Ауруханадан тыс пневмония (АТП) тұрғындар арасында аурушаңдық пен өлім-жітімдік жағынан басты орын алады және элем бойынша ,сондай-ақ Қазақстандағы ең өзекті медико-әлеуметтік мәселелердің бірі. Рационалды антибактериалды ем заманауи пульмонологияның қиын мәселесінің қатарына жатады. Антибактериалды препараттардың санының көптеп өсуі дәрігерге ауыр ағымды , асқынған ауруханадан тыс пневмонияны емдеуде көп қиындықтар тудырады.
Тақырыптың Өзектілігі: Қазіргі таңда ауруханадан тыс пневмония (АТП) кеңінен тараған ауру. АТП аурушаңдылығы ерте жастағы науқастар арасында -11,6%, орта жаста жэне 60 жастан асқан науқастар арасында - 44% - ға кездеседі (1). Соңғы 40 жылда екпе абсцесімен асқыну 10 есеге азаŚды. Бірақ, елім жиілігі 5-10% ғана темендеген, қазіргі кезде 4-7% ĶураŚды. Реанимациялық науқастарда септикалық елім керсеткіші 40%- 70% қурап отыр (2). Сепсис—XXI ғасырда дамыған медицинаның езекті мэселелерінің бірі болып қала бермек. Жыл саŚын АҚШ- та 500-ге жуық септикалық жаздаŚы тіркеледі (3).
Тақырыптың мақсаты: 1.2012жылы № 1 ҚКА-ның пульмонология белімінде ауыр ағымды ,асқынған ауруханадан тыс пневмониямен ем алған науқастардың ағымы мен еміне талдау жасау .
2. № 1 ҚКА пульмонология белімшесіндегі АТП абсцесс жэне сепсиспен асқынған науқасқа курация жүргізу жэне емдеуі.
Әдістер мен материалдар:
- №1 ҚКА пульмонология белімшесіндегі 2012 ж. АТП ауыр ағымымен емделген науқастардың сырқатнамасына талдау жасалды.
- №1 ҚКА пульмонология белімшесіндегі АТП абсцесс жэне сепсиспен асқынған науқасқа талдау жасалды.
Алынған мәліметтерді талдау:
№1 ҚКА пульмонология белімшесіндегі эр түрлі теменгі тыныс жолдарының ауруларымен 2012 жылы 2138 науқас ем алды. Біз талдау жасаған науқастардың ішінде: тек АТП-785 (36,7%) науқас, пневмонияның ауыр ағымды асқынумен науқастар саны- 402 (51,2%): 32,3%-плевритпен, 10,4%-абсцесспен, 2,3%-екпе ісінуімен, 1,1%- пневмоторакспен, 11,4%- сепсиспен асқынды.
АТП науқастардың субъективті симптомдарының динамикасы № 1 кестеде керсетілген.
Кесте 1 - АТП ауыр ағымды науқастардағы субъективті симптомдардың динамикасы
|
субьективті симптомдар |
науқастардағы симптомдардың бар болуы % |
|||||
|
3-6 күн |
7-10 күн |
11-14 күн |
15-18 күн |
19-22 күн |
23-26 күн |
|
|
Жетел |
100 % |
90-99% |
60-89% |
20-59% |
1-19% |
0-1% |
|
Кеуде тусындағы ауру сезімі |
100 % |
95-100% |
85-95% |
60-85% |
30-60% |
1-30% |
|
Қызба |
100 % |
0-3% |
0% |
0% |
0% |
0% |
|
Интоксикациялық синдром |
78% |
70% |
0% |
0% |
0% |
0% |
АТП ауыр ағымды науқастардағы объективті симптомдарының динамикасы № 2 кестеде керсетілген.
Кесте 2 - АТП ауыр ағымды науқастардағы объективті симптомдардың динамикасы
|
обьективті симптомдар (науқастардағы симптомдардың бар болуы %) |
науқастардағы симптомдардың жоғалуы % |
|||||
|
3-6 кýн |
7-10 күн |
11-14 күн |
15-18 күн |
19-22 күн |
23-26 күн |
|
|
Перкуторлы дыбыстың қысқаруы және патологиялық ошақ аймағындағы әлсіз везикулярлы тыныс- 100% |
8^% |
40% |
26% |
21% |
3% |
2% |
|
Зақымданған өкпедегі ылғалды сырылдар-100% |
7% |
37% |
28% |
22% |
4% |
2% |
|
Пневмониялық ошақтағы крепитация-25% |
16% |
55% |
22% |
7% |
||
|
Плевра Ýšкелíс шуы- 13 % |
20 % |
60 % |
7% |
13% |
||
Рентген нәтижесі боšынша пневмонияның орналасу жиілігі: 50% - оң өкпенің төменгі бөлігі, 23% - екі өкпенің төменгі бөлігі, 12% - сол өкпенің төменгі бөлігі, 6% - сол өкпенің жоғарғы бөлігі, 5% - оң өкпенің жоғарғы бөлігі, 3% - екі өкпенің жоғарғы бөлігі, 1%- оң өкпенің ортаңғы бөлігі.
Біздің курацияда болған науқас К.А.А. 21 жаста. DS: Ауруханадан тыс екі жақтық төменгі бөліктік пневмония, ауыр ағымды. Асқынуы- оң жақ өкпелік абсцесс және сепсис. Курацияланған науқастағы ауру ағымының талдауы №3 кестеде көрсетілген.
Кесте 2 - Курацияланан науқастағы АТП-ның ағымының талдауы
|
симптомдар |
3-6 күн |
7-10 күн |
11-14 күн |
15-18 күн |
19-22 күн |
23-26 күн |
|
Жөтел |
+ |
+ |
+ |
+ |
- |
|
|
Ентігу |
+ |
+ |
+ |
+- |
- |
|
|
кеуде тұсының ауру сезімі |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
|
|
қызба |
+ |
+ |
- |
- |
- |
|
|
Интоксикациялық симптомдар |
+ |
+ |
+ |
+ |
- |
|
|
ЖҚА (леšкоциттер) |
18*109/л |
- |
12*109/л |
- |
9*109/л |
6*109/л |
|
ЭТЖ |
35 мм/сағ |
- |
28мм/сағ |
- |
16мм/сағ |
12мм/сағ |
|
Қанды бактерилогиялық егу |
Klebsiella Pneumoniae 10.6 КоЕ |
Klebsiella Pneumoniae (теріс) |
Қорытынды: Екі жақты теменгі белігінің пневмониясы оң жақтық екпе абцессі
Өкпе КТ: Кеуде клеткасы езгермеген. Оң жақтық екпе келемі езгерген: S9 абсцесс бар, елшемдері: 2,5*2,8*3,5см, қабырғасының қалыңдануы 0,2 см-ге деŚİн, аŚналасында инфильтрацияланған. Өкпенің екі жақты теменгі белігінде торланған инфильтрация баŚĶалады.
Қорытынды:Екі жақты теменгі белікті пневмония. Оң екпенің абсцессі.
Комплексті терапия:
- Антибактериалды ем (цефтриаксон, Амикацин, Цеф IV, Авелокс )
- Қанаśналым бузылысын коррекциялау (гепарин, реополиглякин, полиглякин)
- Дезинтоксикалық ем (физ. Ерітінді, Рингер ерітіндісі, Глякоза 5%)
- Оттегі терапия
- Антиоксиданттар (Аскорбин қышқылы)
- Антиферментті терапия (контрикал)
- Плазмаферез, ГБО
Қорытынды Өкпе КТ: Кеуде қуысы қалыпты. Келесе КТ мен салыстырғанда рентген динамикасы бар. Екі екпелік инфильтрацияның сорылуы. Оң беліктің теменгі белігінде S9 сегментінде фиброз диаметрінің кішіреяі. Теменгі белігінде жулдызшалы фиброз баŚĶалады.
Қорытынды: Екі жақты пневмония сорылу фазасында, оң жақтық абсцедирленген, сорылуы фазасында.
Қорытынды:
№1 ҚКА пульмонология белімшесіндегі 2012 ж. пневмонияның ауыр ағымды асқынумен науқастар саны-402 (51,2%): 32,3%- плевритпен, 10,4%-абсцесспен, 2,3%-екпе ісінуімен, 1,1%- пневмоторакспен, 11,4%- сепсиспен асқынды. Ауруханадан тыс пневмонияның ең негізгі симптомдары (қызба, жетел, ентігу, кеуде қуысындағы ауру сезімі)100% жаздаŚда бақыланды, 78% интоксикациялық симптомдармен бірге жүрген. Ең жиі (50%) пневмония оң екпенің теменгі белігінде орналасқан. АТП ауыр ағымды симптоматикасын талдау кезінде барлық симптомдары узақ уақыттан кеŚİн оң нэтиже керсетті. Цефалоспориндердің 4 урапғы ауыр ауруханадан тыс пневмонияның потенциалды қоздырғыштарына эсер етеді. Респираторлы фторхиналондар жоғарғы антипневмококкты белсенділікке ие жэне барлық қоздырғыштардың спекторына эсер етеді. Ең тиімді эсер керсетеіні респираторлы фторхиналондардың цефалоспориндердің 3,4 урпағымен бірігуі болып табылады. Біз курация жүргізген жас науқаста (21жасар) пневмония ауыр ағымда етті, асқынулары: абсцесс жэне сепсис. Емнің тиімді жүргізілуі пневмония мен абсцестің сорылуына экелді. Емінде цефалоспориндердің 4-ші фторхинолонды қолдану Цефалоспориндердің 4 урпағын жэне жақсы нэтиже урпағы жэне заманауи керсетті.
заманауŚ фторхиналондарды екпе абсцессі кезінде қолдану клиникалық емнің нэтижелерін жақсартуға мүмкіншілік берді, ол ез алдына пневмония жэне оның асқынуларының симптомдары мен уақытына оң нэтиже керсетті.
ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ
- Пульмонология. Национальное руководство. Глав. ред. акад. А.Г. Чучалин. - М.: 2009. - С. 50.
- Внебольничная пневмония у взрослых. Практические рекомендации по диагностике, лечения и профилактике (пособие для врачеŚ) под ред. Акад. А.Г. Чучалина. - М.: 2010. - 106 с.
- Cengiz AB, Kanra G, Caglar M et al. Fatal necrotizing pneumonia caused by group A Streptococcus. J Paediatr Child Health 2004; 40 (1–2):69–71.