Қостанай облысы бойынша ҚР ДСМ медициналық және фармацевтикалық қызметті бақылау Комитеті Департаментінің міндеті медициналық қызмет көрсету және дәрілік заттар, медициналық бағыттағы бұйымдар және медициналық техника саласында мемлекеттік саясатты іске асыру, сонымен қатар дәрілік заттар, медициналық бағыттағы бұйымдар мен медициналық техника, медициналық қызметтер сапасының тиімділігін, қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады.
Департаментпен үнемі денсаулық сақтау субъектілер қызметіне бақылау жүргізіледі, оның ішінде денсаулық сақтау саласында стандарттарды, Қостанай облысының аумағында медициналық және фармацевтикалық қызметті лицензиялау ережелерін қадағалау. Бұл ең алдымен денсаулық сақтау ұйымдарымен және фармацевтикалық қызмет объектілерімен ұсынылатын азаматтарды қажетті медициналық қызмет көлемімен қамтамасыз етуге бағытталған. Сонымен қатар Қостанай облысы бойынша ҚР ДСМ МФҚБК Департаментінің тағы да бір маңызды міндетінің бірі – ол медициналық және фармацевтикалық қызметтер спектрін кеңейту сияқты олардың сапасын арттыру болып табылады.
Жоғарыда айтылғанның негізінде Қостанай облысы ойынша ҚР ДСМ МФҚБК Департаменті қызметіне, денсаулық сақтау объектілерінің қызметінде кемшіліктер мен негізгі мәселелерді анықтау мақсатында талдау жүргізу қажет, оның ішінде фармацевтикалық қызмет объектілері, сондай-ақ Қостанай облысының халқына медициналық көмек көрсету сапасын арттыру бойынша ұсынымдар әзірлемесі.
Қостанай облысында 2013ж. 01.01. жағдайына 1366 денсаулық сақтау объектілері жұмыс жасайды, оның ішінде 679 объект медициналық бағыттағы бұйымдар мен медициналық техниканың фармацевтикалық қызмет саласында.
Медициналық қызмет көрсету бойынша денсаулық сақтау объектілерінің жұмыс сапасын жоспарлы және жоспарлы емес тексеріс нәтижесі бойынша талқылауға болады. Сонымен, Қостанай облысы бойынша ҚР ДСМ МФҚБК Департаментінің инспекторларымен 2012 жылға барлығы 211 тексеріс жүргізілді: денсаулық сақтау ұйымдарын жоспарлы емес -190 және жоспарлы -21 тексеріс жүргізілді. 190 жоспарлы емес тексерістің ішінен: 61 - субъект басшысының өтініші бойынша; 36 -басқа мемлекеттік органдардың талабы бойынша; 93 (21-і 2011 ж. ауысқандар) – азаматтардың өтініштері бойынша шағымдары. Қостанай облысы бойынша ҚР ДСМ МФҚБК Департаментіне 2012 жылға барлығы 4922 өтініш түсті, яғни заңды тұлғалардан (887) және жеке тұлғалардан (4035). Оның ішінде: шағымдар -72; арыздар -4810; басқалары -40.
2012 жылғы 12 айына қаралған шағымдардың саны 2011 жылмен салыстырғанда біршама өсті. Терапевтикалық қызмет -40 (43,0%), 2011 жылы -38 (44,2%); хирургиялық қызмет бойынша 18 (19,4%), 2011 жылы 22 (25,6%); педиатрлық қызмет бойынша -19 (20,4%), 2011 жылы 14 (16,3%); акушерлік – гинекологиялық қызмет бойынша -15 (16,1%), 2012 жылы 12 (14%); стоматологиялық қызмет бойынша 1 өтініш -1,1%, 2011 жылы қарастырылған жоқ.
Медициналық қызмет көрсету бойынша денсаулық сақтау объектілерінің жұмыс сапасын бағалау жоспарында шағымдардың дәлелділігі маңызды болып табылады. 2012 жылы қаралған шағымдардың ішінен:
- – дәлелденген шағымдар – 17 (18,3%), 2011 жылы 15 (17,4%);
- – жартылай дәлелденген шағымдар – 61 (65,6%), 2011 жылы 40 (46,5%);
- – дәлелденбеген шағымдар – 15 (16,1%), 2011 жылы 3 (36,0%). Дәлелденген және жартылай дәлелденген шағымдардың санының өсуі денсаулық сақтау объектілері қызметінің кемшіліктерін айқындайды. 2012 жылғы 12 айға қарастырылған шағымдардың саны -93, ал 2011 жылғы 12 айға – 86. Өлім – жітімге байланысты шағымдардың саны өткен жылмен салыстырғанда – 21, ал 2011 жылы – 23 болды.
Сондай-ақ халықтан медициналық қызмет көрсетудің тиімсіз сапасына, сонымен қатар медициналық мекемелердің жұмыскерлерімен этикалық - деонтологиялық принциптерді сақтамау жайлы шағымдар түсіп жатады.
Жоспарлы және жоспарлы емес тексерістердің нәтижесі бойынша денсаулық сақтау объектілері қызметтерінде келесі негізгі бұзушылықтар анықталды:
- маман сертификатының жоқтығысыз клиникалық практика орнын басу;
- Қостанай облысының медициналық ұйымдарында жасалған дәрілік заттарды рационалды пайдалану бойынша комиссияның және формулярлы комиссияның нақты жұмысы. Бұл ТМККБК қамтамасыз ету үшін дәрілік заттарды сатып алуда бұзушылыққа әкеліп соғады;
- медициналық ұйымдарда медициналық құралдардың тұрып қалуы.
Денсаулық сақтау объектілерінің қызметін тиімді қамтамасыз ету үшін, оның ішінде Қостанай облысының фармацевтикалық қызметін, азаматтарды қажетті медициналық және фармацевтикалық қызмет көлемімен қамтамасыз ету бойынша, олардың тиімділігін артыру үшін:
- медициналық ұйымдарда қаулы, бұйрық, нұсқаулықтар, алгоритмдер міндеттерін орындауда қатаң бақылауды қамтамасыз ету қажет;
- медициналық ұйымдармен сабақтастықты қадағалау, диагностикалау хаттамасы мен ауруларды емдеуге сәйкес медициналық көмек көрсету қажет;
- медициналық ұйымдардың мамандарының жұмыс орындарында этикалық -деонтологиялық принциптерді қадағалауды және бақылауды қамтамасыз ету қажет;
- пациенттерге медициналық көмек көрсету сапасы бойынша медициналық ұйымдардың ішкі аудит жұмысының тиімділігін арттыруда қатты бақылауды қамтамасыз ету қажет, анықталған бұзушылықтарды жою бойынша нақты шаралар қолдану және оларды болдырмау қажет.
- клиникалық практикаға маман сертификаты жоқ мамандарды жібермеу қажет. Кадрлық қызмет біліктілігін артыру курстарын өз уақытылы өтуін және жоғарғы, орта білімі бар мамандарды міндетті аттестациядан өтуін қамтамасыз ету қажет;
- формулярлы комиссия және дәрілік заттарды рационалды пайдалану бойынша комиссиясы ҚР денсаулық сақтау Министрінің 2009 жылғы 23 қарашадағы «Денсаулық сақтау ұйымдарының дәрілік формулярын келісімдеу және әзірлеу Ережелерін бекіту туралы» №762 бұйрығын және 2011 жылғы 02 ақпандағы «Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде амбулаториялық деңгейдегі республикалық бюджет қаражаты есебінен сатылып алынатын дәрілік заттарға есеп жүргізу және босату тәртібі» №867 бұйрығын қатаң түрде орындау қажет.
Әдебиеттер тізімі
- “Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011 - 2015 жылдарға арналған “Саламатты Қазақстан” мемлекеттік бағдарламасы