РЕЗЮМЕ
В результате изучения частоты и характера сопутствующей патологии у больных с ограниченным и распространенным течением впервые выявленного туберкулеза легких выявлено: у больных с распространенным туберкулезом легких по сравнению с ограниченным течением наиболее часто встречались заболевания печени и желчевыводящих путей (42,5% против 34,3%), почек (11,4% против 23,3%), сердечно-сосудистые заболевания (10,9% против 8,6 %), патология ЖКТ (11,4% против 9,6%), ХНЗЛ (14,3% против 9,6%) и сахарный диабет (20,0% против 4,1%). Это свидетельствует о том, что наличие сопутствующей патологии способствует распространению и прогрессированию впервые выявленного туберкулеза легких. Вместе с тем, это обстоятельство требует своевременного лечения сопутствующих заболеваний у больных с впервые выявленным туберкулезом легких.
|
Өкпе туберкулезінің клиникалык түрі |
Наукастар топтары |
|||
|
I топ |
II топ |
|||
|
Абс. |
% |
Абс. |
% |
|
|
Инфильтративті |
172 |
98,8 |
49 |
87,5 |
|
Казеозды пневмония |
- |
-- |
7 |
12,5 |
|
Ошақты |
2 |
1,2 |
- |
- |
|
Барлығы |
174 |
100 |
56 |
100 |
Диагностикалык және ажырату диагностикасы максатымен науқастарға кеуде сарайы ағзаларының томографиялық тексерісі жасалынды. Осы тексерісте I топ наукастарында 1 ғана сегмент көлемінде зақымдалу 1 (0,6%) наукаста, жоғарғы бөлікте 158 (90,8%), төменгі бөлікте 15(8,6%) наукаста анықталған. Ал II топ ішінде бір өкпе көлемінде закымдалу 38 (67,9%) наукастарында және екі жакты закымдалу 18 (32,1%) жағдайда табылған. Қойылған мақсатқа жету барысында алғаш рет анықталған өкпе туберкулезі мен қосарланған аурулар бар жағдайларға сараптама жүргізілді. Қосарланған патология 73 (41,9%) жағдайда бірінші топ наукастарында, ал екінші топ арасында 35 (62,5%) анықталған (1 кесте).
Кесте 2 - Өкпе туберкулезі науқастарындағы қосарланған аурулар
|
Қосарланған |
I топ (n = 73) |
II топ (n = 35) |
||
|
абс. |
% |
абс. |
% |
|
|
Бауыр және өт жолдары аурулары |
31 |
42,5 |
12 |
34,3 |
|
Бүйрек аурулары |
17 |
23,3 |
4 |
11,4 |
|
Өкпенің созылмалы бейспецификалық аурулары |
7 |
9,6 |
5 |
14,3 |
|
Жүрек-тамыр аурулары |
8 |
10,9 |
3 |
8,6 |
|
Ас қорыту жолдары аурулары |
7 |
9,6 |
4 |
11,4 |
|
Қант диабеті |
3 |
4,1 |
7 |
20,0 |
|
Барлығы |
73 |
100 |
35 |
100 |
2 кестеде көрсетілгендей, I топ науқастарында ең жиі бауыр мен өт жолдары (42,5%) және бүйрек аурулары (23,3%) кездескен. Жүрек-тамыр аурулары (10,9%), асқорыту жолдары патологиясы (9,6%), өкпенің созылмалы бейспецификалық аурулары (9,6%) және қант диабеті (4,1%) анықталған. II топ науқастарында сондай-ақ ең жиі бауыр мен өт жолдары патологиясы (34,3%), бүйрек (11,4%), сонымен қатар жүрек-тамыр аурулары (8,6%), ас қорыту жолдары патологиясы (11,4%), өкпенің созылмалы бейспецификалық аурулары (14,3%) және қант иабеті (20,0%) анықталған.
Диагностика мацсатында қажет болған жағдайларда науқастарға фибробронхоскопия тексерісі жүргізіліп, онда бірінші топ науқастарында 10,3% (18 адам) және 37,5% (21 адам) екінші топта. Негізгі аурудың асқынуы I топта 10,9% (19 адам) жағдайда, ал екінші топта - 39,3% (22 адам) жағдайда байқалған. Асқынулар қүрамы бойынша қан түкіру және өкпеден қан кету бірінші топта екінші топқа қарағанда кем болған: 1,1% (2 адам) қарсы 14,3% (8 адам). Бірінші топ науқастарында өкпе-жүрек жетімсіздігі анықталмаған, 5 науқаста (1,7 %) экссудативті плеврит анықталған, ал екінші топта 14,3% (8адам) және 16,1% (9 адам) сәйкес анықталған. Осылайша екінші топ науқастарында бірінші топқа қарағанда негізгі аурудың асқынуы айтарлықтай жиі болған.
Қорытынды. 1. Алғаш рет анықталған өкпе туберкулезінің ағымы мен емдеу нәтижесі қосарланған науқастарға тікелей тәуелді. 2. Туберкулезді үрдістің үдеуіндегі факторлардың бірі қосарланған аурулар болып табылады. Ең жиі кездесетіні бауыр және өт жолдары, бүйрек аурулары, сирек кездесетіні жүрек-тамыр, ас қорыгу жүйесі аурулары және қант диабеті. 3. Алғаш рет анықталған өкпе туберкулезін емдеуді жоспарлаған кезде қосарланған ауруларды емдеуге қажет қосымша қаржыландыруды ескеру керек.
ӘДЕБИЕТТЕР
- Статистический обзор по туберкулезу в Республике Казахстан /Под ред. Исмаилова Ш.Ш. - Алматы, 2009.- 68с.
- Хоменко А.Г. Современные тенденции распространения туберкулеза в России //Рус. мед. журн.-1998.- № 5.- С.121-125.
- Стрелис А.К., Янова Г.В., Петрова Л.Е. и др. Остропрогрессирующий туберкулез - новая категория больных в практике современной фтизиатрии //Пробл. туб. -1999.- № 2.- С.5-7.
- Мишин В.Ю., Чуканов В.И. Клинические проявления и особенности лечения остропрогрессирующих форм туберкулеза легких в современных условиях // Рус.мед.журн.- 2002.-№ 5.- С.13-17.
- Белова Е.С., Жумабаев Ш.К., Сыздыкова Н.С. и др. Структура клинических форм туберкулеза легких и их исходы в современных условиях //Вопросы туберкулеза и других инфекционных заболеваний: сб. тр. -Алматы, 2000.- ч.2.- С.26-28.