Өзектілігі. Қазіргі таңда әрбір адамның әлеуметтік жағдайына, денсаулығына, отбасылық жағдайына байланысты себептерден уайымдау мен қайғыру салдарынан көптеген психологиялық ауытқулар мен ағзада түрлі аурулардың пайда болуы елеулі орын алып түр. Әрбір адам өзінің жеке денсаулығына, сонымен қатар шалдыққан сырқатына тікелей ықпал етеді. Біз көпшілігіміз өзіміздің денсаулығымыздың жақсаруына физикалық жаттығулар, белгілі бір тәртіппен тамақтану, сонымен қатар өзіндік түсінік, сезім, ем, өмірге деген көзқарас арқылы тікелей әсер етеміз. Біздің ғылыми зерттеу жүмысымыздың өзектілігі эмоцияналды науқастармен психологиялық жүмыстар жасау арқылы науқастың өзіне деген сенімділікті нығайтып ауруынан айығуға ықпал жасау, денсаулық жағдайының жақсаруына тікелей эсер ету болып табылады. Ал бүл психологиялық емге адам ағзасының жауабы, сол науқаста жүргізілген емнің эффектінің жоғарылығына, жасаған жаттығуларының әсеріне және дәрігерге деген сеніміне тікелей байланысты. ХХ ғасырдың басында, Франция елінде, осы психолгиялық қолдаудың негізін Эмил Куэ есімді ғалым қалаған болатын. Қазіргі кезде бүл психологиялық қолдау әдістері Ресей, Еуропа, Америка елдерінде қолданыста болғанымен, Қазақстан аумағында әлі қолданылмайды.
Мақсаты. Адамдардың ішкі ағзасында болып жатқан әрбір механизмді түсіндіріп, оны сезіну арқылы, сол жүйені басқару қабілетін арттыру.
Қолданылған әдістер. Зерттеу Түркістан қ. ХҚТУ-нің КДО-ның хирургия бөлімінде жүргізілді. Зерттеу жүмысына қатысқан науқас саны 32. 18 науқас негізгі зерттеу тобында, 14 науқас күнделікті хирургия бөліміндегі психологиялық қолдау көрсетілмеген науқастар. Негізгі зерттеу тобының науқастарына сырқаты мен сырқатының асқынулары жайында жалпақ әдеби тілмен түсіндіріп, ағзаның ауруға қарсы күресе алатындығы туралы мәлімет беру, ауруға қарсы түру үшін энергия жинау жаттығулары, сырқатынан айыққаны жайлы елестету, сырқаттан айығу үшін өзіне-өзі түжырым жасау[1],[2],[3]. Ем барысында болып жатқан өзгерістерді анықтау үшін,осы екі топтағы науқастардың гемодинамикасын, отадан кейінгі жараның сипаттамасын, көңіл күйін , ауруханада өткізген күндерін салыстырмалы түрде бақыладық[4],[5].
Нәтижесі.Психологиялық қолдау көрсетілген науқастарды бақылау тобымен салыстыр- ғанда келесі өзгерістер байқалды: науқастардың гемодинамикасы жылдамырақ қалпына келді, отадан кейінгі жараның біту уақыты кеміді, сырқаттарынан арыламын деген сенімі артты. Бүл көрсеткіштер психологиялық қолдау көрсетілген науқастардың 88,8%-да оң нәтиже көрсетті. Негізгі топтың ауруханада өткізген орташа күн саны-7. Бақылау тобындағы науқастарда бүл көрсеткіш 42,8%-ды көрсетті. Ауруханада өткізген орташа күн саны-9.
Қорытынды. Біздің ҒЗЖ-дағы қолданылған тәсілдер арқылы, негізгі топтағы науқастардың критериилері, бақылау тобындағы науқастардан әлдеқайда жоғары болды. Сонымен қатар науқас- тардың ауруханада жату күндерінің орташа көрсеткіші 2 күнге кеміді. Сондықтан хирургиялық стационарға түскен кез-келген, әсіресе психологиялық түрғыдан төзімсіз науқастарға міндетті түрде психологиялық қолдау жүргізу керектігін анықтап отыр. Қорыта келе біз қолданған тәсілді ота алдында және отадан кейінгі кезеңде қолдану, науқастардың өмір сапасын көтеруге ықпал ететін бірден-бір тәсіл болып табылады.
Әдебиеттер
- 1.Эмиль К. Сознательное самовнушение как путь к господству над собой./К.Эмиль.-Берлин,1932.- 76 б. 2.Джон К. Подсознание может все. /К. Джон. - Москва: Попурри, 2015. - 160 б.
- СаймонтонК. Возвращение к здоровью; Новый взгляд на тяжелые болезни. /К.Саймонтон, С.Саймонтон.- Санкт-Петербург: ПИТЕР, 2015. - 274 б.
- Петров С.В. Общая хирургия./ С.В. Петров, оформление обложки С.Л. Шапиро, А.А. Олексенко. - СПб.: Издательство «Лань», 1999. - 672 б.
- Покровский А. П. Клиническая ангиология./ А. П.ПОКРОВСКИЙ — Москва: Медицина, 1979. - 368 б.