Ішастары қабынукезінде кандагы липидтердің асқын тотығының(ЛАТ) өнімдері соның ішінде, диенді қоспаның қоюлануы сырқаттардың жағдайына байланысты 2-4 есе өседі, ал антитотыктыргыштыК (АТЖ) корганыстыш негізгі компонентінін. бірі - супероксиддисмутазаныш (СОД) белсенділігі елдекайда тцмен болады, осы мәліметтерді ескере отырып иммуноантибиоти- котерапияның перитонитті науқастардың қан қүрамындағы ЛАТ-АТЖ жүйесінің көрсеткіштеріне әсерін зертеу өзекті мәселенің бірі болып табылады[1].
Зертеу мақсаты. Жергілікті перитонитті науқастардың қанындағы липопероксидациялық үрдіске иммунды және антибактериалды фармакотерапияның әсерлері анықтау.
Зерттелген топтар және зерттеу әдістері. Жергілікті перитонитті наукастар саны 30 болды. Б±л наукастар операциядан кейінгі кезеңдегі емдеу тесілдеріне байланысты келесі топтарга 76
бцлінді: дест%орлі антибиотикотерапиялык (ДАТ) топ (цефамезинді 1000 мг мөлшерде күніне 3 рет б/етке егу), иммуномодулиноантибиотикотерапиялық (ИМАТ) топ (цефамезинді 1000 мг мөлшерде күніне 3 рет вена ішіне егу және иммуномодулинотерапия). Қан қүрамындағы диенді конъюгаттардың қоюлануын және супероксиддисмутазаның (СОД) белсенділігі стандартты әдіс- пен аңықтадық. ЛАТ және АТЖ жүйесінің ара қатнастарын Н.Ж.Орманов [2] әдісімен анықтадық.
Зерттеу нәтижелері.Перитонитті науқастар қанындағы ЛАТ пен АТЖ көрсеткіштері сырқаттардың ауырлық дәрежесіне байланысты өзгерді. Қан қүрамындағы ЛАТ зерттегенде, ДК қоюлануы бақылау тобымен салыстырғанда 151,5%-ға өссе, наукастар қанындағы эритроциттер- дегі СОД белсенділігі бақылау тобының кррсеткіштеріне қарағанда 27,3%-ға төмендеді. Перитонитті (жергілікті) науқастарды дәстүрлі антибактериальды фармакотерапияның әсерінен қанындағы ДК қоюлануы мен СОД белсенділігі анау айтарлықтай өзгерізке үшырамады(кесте). Жергілікті перитонитті науқастарды иммуномодулин-антибиотикотерапияны (ИМАТ) қолданыл- ған кезде сырқаттардың қанын-дағы ЛАТ өнімдерінің көрсеткіші емге дейінгі топпен және ДАТ топпен салыстырғанда едәуір төмендеді: ДК қоюлануы 50,7%-ға және 47,7%-ға кеміді , бірақ бақылау тобының көрсеткіштеріне қарағанда 19,6%-ға жоғары деңгейде орын алды. ИМАТ әсерінен қанның эритроциттеріндегі СОД белсенділігі емге дейінгі топпен және ДАТ топпен салыстырғанда 27,4%-ға және 22,3 %-ға өсті. ЛАТ-АТЖ интегральды көрсеткіші 45,8%-ға және
- 7,4%-ға кеміді , бірақ бақылау тобының көрсеткіштеріне қарағанда 20%-ға жоғары деңгейде орын алды. ДК қоюлануы еркін радикалдар мөлшерінің үлкен дәрежеде төмендеуі иммуномодулиннің антирадикалды қасиетке ие екендігін көрсетеді және әдебиетте кездесетін мәліметтерді толықтыра түседі [2].
Кесте - Жергілікті перитонитті науқастар қанындағы липидтердің аскын тотығу өнімі мен антиоксиданттық жүйе көрсет-кіштеріне иммуноантибактериалды емнің әсері
|
Көрсеткіштер |
Зертелген топтар |
|||
|
БТ |
ЕД |
ДАТ |
ИМАТ |
|
|
ДК (ОТБ/мг) |
0,66±0,05 |
1,60±0,12,рб<0,01 |
1,51±0,08,рб<0,01 р>0,05 |
0,79±0,04Рб>0,05 р<0,01, р1<0,05 |
|
СОД (шартты бірлік/1,0мл эр) |
69,2±2,01 |
50,3±3,1, рБ<0,01 |
52,4±2,6рБ<0,01 р>0,05 |
64,1±3,6рБ>0,05 р <0,01,р1 <0,05 |
|
ДҚ/СОД |
1,0±0,06 |
3,36±0,23,рб<0,01 |
3,0±0,24 рБ<0,01 р>0,05 |
1,28±0,24рБ>0,05 р <0,01,р1 <0,05 |
|
Нүсқама: БТ-бақылау топ ,ЕД емге дейінгі көрсеткіш,АТ-дәстүрлі антибиотикотерапия, ИМАТ- иммуноантибактериалды топ, р б - бақылау топпен салыстырғандағы, р - емге дейінгі топ көрсеткіштерімен салыстырғандағы,р1 - дәстүрлі антибиотикотерапиялық топпен салыстыргандагы, дәлдік коэффициенттер |
||||
Зерттеулер нәтижесінде алынған мәліметтер емдеу кешенінің қүрамына иммуномодулинді енгізгенде жергілікті перитонитті науқастар қанындағы липидтердің еркін радикалды асқын тотығу %рдісі улы өнімдерініш азаятындыгын жене де бүл жағдай иммуномодулиннің антитотықтырғыш қасиетке ие болып, антибиотиктердің жанама жағымсыз әсерлерін жояды деген пікір калыптастырады.
Қорытынды
Жергілікті перитонитті науқастар канындағы ЛАТ-АТЖ интегралды коэффициенті ИМАТ әсерінен емге дейінгі кррсеткішке Караганда 67,1 %-га, ал ДАТ тобының көрсеткішімен салыстыр- ганда 66,9%-га трмендеді.
Әдебиеттер
- 1. Орманов Б.Н. Динамика интегрального коэффициента СРОЛ-АОС в крови у больных острым сальпингоофоритом при иммуноантибиотикотерапии // Медицина и экология. - 2004.- №4(33).- С.104-106.
- 2. Орманов Н.Ж., Әділбекова Д.А.,Жүмабаев У.А., Қорғанбаева З.С. Ксенобиотиктердің әсерінен болатын липиттердің еркін радикалды асқын тотығу үрдістерінің және антитотықтырғыш
- жүйесінің ағзада болатын интегралды көрсеткішін және патологиялық жағдайға дәрілерді анықтау тәсілі. // Инф.лист №34-06.-Шымкент, 2006. 6 с.