіштері

Сапалық көрсеткіштері

Қүрамы, %

1

Ылғалдылығы

6,64

2

Жалпы қышқылдығы

7,6

3

10% HCl ерімейтін қышқылы

1,48

4

Сульфат қышқылы

6,59

Қүрамында калий, натрий, магний, темір, мырыштың көп мөлшерде екені анықталды. Кадмий мен қорғасының қүрамы шекті рүқсат етілетін нормадан артпайтыны көрінеді.

Кесте 2 Жылқы қымыздығының жерүсті бөлігінің макро- және микроэлементтік қүрамы

Элементтер

Қүрамы,%

1

Кадмий

0,0004

2

Кобальт

0,0024

3

Никель

0,0038

4

Мыс

0,0093

5

Қорғасын

0,0005

6

Мырыш

0,0252

7

Марганец

0,0365

8

Темір

0,4652

Қүрамындағы экстративті заттардың сандық қүрамы

 

  • 50% этил спиртінде
  • 50% изопропил спиртінде
  • 50% сулыацетондабасымекенікөрінеді.

Химиялық қүрамы.

Жапырағында флавоноидтар, аскорбин қышқылы және каротин, гүлдерінде аскорбин қышқылы, өсімдіктің барлық бөлігінде кальций оксалаты, тамырында антрагликозиДтер өнімдері - 4% оның қүрамындағы негізгі агликондар реум-эмодин және хризофанол кіреді, пирокетахин тобының иілік заттары 8-15%флавоноидтар, органикалық қышқылдар,К дәрумені, эфир майы, шайыр,темір, жемістерінде антрахинон өнімдері және иілік заттар болатынындығы анықталған.

Фармакологиялық әсері.

Жылқы қымыздығы өсімдігінің қүраммындағы агликондардың, яғни реум-эмодин және хризафанолдың фармакологиялық әсері.

Реум-эмодин және хризафанол 1,8-диоксилантрахинон немесе хризацин туындыларына жатады.

Фармакодинамика:

  • Ішек перистальтикасын арттырады;
  • Антисептикалық әсер;
  • Іш жүргізетін әсер;
  • Кальцийдің бөлінуін арттырады;
  • Өт жүргізеді;
  • Ішектің тітіркендіргіштерге төзімділігін арттырады;
  • Антиоксиданттық әсер корсетеді;
  • Асқазан ойық жарасы;

Қолданылуы:

  • Ішек атониясы;
  • Іш қату кезінде;
  • Метеоризм кезінде;
  • Тік ішек зақымдану кезінде;
  • Геморрой;
  • Энтероколит;
  • Ауыз қуысының қабынуы, баспа және қызылиек қабынуы кезінде шаю үшін;

Жанама әсері:

  • Қымыздық қышқылының организмде жиналуы;
  • Бүйрек- тас аурулары;
  • Түз алмасуының бүзылысы;

 

Әдебиеттер

  1. Чуешов В.И. Промышленная технология лекарств. Т2 - Х.: МТК - Книга: Издательство НФАУ, 2002. - 716 с.
  2. Э.Г. Громова. Справочник по лекарственным средствам для фельдшеров и медицинских сестер. ИКФ “Фолиант”. Санкт-Петербург, 2009 г.
  3. М.Д. Машковский “Лекарственные средства”. Пособие для врачей. Москва, 2 тома, 2010 г.
  4. Әубәкіров Т.Ә., Жүмағүлов Ж.Ж. «Өсімдік шаруашылығы және селекция» Алматы, 1988

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.