Андатпа
Окушыларды сауатгы түрде алғашқы медициналық көмек көрсету гс үйрету өте маңызды болып табылады. себебі әрбір адам әр түрді келеңсіз жағдайларда сауатты түрде көмек көрсете алуы керек. Бұл дипломдық жұмыста бастапқы әскери дайындық курсында жалпы білім беру мектебінің 10-11 сынып оқушыларының әскери медициналық білімдерін қалыптастыру жолдары қарастырылып, бүл бағытта жүргізілген тәжірибелер және арнайы әдебиет зерттеліп, сауатты түрде алғашқы медициналык көмек көрсету деңгейлері анықталды.
Денсаулық - баға жетпейтін жалғыз ғана асыл дүние. Ол адам өміріндегі ең бағалы дүние болғандықтан, эр адам баласы өз денсаулығына көңіл беле қарау қажет, оны орынсыз ысырап етпеу керек, үнемі денсаулықтың қорын көбейтіп отыру керек.
Қазақстан Республикасының Президент! Н.Ә. Назарбаевтың еліміздің халқына жолдауында - Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл - ауқаты тармағында - «азаматтарымыздың өз өмірінің аяғына дейін сай болуы және оларды қоршаған ортаның таза болуы үшін азаматтардың салауатты өмір салтына әзірлеу» қажеттілгі көрсетілген.
Жауынгерлердің денсаулығын сақтауға, күшейтуге және қалпына келтіруге бағытталған медициналық көмек қызметінің құралы мен ерекшеліктері және оны білу әскери медицинаның негізі және қазіргі танда Қарулы Күштердің әскери қабілеттерін жоғарылату үшін маңызды орынға ие болып отыр. Жақсы әскери медициналық дайындық оларға күрделі, көп салалы медициналық қамтамасыз ету міндеттерін шешуге көмек береді, әскери дәрігерлерді сенімді әрі білімді көмекші болуға мүмкіндік жасайды. Ал азаматтық денсаулық сақтау мекемелеріне келетін түлектерге маңызды эсер етеді. Оқушыларға эскери медициналық көмек негіздерін ұғынуға оларды қазіргі медициналық қызмет жағдайымен таныстыруға жэне тэжірибелік қызығушылық туғызатын, жеткілікті түрде ақпарат беруге көмексетеді [1].
Бастапқы эскери дайындық курсында жалпы білім беру мектеп оқушыларында эскери медициналық білімдерін қалыптастыру. Оқушылардың эскери медициналық білімдерін қалыптастыруда теориялық білімдері айқындалса, жоғары сынып оқушыларына эскери медицина білімдерін берудің моделі жэне оны жүзеге асырудың эдістемесі жасалып, оқу - тәрбие үдерісіне жүйелі, бірізділікпен ендірілсе, онда жалпы оқушылардың эскери медицианалық білімдерін қалыптастыру мүмкіндіктері туындайды, өйткені жасалынған эдістерді жүйелі түрде дүрыс қолданылған жағдайда ғана жоғары көрсеткіштерге жетіуге болады. Зерттеу барысында теориялық талдау, эдебиеттің талдауы, зерттеудің үғымдарының талдауы; эмпирикалық бақылау, сүрау жиын жэне мэліметтерді қолданудың әдістері; қүжаттардың талдауы; (өздігінен баға ) бағалаудың эдістері; (сынақтар, тесттер) бақылаудың эдістері кеңінен қолданылды [2, 3].
Бастапқы эскери дайындық сабағында эскери медицина білімдерімен таныса отырып, болашақта одан да терец оқушылардың пэнге деген қызығушылығын арттыруды, оқушыларды сүйіспеншілікке жэне жанашырлыққа тэрбиелеуге үйретеді. Оқушылардың білімдерін бағалай отыра эскери медицина пэні бойынша білім деңгейінің 3 деңгейін аңықтадық.
Темен деңгей. Темен деңгей ол темен білімнің көрсеткішін жэне пэн бойынша білімнің аздығын көрсетеді. Бар ақпаратты дүрыс қабылдамау жэне сабақта белсенділік көрсетпеу. Түсіндірілген тақырыпқа дүрыс зер салмау, тыңдамау белсенділік көрсетпеуі.
Орташа деңгей. Жақсы білімнің алған көлемін көрсетеді. Сабақта түсіндіріліген тақырыпты тыңдауға дүрыс зер салып, барлық ақпаратты бар ынта қойып қабылдау және сабақта белсенділік көрсету.
Жоғарғы деңгей. Жоғарғы деңгей жоғарғы деңгейдегі білімді қажет етеді. Оқушы сабақта түсіндірілген тақырыпты өз еркіммен ары қарай сабақтан тыс ақпарат жинау, теориялық және практикалық білімдерге жоғары деңгейде меңгеру болып табылады. Белсенділігі өте жоғары, шығармашылық және орындаушылық қызметте өз еркіммен орындайды.
білім сапасы
□ жоғар
ғы
Сурет 1 Эскери медицина бойынша алғашқы білім деңгейін салыстыру анализі
Тест сұрақтарының тақырыбы бойынша теориялық және практикалық жүзінде сабақ ұйымдастырылды. Әскери медицина негіздері бағдарламасына сай «Таңу түрлері және таңғыш қою материалы» тақырыбында сабақ жүргізілді. Сабақ тақырыбын теориялық жағынан түсіндірмес бұрын ең алдымен әдебиет таңдалып алынуы, таңдалып алынған материалды оқып зерделеп, қажетті үзінділерді жазып алып және басты сүрақтарды белгілеп, оқу материалдарды түсіндіру үшін мысалдар таңдалу және сабақ жүргізудің әдісін таңдап алуы қажет. Материалды ауызша түсіндіру оқушыларға жаңа матералды жеткізген кезде қолданылады және де түсіндіруді, дәрістердің көмегімен жүзеге асырылады.
Оқушылардың әскери - медицина білімдерін қалыптастыру деңгейін қорытынды кезеңде тексергенде келесі қорытындыға келдік. Тапсырма қорытындыларының жауаптарын салыстыра отырып, сыныпта әскери медицина білімдерін қалыптастыру деңгейі жоғары болды.
Зерттеу барысында байқаудың әр түрін қолдана отырып, оқушылардың әскери медицина білімдерінің қалыптасуын дамыту үшін тапсырмаларды қолданудың нәтижелі болу шарттарын тауып, құрдық. Бастапқы әскери дайындық сабақтарында, оқушылардың әскери медициналық білімдерін қалыптасуына тиімді әдістерге тоқталдық. 10 - 11 сыныптардың бастапқы әскери дайындық сабақтарында қолданылатын тапсырмалар баланың ой - өрісін дамытып, пәнге деген қызығушылығын арттырады. Оқушыларға сабаққа берілген уақытга ұтымды пайдалана білу, өздігінен орындайтын жүмыстың шамасы келетін тәсілдерін қолдана білуге үйретеді. Логикалық ойлау қабілеттерін жетілдіреді.
Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласы ізгі міндетті орындай отырып және халықтың денсаулығы туралы үнемі қам жасай отырып Азаматтық қорғаныстың медициналық қызметін құрып дайындайды; ол медициналық құрамның арнайы дайындығын ұйымдастырады, емдеу - профилактикалық және санитариялық - эпидемияға қарсы шаралар кешенің жүзеге асыру үшін арнаулы құрылымдар мен мекемелер қүрып дайындайды. Медициналық мекемелердің негізінде алғашқы медициналық көмек жасақтары құрылады; олар тікелей қүтқару жұмыстары объектілерінен келіп түсетін зақымдағандарға алғашқы медициналық көмек көрсетуге және оларды эвакуацияға дайындауға тиіс болады. Медициналық қызмег бүған қоса басқа да бірқатар арнаулы құрылымдар мен мекемелер ұйымдастырады және олардың халыққа медициналық көмек көрсету жөніндегі іс - қимылдары үнемі дайын болуын қамтамасыз етеді. Сонымен, жоғарыда айтылып кеткен міндеттерді шешу үшін, ең басты медициналық қамтамасыз ету керек, яғни жеке құрамның әскери қабілеттілігін және денсаулығын сақтауға бағытталған тиімді іс - шаралар кешенін өткізу. Бұл іс
Развитие виртуальной мобильности посредством личностно - ориентированного подхода шараларды ғылыми тұрғыдан жасау және тәжірибе жүзінде іске асыру. Әскери дайындықтың және іс - әрекеттің барлық жақтарына медициналық бақылау жүргізу.
Алғашқы медициналық жәрдемді сауатты өткізу және үйымдастыру Қарулы күштердің денсаулығын сақтау және бекіту бастапқы маңызға ие және олардың жоғарғы әскери дайындығының ең басты жағдайы болып табылады.
Әдебиет:
- Кауашев С.К., Шынбеков Ш.С. // Алғашқы әскери дайындық өмір қауіпсіздігі негіздері - 2014 г. -№ 1.-32 -35 6.
- Арпабеков С. Өмір тіршілік қауіпсіздігі. - Алматы : 2004 г. - 256 б.
- Георгиевский А.С. На фронте и в тылу. Медицинские работники в годы Великой Отечественой войны. - Москва: «Медицина», 1995 г. - 76 - 86 с.