Алыстатылған бақылау мен клиентті басқарудың теориялық негізі.
Алыстатылған қол жетімділік жүйесі алыстатылған компьютердің қолданушыларына Инернетке немесе ұйымдардың желілеріне логикалық қосылуды құруға мүмкіндік береді.
Microsoft корпорациясының операциялық жүйесі клиенттік және серверлік қосымшаларды кірістіреді. Олар алыстатылған қол жетімдікке (Dial-Up) қосылу, виртуальді жекеменшік желілерге (Virtual Private Network, VPN) қосылуға мүмкіндік береді. Операциялық жүйелер алыстатылған қол жетімдік негізінде икемді және қауіпсіз шешімдерді құруға мімкіндік беретін функционалдық мімкіндіктердің кең көлемін қамтиды [2, 4].
Жоғарыда айтылғандар өңделген аспапты құралда және алыстатылған клиент бақылау дербес ішкі жүйеге қатысты төмендегілерді белгілеуге шарттандырады: күйге келтіру ішкі жүйесі, басқарудың ішкі жүйесі [1].
Күйге келтіру ішкі жүйесі дәл берілген тапсырмаларды орындау үшін жүйені күйге келтіруге арналған.
Басқарудың ішкі жүйесі мәліметтерді басқару үшін арналған, әртүрлі пән тапсырмаларына арналған, бірақ ғаламдық тапсырмаларды да орныдауға мүмкіндік береді. Осылай жүйенің администраторы күйге келтіру ішкі жүйесімен, сонымен қатар басқару ішкі жүйесін қолдануға міндетті [7].
Сервердің күйге келтіру терезесі 1 суретте көрсетілген.
Бағдарламаны қосқан кезде желі администраторы клиенттен сұранысты қабылдау үшін администратор қабылдайтын серверге оның адресі мен порт параметрлерін жіберу керек.
1 сурет – Сервер блогының сипаттамасы
Жалғауды орнату сервер жағынан 4 кезеңнен тұрады. Бұлардың ешқайсысын алып тастауға болмайды. Алдымен сокет құрылады және локальді адреске жалғанады [5]. Егер компьютерде әртүрлі IP-адрестері бар желілік интерфейсі болса, сіз жалғауды тек солардың біреуімен ғана қоса аласыз.
Порт номеріне қатысты сіз дәл номерді немесе 0 белгілей аласыз (бұл жағдайда жүйе өзі қолданылмай тұрған порт номерін таңдайды).
Келесі кезеңде жалғауға сұраныстар тізбегі құрылады. Бұл кезде сокет клиент жағынан сұраныстарды күту режиміне ауысады.
Клиенттен мәлімет алу үшін онымен алдын ала қосылу керек, «Қосылулы (қатысу) индентификаторы» айнымалы мәні тексеріледі, егер бұл мән нольге тең болмаса, тек сол жағдайда біз хабарламаны қабылдай аламыз. Клиенттен хабарлама қабылдау. Клиенттен қабылданылған кезкелген хабарлама req_buf кіру буферінде орналасқан. Хабарламаны қабылдап болған соң dip_Server_parseRequest функциясы қосылады. Бұл функцияның негізі қабылданған хабарламаны өңдеп және қарап шығу болып табылады. Сұраныстың өңделіп, қарастырылып болған соң жауаптың дайындалуы басталады. Клиентке хабарлама жіберу. Хабарламаны клиентке жіберу үшін жіберілетін хабарлама массивінде «Қосылулы (қатысу) индентификаторы» айнымалы мәнін тұрақты тексеріп отыратын, write_head функциясы қызмет атқарады. Егер берілген айнымалы нольге тең болмаса, онда write_head буферде орналасқан пакетті ans_buf клиентке желімен өткізіп жібереді [3].
Бағдарламалының жұмыс істеу сұлбасы (схемасы)
2-ші суретте есеп жіберу режиміндегі бағдарламаның жұмыс істеу сұлбасы берілген, бақылау режимінде 3-ші суретте көрсетілген, басқару режімінде 4-ші суретте көрсетілген.
Бағдарламалық блок клиент функционалдылықты іске асырады: сұранысты дайындап және жібереді, желі арқылы сервер блоктан жауап қабылдайды. Жауап алынғаннан кейін клиенттік бөлім қабылданған информацияны қолданушыға символдық түрде ұсынады.
Бағдарламаны іске қосарда қолданушы алыстатылған сервер бөлігінің адресі мен портын енгізу керек. Клиенттік бөліктегі қажетті параметрлерді енгізіп болған соң, қолданушы алыстатылған жұмыс станциясы туралы керекті ақпаратты алу мақсатымен хабарлама жібере алады. Бұл операциядан кейін серверлік бөліктен жіберілетін сұраныс 59
ұйымдастырылады. Жіберілген ақпаратты өңдегеннен кейін, сервер сұранысқа сәйкес келетін жүйе туралы ақпаратты қайтарады.
Компьютелік желілер өсуінің өспелі тенденциясы, олардың жұмыс істеу қабілетінде жиі істен шығуларға әкеліп соқтырады. Сондықтан локальді есептеуіш желілерді функционирлеу арқылы бар бақылау әдістерін жақсартып отыру қажет. Кезеңдегі ерекшелікте, желіні алғашында проектілеу кезінде аз мөлшер мен жүктеулер енгізілген. Осылардың бәрі қолданушыларға қажетті информацияға қажетті уақытта қол жеткізуге мүмкіндік бермеуге әкеліп соқтырады.
5 сурет – Сервер блок интерфейсі
Бұл жұмыстың негізгі нәтижелері төменде келтірілген:
- Корпоративті желідегі ақпараттарды қорғау мен мониторинг сферасы қарастырылған:
- -«Классикалық жүзеге асу» қатысты жұмыс станциясының сұраныс уақытын азайтатын, локальді желідегі моноторингтің көпағынды жүзеге асуы үшін алгоритм қарастырылған;
- -Алдында қабылданған ақпаратты өңдеу үшін арналған шеткі немесе желілік құрылғыдан жауапты күту уақытын қолдануға мүмкіндік беретін, локальді желіде мониторинг жүргізуге оптималды жол берілген;
- Корпоративті желілердегі ақп араттарды қорғау және мониторингін шығаруға арналған қосымшалар өңделген:
- -Белгілі объектің анализі мен бағалауларын мысалға ала отырып қосымшаның жұмысқа қабілеті мен эффектілігі көрсетілген [6].
ЛКЖ ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесі – локальді желінің ең негізгі функционалдық бөлігіне экспериментальді зертеулер жүргізілді. Эксперимент мақсаты – ұсынылған құрылғының жұмысқа қабілетін және эффектілігін көрсеті және экспериментальді зерттеулер объекттің іске асыруға арналған ұсынуларды өңдеу.
Баяндамада алынған ЛКЖ оптимизация моделін, қорғау жүйесі мен мониторингтері үшін әдістер мен алгоримтмдерін қолдану, жұмысстанцияларындағы мониторингте жұмысты тездетуге және желі туралы жүйенің мәліметтерін дәл жеткізу ықтималдығын арттыруға мүмкіндік береді.
Корпоративті желі мониторингі үшін қабылданылған мәліметтер қосымшаны өңдеу негізіне жатқызылуы мүмкін.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
- Бирник А.С. Информация и управление. – М.,1994. – 240 б.
- Олифер Н.А. Сетевые операционные системы. – СПб.,2005. – 544 б.
- Камер Д. Разработка приложений типа клиент/сервер М.,2002. – 590 б.
- Тейт.С Windows 2000 для системного администратора –СПб.,2002. – 768 б.
- Танаев А. Программирование сокетов. www. c itforu m. ru
- Фратто М. Пакеты удаленного управления для контроля за ресурсами корпоративной сети // http://www.ccc.ru/magazine/depot/98 08/ read. html?web2.htm
- Программное обеспечение систем контроля и управления и Windows- технологии // http://www. c itforu m.ru/nets/optimize/ index shtml.