Аннотация
Жұмыстың мақсаты: жергілікті перитонитті сырқаттарға фармакотерапиялық кешенмен емдеу кезіндегі тікелей, тікелей емес және аурудың толық құны мен хемилюминесценттік уыттану көрсеткішінің жағдайы бағалау.
Жергілікті перитонитті науқастарға иммуномодулинді 1 рет күніне 1,0 мл мөлшерде тері астына енгізіп, дәстүрлі антибактериалды еммен қоса қолданғанда (метрогил мен гентамицин хемилюминесценттік уыттану көрсеткішінің (ХЛУК) деңгейі емге дейінгі көрсеткішке қарағанда 40,4%-ға сейкес төмендеді.
Сонымен, зертеу кезінде алынған мәліметтер дәстүрлі антибактериалды терапияның құрамына иммуномодулинді енгізгенде емдік кешеннің әсерінен наукастардың қанының антирадикалды қасиеті сәйкес антибактериалды емдік топтарға қарағанда 65,1%-ға және 52,9%- ға жоғарылайды, осылай деп тұжырымдауға негізгі себеп хемилюминесценттік уыттану көрсеткішінің (ХЛУК) деңгейлерінің 39,5%-ға төмендеуі.
Кілт сөздер: Жергілікті перитонит, тікелей және аурудың толық құны мен хемилюми- несценттік уыттану көрсеткіші.
Кіріспе.Қазіргі таңдағы хирургияның және қарқынды емнің айқын жетістіктеріне қарамастан, жедел іріңді перитонит емінің мәселесі өзекті болып қала беруде. Бұл ауру кезіндегі өлім-жітім мөлшері түрлі авторлардың мәліметтері бойынша 48%-дан 65%-ға дейін жетеді [1,2]. Іріңді перитонит кезіндегі қарқынды емнің күрделеніп, қиындауының негізгі себептері болып эндогенді уыттанумен күресудің қиыншылыктары, орталык және перифериялык қан қозғалысының ауыр бұзылыстары және жүйелік және тіндік метаболизмнің ауытқулары табылады [3,4].
Осыған байланысты перитонит ауруын ерте емдеу - алдын-алу іс-шараларын өткізу ең жоғары клиникалық және экономикалық нәтижелер береді. Фармацевтикалық нарықтағы антибиотиктерді иммуномодилинмен бірге сырқаттарды оңтайлы емдеу үшін қолдану өзекті мәселенің бірі [4,5].
Жұмыстың мақсаты: жергілікті перитонитті сырқаттарға фармакотерапиялық кешенмен емдеу кезіндегі тікелей, тікелей емес және аурудың толық құны мен хемилюминесцент-тік уыттану көрсеткішінің жағдайы бағалау.
Зерттелген топтар және зерттеу әдістері. Жұмыстың міндеттеріне сәйкес 50 дені сау адам және жергілікті перитонитпен ауыратын 120 науқас зерттеуге алынды. Олар фармакотерапиялық кешендермен емдеуге байланысты төрт топқа бөлінді. 1-топтағы сырқаттар: Фтк-1: метрогил (100мл), гентамицин (80мг). 2-топ: Фтк-2: метрогил (100мл) цефамизин (1,0мг), 3-топ: Фтк-3: метрогил (100мл) цефамизин (1,0мг), иммуномодулин (1мл), 4-топ Фтк-4: метрогил (100мл), гентамицин (80мг) және иммуномодулин (1мл) дәрілерін нұсқау бойынша күнара бір рет қабылдады. Емдеу - бақылау мерзімі 10 күн. Жұмыстың міндеттеріне сәйкес 50 дені сау адам және жергілікті перитонитті 120 сырқаттар алынды. Фармакотерапиялық кешендердің фармакоэкономикалық жағдайын зерттеу үшін дәрілік заттардың бағаларын «Еврофарма» фирмасының құны арқылы зерттедік. Есептеу стандарттық әдіс бойынша зерттелінді Қан плазмасының хемилюминесценттік қасиеттері Орманов Н.Ж. [6] әдісімен анықталды [5,6]. Бұл зерттеулер емге дейін,3, 5 ,7 күн және 10 күннен кейін қолданылды.
Перитонитті наукастар канындагы эндогенді уыттанудын. дежгейін аныктау %ошін
хемилюминесценттік уыттану көрсеткіші (ХЛУК) келесі формула аркылы аныкталынды:
ХЛСЖ + ХЛИЖЖЖҚ + АТРТЖ
ХЛУК=
3
м±ндагы: ХЛ - хемилюминесценция, СЖ - спонтанды жаркырау, ИЖЖЖҚ - иницирленген жаркыраудың жалпы жарық қосындысы, АТРТЖ - асқын тотық радикалдарының түзілу жылдамдығы.
Зерттеу нәтижелері. Жергілікті перитонитті сырқаттарға фармакотерапиялық кешенмен емдеу кезіндегі тікелей, тікелей емес және аурудың толық құны 1 кестеде көрсетілген. Аурудың толық құны бірінші ФТК-де 83993,7 т құраса, 2- ші ФТК-да 84811,9 тенгені, 3-ші ФТК-да шығынның мөлшері 80514,5 т құраса, 4- ші ФТК-да 78989,5 т құрады, яғни 2-ші ФТК -дегі аурудың толық құны 1- ші топқа қарағанда 818,2 теңгеге қымбаттайды, ал 3- ші топта 361,5 теңгеге немесе 72,3%- ға азайады, ал 4- ші кешенде 5004,2 теңгеге төмендейді, яғни 6%-ға . Сонымен, аурудың толық құнының ең төменгісі 4- ші ФТК- да орын алса, ең жоғарғысы 2- ші ФТК- да орын алды.
Кесте-1 Жергілікті перитонитті сырқаттарға фармакотерапиялық кешенмен емдеу кезіндегі тікелей, тікелей емес және аурудың толық құны
|
топтар |
Тікелей шығын (тенге) |
Тікелей емес шығын (тенге) |
Аурудың толық құны (тенге) |
|
1-ші ФТК |
72627,1 |
11366,6 |
83993,7 |
|
2-ші ФТК |
73445,3 |
11366,6 |
84811,9 |
|
3-ші ФТК |
72350 |
8164,5 |
80514,5 |
|
4-ші ФТК |
71545,8 |
7443,7 |
78989,5 |
Метрогил мен гентамицинді дәстүрлі егу әдісті фармакотерапиядан кейін жергілікті перитонитті науқастар қан гемолизатының хемилюминесценттік көрсеткіштерінде 10 тәуліктен кейін шамалы өзгерістер байқалды.
Кесте 2 - Жергілікті перитонитті науқастар қанының гемолизатының
хемилюминесценттік көрсеткіштеріне иммуномодулиноантибиотико-терапияның әсері
|
Көрсеткіштер |
Емге дейін |
Ем уақыты (тәуліктер) |
||
|
3-ші теулік |
5-ші теулік |
10-шы тәулік |
||
|
ХЛУК |
2,6±0,13 1 |
2,5±0,10 |
2,21±0,10 |
1,80±0,08 |
|
(шартты |
2 |
2,4±0,08 |
1,84±0,09 |
1,56±0,08 |
|
бірлік) |
3 |
1,43±0,08* |
1,10±0,08* |
1,02±0,06* |
|
1,0±0,04 |
4 |
1,55±0,08* |
1,17±0,08* |
1,09±0,08* |
Нұсқама: 1.ФТК-1, 2. ФТК-2 ,3. ФТК-3, 4. ФТК-4,
* p<0,05 - дәстүрлі антибиотикотерапиялық топпен салыстырғандағы дәлдік коэффициент
Он күндік дәстүрлі антибактериалды емнен кейін жергілікті перитонитті наукастар қанындағы хемилюминесценттік уыттану көрсеткішінің (ХЛУК) деңгейі емге дейінгі көрсеткішке қарағанда 30,7%-ға төмендеді( кесте-2).
Метрогил мен цефамизинді дәстүрлі егу әдісті фармакотерапиядан кейін жергілікті перитонитті науқастар қан гемолизатының хемилюминесценттік көрсеткіштерінде 10 тәуліктен кейін шамалы өзгерістер байқалды. Он күндік дәстүрлі антибактериалды емнен кейін жергілікті перитонитті наукастар қанындағы хемилюминесценттік уыттану көрсеткішінің (ХЛУК) деңгейі емге дейінгі көрсеткішке қарағанда 40%-ға төмендеді
Иммуномодулинді күніне бір рет 1,0мл мөлшерде тері астына енгізіп, дәстүрлі антибактериалды еммен қоса қолданғанда (метрогил мен цефамизинді), жергілікті перитонитті науқастар қанындағы хемилюминесценттік көрсеткіштер емнің үшінші тәулігінен соң едәуір төмендеді: хемилюминесценттік уыттану көрсеткішінің (ХЛУК) деңгейі емге дейінгі
көрсеткішке қарағанда 42,4%-ға сәйкес төмендеді.
Жергілікті перитонитті науқастарға иммуномодулинді 1 рет күніне 1,0 мл мөлшерде тері астына енгізіп, дәстүрлі антибактериалды еммен қоса қолданғанда (метрогил мен гентамицин хемилюминесценттік уыттану көрсеткішінің (ХЛУК) деңгейі емге дейінгі көрсеткішке қарағанда 40,4%-ға сейкес төмендеді.
Сонымен, зертеу кезінде алынған мәліметтер дәстүрлі антибактериалды терапияның құрамына иммуномодулинді енгізгенде емдік кешеннің әсерінен наукастардың қанының антирадикалды қасиеті сәйкес антибактериалды емдік топтарға қарағанда 65,1%-ға және 52,9%- ға жоғарылайды, осылай деп тұжырымдауға негізгі себеп хемилюминесценттік уыттану көрсеткішінің (ХЛУК) деңгейлерінің 39,5%-ға төмендеуі.
ӘДЕБИЕТТЕР
- Шелестюк, П.И. Благитко, Е.М. Ефремов, А.В. Перитонит. - Новосибирск: Наука, 2000.302с. ISBN 5-7035-0176-8
- Гостищев, В.К. Сажин, В.П. Авдовенко, А.Л. Перитонит.-М.: ГЭОТАР-МЕД, 2002.-240 с.
- Тайгулов,Е.А. Сатвалдиев, С.А. Миронюк, Н.В. и др. Применение эритроцитарных фармакоцитов и озонотерапии у экспериментальных животных разлитым перитонитом // Перспективы развития хирургии в 3 тысячелетии. Часть 2. - Астана, 2000. - С.326-330.
- Орманов, Б.Н. Влияние иммуномодулина на перекисное окисление липидов и антиоксидантный статус больных с острым сальпингоофоритом // Здоровье и болезнь-2004.
- Орманов, Б.Н. Клиническая эффективность различных способов антибиотикотерапии в сочетании с иммуномодулином у больных с острым сальпингоофоритом // Наука и образование на пороге XXI века: Труды международной научной конференции, посвященной 10-летию ЮКГИ им. М.Сапарбаева. - Шымкент, 2004. - Т.2. - С.321-325.
- Цыбин, А. К. Фармакоэкономика проблемы и пути дальнейшего развития 2000. — № 6(15). — С. 21-24.
- Орманов Н.Ж., Әділбекова Д.А., Жумабаев У.А. Использования хемилюминесцентного свойства сыворотки (плазмы) крови для диагностики хронической интоксикации соединениями фосфора// Методическая рекомендация. -Шымкент,1993.-16с.
РЕЗЮМЕ