Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Түлкішетаспа экстрактысының индометациндік ойық жарамен жараланған жануарлардың қанының эритроциттеріндегі майлардың асқын тотық өнімдерінің мөлшеріне әсері

АННОТАЦИЯ

Зерттеу мақсаты: Түлкішетаспа өсімдігінің экстрактысының индометациндік ойық жарамен жара- ланған жануарлардың қанының эритроциттеріндегі липидтердің асқын тотық өнімдерінің мөлшерлеріне әсерін анықтау. Тибетте таспа экстрактысын жүрек және тамыр ауруларында, ісінуде, асқазан мен көкбауырдың ауруларында, асқорытудың басқа да ауруларында асцитте және зат алмасудың бұзылуында, жараның бетін өңдеуде қолданады. Монғолияда тамыр қайнатпасын қатты шаршауда тонусты күшейтетін зат ретінде сондай-ақ физикалық жұмысқа қабілеттілікті күшейту үшін қолданады.

Түлкіше таспаөсімдіктерінің экстрактысын 200мг/кг масса дозасында 10 күн бойы ауыз қуысы арқылы енгізгенде тәжірибелі жануарлардың қанындағы диенді қоспаның, липидтердің гидроасқын тотығының және тиобарбитурат қышқылымен әрекеттесетін өнімдердің эритроциттерде қоюлануы индометацинді ем алмаған тобына қарағанда 55,2%-ға, 26,5%-және 23,1%-ға азайып, бірақ бақылау тобына қарағанда диенді қоспаның деңгейд 19,6%-ға жоғары болады.

Кілт сөздер: Түлкіше таспа, экстракт, индометациндік ойық жара, липидтердің асқын тотықтары.

Кіріспе. Таспа өсімдігінің тамырынан 2001ж. калифорниялық ғалымдар, теломераза ферментін белсендендіретін циклоастрагенол затын бөліп алған. Ғылыми деректердегі мәліметтерден жасушаның қартаю үрдісін хромосомалардың ұштарын қорғап тұратын РНҚ-ның акуыз кешені теломерлерінің қысқаруымен байланыстырады. Теломераза зақымданған теломерлерді қайта қалпына келтіріп, ағзаның қартаю үрдісін баяулатады, ағзаның функционалдық қорын жақсартып, жасушаның өмір сүру уақытын ұзартады [1,2].

Қытай медицинасында таспа өсімдігін жүрек қантамыр жүйесінің және асқазанның ауруларын емдеу үшін, сонымен қатар несеп айдайтын, тер айдайтын, жалпы ағзаны нығайтатын, қанның түзілуін қуаттандыратын зат ретінде қолданады; эклампсияда, қант сусамырында, алапесте, қатерлі ісіктерде, атеросклероз және гипертониядан болған асциттерде, фурункулезде және т.б ауруларда қолданылады. Тамырынан дайындалған сулы экстрактысы жұқпалы жарақаттарда жараны жазатын өте жақсы зат болып табылады, оны жараның бетін өңдеуде компресс үшін қолданады [3-5].

Өсімдік құрамындағы флавоноидтар, қалыпты және патологиялық жағдайдағы жасушалардағы рецеп- торлардың түрлі жүйелерін бақылауды және реттеуді жүзеге асыратын өсімдіктердің екіншілік метоболиттері болып табылады. Қабынумен байланысты, иммунологиялық және нейродегенеративтік ауруларды, қант диабетін емдеуде, алдын алуда қолданылады [6]. Флавоноидтардың айрықша қасиеттеріне антитотықтырғыш – атерогенді липидтердің асқын тотығуын тежеу қасиеті жатады. Сонымен қатар, эйкозаноидтар синтездейтін (фосфолипазаА2, циклоокигеназа, липоксигеназа) ферменттердің түзілуін тежеп қабыну тудыратын молекулалардың экспрессиясын азайта отырып, қабыну үрдістеріне қарсы әсер көрсетеді [6,7].

Жұмыстың максатына орай, Түлкішетаспа өсімдігінің индометациндік ойық жарамен жараланған жануарлар қанының эритроциттеріндегі липидтердің асқын тотық өнімдерінің мөлшерлері анықталды.

Зерттеу әдістері. Қанның құрамындағы эритроциттеріндегі липоасқын тотықтығу өнімдері: диенді қоспаның (ДҚ), липидтердің гидроасқын тотығының (ЛГАТ) және малондық диальдегидтер (МДА) қарқынының деңгейі спектрофотометрия әдісімен анықталды [8].

Зерттеу нәтижелері: Түлкіше таспа өсімдігінің экстрактысының әсерінен индометациндік ойық жарамен жараланған жануарлар қанының эритроциттеріндегі липидтердің асқын тотық өнімдерінің өзгеруі 1- кестеде көрсетілген.

Тәжірибелі индометацинді ойық жарасымен зардап шегетін жануарлардың қанындағы эритроцитттерде липидтердің асқын тотығу өнімдерінің деңгейі әр түрлі дәрежеде жоғарылайды. Диенді қоспаның (ДҚ) мөлшері интактылы топқа қарағанда өсу деңгейі 166,6%-ға тең болды, ал липидтердің гидроасқын тотығының (ЛГАТ) және тиобарбитур қышқылымен әрекеттесетін өнімдердің (ТБҚ-ӘӨ) мөлшері 40,6%-ға және 32,6%-ға өседі. Алынған мәліметтер, индометацинді ойық жарасында липидтердің асқын тотық өнімдерінің деңгейінің өсуін дәлелдеп,бұл патологияда «гиперпероксидациялық» синдром орын алатын көрсетеді және алынған деректер ғылыми әдебиеттерде кездесетін мәліметтерге сәйкестігін көрсетеді. Индометацинді ойық жарасындағы орын алатын липидтердің асқын тотығу үрдісіне әсерін зерттеу үшін бақылау топ ретінде «Асқазан» таблеткасын қабылдаған топтар алынды. «Асқазан» таблеткасының әсерінен ойық жаралы жануарлардың қанының эритроциттерінде диенді қоспаның, ЛГАТ және ТБҚ-ӘӨ-нің қоюлануы индометацинді ойық жаралы жануарларға қарағанда 10,3%-ға, 8,5% және 11,6%-ға төмендейді, бірақ интактылы (І-ші бақылау тобы) қарағанда олардың мөлшері жоғары деңгейде орын алады. Оның ішінде ДҚ қоюлануы 139,2%-ға, ЛГАТ мөлшері 28,8%-ға және ТБҚ-ӘӨ деңгейі 17,4%-ға жоғарылайды.

Түлкіше таспаөсімдігінің экстрактысын 200мг/кг масса дозасында 10 күн бойы ауыз қуысы арқылы енгізгенде тәжірибелі жануарлардың қанындағы липидтердің асқын тотық өнімдерінің қоюлануы индометациндік топқа қарағанда біршама төмендейді. Диенді қоспаның эритроциттерде қоюлануы индометацинді ем алмаған жануарлар тобына қарағанда 55,2%-ға азайып, бірақ бақылау тобына қарағанда 19,6%-ға тең деңгейде орын алады. Липидтердің гидроасқын тотығының эритроциттердегі қоюлануы индометацинді ем алмаған тобына қарағанда, 26,5%-ға азайып, бақылау тобының деңгейіне жақындай түседі. Тиобарбитур қышқылымен әрекеттесетін өнімдердің (ТБҚ-ӘӨ) эритроциттегі индометацинді бақылау тобына қарағанда мөлшері 23,1%-ға төмендейді, бақылау тобының деңгейіне жақындай түседі (кестеде берілген ).

Кесте 1 – Түлкіше таспа өсімдігінің экстрактысының әсерінен индометациндік ойық жарамен жараланған жануарлар қанының эритроциттеріндегі липидтердің асқын тотық өнімдерінің өзгеруі.

ЛАТ өнімдері

 

Топтар

ИТ

ИмОЖ

ИмОЖ+АсТ

ИмОЖ +ТТЭ

Диенді қоспа

(отб/106 жасушаға)

15,30,45

100

40,8 1,22*

266,6

36,61,2*

239,2

18,3 1,1*

119,6

ЛГАТ(отб/10жасушаға)

5,90,22 100

8,30,20

140,6

7,60,30*

128,8

6,1 0,59*

103,3

ТБҚ-ӘӨ (мкмоль/мг)

5,20,21 100

6,90,12*

132,6

6,1 0,18*

117,4

5,3 0,36*

102,0

ЛГАТ-липидтердің гидроасқын тотығы; ТБК-ӘӨ- тиобарбитуратқышқылымен әрекеттесетін өнім; ИТ- интактлы топ; ИмОЖ – индометацинді ойық жара; ИмОЖ+АсТ- индометацинді ойық жара+«Асқазан» таблеткалары; ИмОЖ +ТТ - индометацинді ойық жара+Түлкіше таспа экстрактысы;*-p<0,05 – ИТ салыстырғандағы нақты көрсеткіш;**- р<0,05- индометацинді ойық жаралы топтың көрсеткішімен салыстырғандағы нақты көрсеткіш;

Қорытынды

1. Түлкіше таспаөсімдігінің экстрактысын 200мг/кг масса дозасында 10 күн бойы ауыз қуысы арқылы енгізілді, тәжірибелі жануарлардыңэритроциттерінде диенді қоспаның, липидтердің гидроасқын тотығының жәнетиобарбитур қышқылымен әрекеттесетін өнімдердің қоюлануы индометацинді ем алмаған топқа қарағанда 55,2%-ға, 26,5%-ға және 23,1%-ға азайып, бірақ бақылау тобына қарағандадиенді қоспаның мөлшері 19,6%-ға тең жоғары деңгейді көрсетеді, ал баска көрсеткіштері бақылау тобының деңгейіне жақындайды.

2.Түлкіше таспаөсімдігінің экстрактысын 200мг/кг массасына тең дозасын 10 күн бойына ауыз қуысы арқылы индометацинді ойық жаралы жануарларға ем ретінде енгізілді, бұл экстракттың антиоксидантты әсерге ие болатын дәлелдейді және «Асқазан» таблеткасын қабылдаған топқа (ІІ-ші бақылау тобы) қарағанда белсенділігі орта есеппен 36,5%-ға жоғары мәнге ие болды.

 

Әдебиеттер

  1. Jang H., Ju Z., Telomere shortening and aging. Z.Gerontol Geriat.2007. 40:314-324.
  2. Geron Corporation.Form 10-K – Februaru 26, 2010. http: www.fags.org/sec-filings/100226GERON- CORP_10-K
  3. Bensky D, Clavey S, Stoger E. Materia Medica. 3rd edition. Seattle, USA: Eastland Press, 2004. P.718-722.
  4. Шретер А.И., Валентинов Б.Г., Наумова Э.М. Природное сырье китайской медицины: Справочник. Т. 1. М.: Теревинф, 2004. 506с.
  5. Chen John K., Chen Tina T. Chinese Medical Herbology and Pharmacology. City of industry, California: Art of Medicine Press. 2004. P. 847-853.
  6. Jeong E., Lee J.Y. / Yonsei. Med. J. 2011. V. 52. № 3. P. 379-392.
  7. Sies H. / Arch. Biochem. Biophys. 2010. V. 501. №1. Р.2 -5.
  8. Арутюнян А.В., Дубинина Е.Е., Зыбина Н.А. Методы оценки свободнорадикального окисления и антиоксидантной системы организма. - Спб.: ИКФ-Фолиант, 2000. – 104 c.

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.