Жүрек-қан тамырлар жүйесінің ең көп тараған ауруларының бірі - артериялық гипертония, ал оны емдеудің экономикалық тиімділігін бағалау кардиологиядағы фармакоэкономикалық өзекті мәселерінің бірі болып табылады [1].
Фармацевтикалық нарықтағы антигипертензиялық дәрілерді сырқаттарды оңтайлы емдеу үшін қолдану өзекті мәселенің бірі[2,3].
Жүмысгың мақсаты: Фармакоэкономикалық көрсеткіштер негізінде ІІ дәрежелі артерия- лық гипертониямен ауыратын науқастарды ко-диован мен кардиолипиннің тиімділігімен клиника- лық әйгіленістерінің жиілігі аркылы бағалау.
Зерттелген топтар және зерттеу әдістері. Жүмыстың міндеттеріне сәйкес 20 дені сау адам және артериалды гипертонияның ІІ дәрежесімен ауыратын 60 науқас зерттеуге алынды.Олар фармакотерапиялық кешендермен емдеуге байланысты үш топқа бөлінді. 1-топтағы сырқаттар:ФТК-1, индамид (1,5 мг), фозикард (10 мг), кардилопин (5 мг); 2-топ:ФТК-2, ко-диован (80/12,5 мг), кардилопин (5 мг); 3-топ: ФТК- 3, арифон (1,5 мг), диован (80 мг), норваск (5 мг) дәрілерін нүсқау бойынша күніне бір рет қабылдады. Емдеу - бақылау мерзімі 6 ай.
Кесте 1 - Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың клиникалық әйгіленістерінің жиілігінің фармакотерапия, іық кешеннің әсерінен өзгеру жағдайы
|
Әйгіленістер (%) |
Емге дейін(п- 120) |
ФТК-1 (п-30) |
ФТК-2 (п-30) |
ФТК-3 (п-30) |
|
Бас ауруы |
80±4.0 |
60±2,2 |
30,0±1,4 |
50±2,1 |
|
Бастың айналуы
|
46,6±1,8 24,4±0,9 |
30,0±1,5 23,3±0,9 |
16,6±0,8 10,0±0,9 |
26,6±1,3 20,0±0,9 |
|
Жүрек аймағында ауырсыну |
53,3±2,1 |
40.0±1,3 |
10.0±0,9 |
23,3±1,0 |
|
Жүрек қағысы және жүрек аймағында ауырсыну сезімі |
48,8±1,93 |
36,6±1,93 |
6,6±0,33 |
20,0±1,0 |
|
Неврологиялық әйгелініс-тер (жүрек айну, қүлақ шулы, қөздің алдында қараңдау, естің бүзылуы) |
70±2,8 |
15,0±0,8 |
3,3±0,1 |
13,3±0,6 |
|
Шаршау, еңбекке қабылетінің төмендеуі |
13,3±0,06 |
6,6±0,03 |
3,3±0,16 |
6,6±0,06 |
|
ЖИНАҒЫ |
46,1±1,8 |
28,7±1,4 |
11,4±1,8 |
22,8±1,1 |
Фармакотерапиялық кешендердің фармакоэкономикалық жағдайын зерттеу үшін дәрілік заттардың бағаларын «Еврофарма» фирмасының қүны арқылы және есептеу стандарттық әдіс бойынша зерттелінді[2,3]. Бүл зерттеулер емге дейін және 6 айдан кейін қолданылды.
Зерттеу нәтижелері. Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың клиникалық әйгіленістерінің жиілігінің фармакотерапиялық кешеннің әсерінен өзгеру жағдайы 1- кестеде көрсетілген.
Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың клиникалық әйгіленісте- рінің жинағының орташа жиілігінің деңгейі 46,1±1,8%-дан 28,7±1,4%-ға дейін төмендейді, яғни емге дейінгі көрсеткішке қарағанда 37,2%-ға азаяды.
Фармакотерапиялық кешенінің -2 әсерінен әйгіленістердің жинағының орташа жиілігі 46,1±1,8%-дан 11,4±1,8%-ға дейін төмендейді, яғни емге дейінгі көрсеткішке қарағанда 75,3%-ға азаяды, Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың әйгіленістердің жинағының орташа жиілігі фтк-3 әсерінен 46,1±1,8%-дан 22,8±1,1%-ға дейін төмендейді, яғни емге дейінгі көрсеткішке қарағанда 50,6%-ға азаяды.
Сонымен, зертеу нәтижесінде алынған мәліметтер артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың әйгіленістерінің жинағының орташа жиілігі қүрамында: ко-диован, кардилопин бар фармакотерапиялық кешенінің әсерінен ең төменгі мәнге ие болды және 1- ФТК қарағанда 60,3 %-ға азайады, ал 3-ФТК салыстырғанда 50,0% -ға төмендеді.
Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың «Шығын - пайда» көрсеткішінің клиникалық әйгіленістерінің жинағының орташа жиілігінің нышандарына байланысты фармакотерапиялық кешендердің әсерінен өзгеруі 2- кестеде көрсетілген.
Фармакотерапиялық кешенінің-1 әсерінен клиникалық әйгіленістерінің меншікті тиімділік 60,0%-ға тең болды; 24 апта ішіндегі жиынтық шығыны тенгемен есептегенде 75911,0 теңгеге тең болды, шығын-пайда» коэффициенті тенгемен есептегенде 1265,2 теңгені қүрайды.
Фармакотерапиялық кешенінің-2 әсерінен клиникалық әйгіленістерінің жинағының меншікті тиімділігі 304,4%-ға тең болды; 24 апта ішіндегі жиынтық шығыны тенгемен есептегенде 75911,0 тенгеге тең болды, шығын-пайда» коэффициенті тенгемен есептегенде 208,4 тенгені қүрайды.
Фармакотерапиялық кешенінің-3 әсерінен клиникалық әйгіленістерінің жинағының меншікті тиімділік 102,2%-ға тең болды; 24 апта ішіндегі жиынтық шығыны тенгемен есептегенде 75911,0 тенгеге тең болды, шығын-пайда» коэффициент! тенгемен есептегенде 718,6 теңгені қүрайды.
Кесте 2 - Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың «шығын -
пайда» көрсеткішінің клиникалық әйгіленістерінің жинағының орташа жиілігінің нышандарына байланысты фармакотерапия, іық кешендердің әсерінен өзгеруі
|
Топтар |
«тиімді» мәні (балл) |
Меншікті тиімділігі % |
24 апта ішіндегі жиынтық шығыны (тенгемен) |
«шығын-пайда» коэффициенті (тенгемен) |
|
ФТК-1 n = 30 |
1.46,1±1,8 2. 28,7±1,4*# |
60,0±3,1 |
75911,0 |
1265,2 |
|
ФТК-2 n = 30 |
1. 46,1±1,8 2. 11,4±1,8*# |
304,4±15,2* |
63368,9 |
208,4 |
|
ФТК-3 n = 30 |
1. 46,1±1,8 2. 22,8±1,1*# |
102,2±6,1* |
73445,2 |
718,6 |
Ескерту. 1-емге дейінгі көрсеткіші, 2- емнен кейінгі көрсеткіші
Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың клиникалық әйгіленістері- нің жиілігіне байланысты анықталғанда «Шығын - пайда» көрсеткішінің мөлшері ко-диован мен кардилопин бар емдік топта ең төменгі мәнге ие болды, соған байланысты ең тиімді және арзан фармакотерапиялық кешен деген мәнге ие болды, ФТК-1 және ФТК-3 қарағанда 1056,8 және 510,2 теңгені үнемдеді.
Әдебиеттер
- 1.Константинов, В.В. и соавт. Распространенность АГ и ее связь со смертностью и факторами риска среди мужского населения в городах разных регионов // Кардиология. - 2001. - №4. - С. 59.
- 2.Орманов Н.Ж., Сарсенбаев Н.Т.Садырханова Ү.Ж. Жүректің ишемиялық ауруының артериалық гипертензиямен жүптасқан науқастардың фармакоэкономикалық нышанының антитотықтырғыш жүйе мен липидтердің еркін радикалды тотығуының интегралды коэффи- циенттінің жағдайына байланысты өзгеруі. Вестник ЮКГФА, 2012г. №4(61).С.216-222.
- 3. Орманов Н.Ж., Казбекова М.Ж..Изменение фармакоэкономических показателей под влиянием фармакотерапевтических комплексов у больных артериальной гипертонией 2-ой степени.//Вестник ЮКГФА.-2012.- -№4. - С. 221-225.