Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Дәрігер-стоматологтардың жеке еңбек гигиенасы мен санитарлық, гигиеналық ережелері мен талаптары

ТҮЙІН

Стоматологиялық емханада жұмыс атқаратын дәрігер-стоматологтардың еңбегі өте күрделі болумен қатар ең жауапты қызметтің маңызды түрі болып есептелінеді. Себебі еңбек жағдайына байланысты адам ағзасына зиян келтіретін өндірістік залалды заттар мен жұмыс атқарады. Қазіргі заман талабына сай стоматологияның басты мақсаты-емдеу сапасын заман талабына сай жақсарту мен қатар стоматологиялық аурулардың алдын алу.

Кілт сөздер: дәрігер-стоматологтар, еңбек гигиенасы мен санитарлық, гигиеналық ережелері, стоматологиялық ауруларды емдеу және зерттеу.

Бұл күрделі де өте жауапты мәселені шешу үшін ең алдымен дәрігер стоматологтың жұмыс атқаратын орнын заманауи техникалық құрал-жабдықтар мен жабдықтау соны- мен қатар стоматологиялық ауруларды емдеу және зерттеу кезінде, сондай-ақ ауру-лардың алдын алу мақсатында тәжірибеге жаңа заманауи әдістерді енгізу керек. Осындай күрделі де өте жауапты мәселені шешу ауруларға сапалы емдік және нәтижелі түрде стоматологиялық ауруларының алдын алу шараларын өткізу кезінде стоматологиялық емханада жұмыс атқаратын медицина қызметкерлерінің де денсаулығына зиянды екендігі көрнекті де атақты ғалымдарымыз анықтап отыр. Сондықтан бұл маңызды мәселені ешқашан естен шығармау керек. Отандық және шет елдік көрнекті де атақты ғалымдарыдың пікірінші, дәрігер стоматологтың аурушаңдық көрсеткіші ең жоғарғы деңгейде болып, дәрігер-инфекционист, фтизиатр және патана-томнан кейінгі үшінші орында, ал кейінгі 15-20 жылда бұл көрсеткіш жоғарыламаса төмендеген емес.

Дәрігер стоматологттардың жұмыс атқару жағдайына байланысты, оның ағзасына зиян келтіретін көптеген өндірістік залалды заттар, соны мен қатар көру және эмоциялық (көңіл-күй) кернеуі, мәжбурлі жұмыс тұрысы, жарықтың жетіспеуі, инфекцияның жұғу қаупі, аллергенді және улы заттар мен жанасу, шу, діріл, рентгентік және лазерлік сәулелердің және де басқада қауіп-қатерлі әсер етуші жәйттар себеп болады. Дәрігер стоматологттардың аурушаңдық көрсеткіші медициналық тексеруден кейінгі нәтижесі мынандай көріністе болды. №1 кестеге сай дәрігер стоматологттардың аурушаңдық көрсеткіші, олардың еңбек өтеліміне сай тұрақты түрде жоғарылағаны анықталды. 25 жыл еңбек өтелімі бар дәрігер стоматологтар мен 5 жыл еңбек өтелімі бар дәрігер сотамтологтарды салыстырғанда 13,2 есе өскендігін-жоғарылағанын көрсетіп тұр. (63,49±3,12 және 4,82±0,82 кез әрбір 100 жұмыс атқарушыға).

Кесте 1 - созылмалы аурулар мен ауыратын дәрігер стоматологттардың аурушаңдық көрсеткіші,

олардың еңбек өтеліміне байланысты (М ± m әрбір 100 тексеру өткен).

Жасы

Еңбек өтелімі, жылдар

барлығы

5 жылға дейін

5 - 9 жылға дейін

10-14 жылға дейін

15-19 жылға дейін

20-24 жылға дейін

25жыл және жоғары

20 жасқа дейін

0,31±0,14

         

0,31±0,14

20-29 ж. д

3,67±0,49

1,38±0,31

       

5,05±0,57

30-39 ж. д

0,84±0,25

2,29±0,37

7,69±0,64

8,49±0,41

9,14±0,08

-

28,45±0,93

40-49 ж. д

   

1,28±0,27

5,09±0,54

13,86±0,92

14,91±0,89

35,14+1,76

50-59 ж. д

   

0,38±0,15

7,12±0,28

20,79±1,16

22,97±1,72

51,26±2,82

60жыл және

жоғары

   

0,42±0,9

7,43±0,64

22,34±1,28

25,61±2,19

55,8±3,34

Қортынды

4,82±0,82

3,67±0,64

9,77±0,96

28,23±2,79

66,13±3,63

63,49±3,12

176,01±4,92

Дәрігер стоматологттардың еңбек үдісін ұйымдастыру аса маңызды болып саналады. Себебі жұмыс атқару мерзімінің көп бөлігін, ол өзінің атқаратын жұмысының негізгі бағытына, түріне жұмсауы керек. Бұл ауруларға заманауи стоматологиялық емдеу әдістерін қолдану мен қатар стоматологиялық аурулардың алдын алу шараларын жақсарту болып есептелінеді. Ғалымдар дәлелдегендей дәрігер стоматолог орташа жұмыс атқару мерзімінің 75%-н ауруларды қабылдауға жібереді, ал қалған 10-20%-ын жұмыс атқару мерзімінің нәтижелі және оның сапалы болуына жұмсауы тиіс. Стоматологиялық бөлмені және тіс-технигі лабораториясына құрал-жабдықтарды орналастырған жағдайда жер көлемін үнемді түрде пайдалануды талап етеді. Сөйтіп жұмыс атқаруға қолайлы жағдай жасау ол өз кезегінде жұмыс атқару мерзімім жемісті пайдаланудың кепілі бола алады.

Стоматологиялық емхана ғимаратының жағдайы санитарлық,гигиеналық шараларды өткізу үшін қолайлы болып, оны нәтижелі болуына өз септігін тигізуі және санитарлық ережелер мен нормаларға жауап беретіндей деңгейде болуы шарт. Стоматологиялық емхананы заманауи құрал-жабдықтар мен қамтамасыз ету үшін ең алды мен осы ғимараттың көлемі санитарлық ережелер мен нормаларға сай болып, әрбір стоматологиялық орындыққа (кресло) 14 шаршы метрден және 2-ші стоматоло-гиялық орындыққа (кресло) - қосымша 7 шаршы метрден белгіленген.Ал біздің пікіріміз бойынша заманауи құрал-жабдықтардың көлемі өте ауқымды болғандықтан санитарлық ережелер мен нормаларға жаңа өзгертулер ендіру керек болып тұрғандай. Сол себептен әрбір стоматологиялық орындыққа (кресло) 20 шаршы метрден және 2-ші стоматологиялық орындыққа (кресло) - қосымша 10 шаршы метрден белгіленуі шарт.

12.07.1989 жылғы санитарлық ережелер мен талаптардың № 408 бұйрығына сай «келе-шекте елде вирусты гепатит ауруының көрсеткіштерін төмендету шаралары» аясында стоматологиялық емханада жұмыс атқаратын медицина қызметкерлері медициналық көріктен өтуі мүдделі. Стоматологиялық емхана ғимаратында аурулардың (жұқпалы) алдын алу мақсатында залалсыздандыру шаралары мынандай топтарға бөлінеді.1.бөлмелерді, бөлме қабырғаларын, санитарлық -техникалық құрал-жабдықтарды залалсыздандыру үшін қолданылатын тазалағыш заттар. 2. медициналық бұйымдарды залалсыздандыру үшін қолданылатын тазалағыш заттар. 3. медициналық құрал-саймандарды залалсыздандыруға дейінгі қолданылатын тазала-ғыш заттар. 4. қолдағы микробтарды жою үшін қолданылатын заттар. 5. шығындыларды залалсыздандыру үшін қолданылатын тазалағыш заттар. 6. кіші-гірім медициналық бұйымдарды залалсыздандыру үшін қолданылатын тазала-ғыш заттар.

Стоматологиялық емханада аталған тазалағыш заттардан басқада әмбебап көптеген тазалағыш заттар шығарылуда. Олар қолдануға қолайлы және санитарлық ережелер мен талаптарға толық жауап береді. Стоматологиялық емханада әр түрлі залалсыздан-дыру үшін қолданылатын тазалағыш заттардан қолдануға болмайды. Стоматологиялық науқастарды қабылдаған кезде және медициналық көмек көрсетуде жұқпалы аурулардың алдын алу мақсатында дәрігер стоматологтың жеке гигиенасы (қолы) басты да маңызды қызмет атқарады. Ғылыми тұрғыда дәлелденгендей, дәрігер стоматологтың қолынан бірнеше микроорганизмдердің іздер табылған. Осыған байланысты стоматологиялық емханада жұмыс атқаратын медицина қызметкерлерінің 2/3-сінде кәіптік аурулар бар екендігі анықталған. Медицина саласында қызмет атқаратын қызметкерлердің қолын өңдеу жүйесі 3 сатыдан тұрады: қолды жай жуу, қолды гигиеналық өңдеу, қолды хирургиялық жолмен өңдеу.

Қорыта айтқанда, дәрігер-стоматологтардың жеке еңбек гигиенасы мен санитарлық, гигиеналық және еңбек ету жағдайын жақсарту, кәсіби аурулардың алдын алу мақсатында, бір рет қолданылатын қолғапты, бет пердені және көзді қорғайтын көзілдірікті қолдануы керек, сонымен қатар санитарлық, гигиеналық ережелер мен талаптарға бағыну қажет және оны мүлтікпей орындауы шарт.

ӘДЕБИЕТТЕР

  1. Инновационные технологии в обучении стоматологическим дисциплинам: монография / под ред. Э. А. Базикяна. - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2009. - 32 с.- ISBN 978-5-9704-1120-9
  2. Бейсембаева, З. И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы [Электронный ресурс] : оқу құралы / З. И. Бейсембаева. - Электрон. текстовые дан. (487 Кб). - Шымкент : ОҚМФА, 2010. - ISBN 9965-833-34-6
  3. Пернебаев, Е. К. Морфологические и клинические аспекты репаративной регенерации опорных тканей челюстнолицевой области / Е. К. Пернебаев, В. О. Кенбаев // Вестник ЮКГФА. - 2011. - № 3. - С. 162-165.
  4. Шалабаева, К. З. Стоматологиялық аурулардың алдын алу және ауыз қуысы гигиенасының маңызы/ К.
  5. Шалабаева, Б. Е. Мусабекова, С. К. Мусабеков // ОҚМФА хабаршысы. - 2011. - № 1. - С. 105-106 бет.
  6. Комплекс мероприятий по профилактике воспалительных осложнений после стоматологических вмешательств / З. А. Маленова [и др.] // Вестник ЮКГФА. - 2011. - № 1. - С. 132-134.
  7. Экспертная оценка состояния уровня организации ортопедический стоматологической помощи больным с челюстно -лицевыми дефектами в современных условиях/ А. С. Арутнов[и др.] // Российский стоматологический журнал. - 2009. - № 2. - С. 43-47.
  8. Актуальные вопросы организации ортодонтической помощи в Республике Казахстан / С. С. Есембаева [и др.] // Проблемы стоматологии. - 2009. - № 1-2. - С. 13-14.

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.