Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Қан тобы мен резус факторына байланысты колоректальды обырдың орналасу ерекшеліктері (143 жағдайдың ретроспективті анализі)

Облыстық онкологиялық диспансерінде колоректальды обыр бойынша 2013-2014 ж. ем қабылдаған 143 науқастардың ауру тарихтары бойынша ісіктің ішек бойында орналасу жиілігі мен қан тобының ерекшеліктері және резусқа тиімділігі сарапталды. Зерттеу нәтижесі бойынша қан топтарына байланысты ісіктің тоқ ішек бойында орналасу жиілігінде ерекшеліктер бар екендігі анықталды. Ісік тоқ ішектің сол болігінде орналасқанда қан тобы корреляциясының (χ2 (3)=8,26, p=0,04) ауытқығандығы байқалады. Қаны О І, А ІІ, және В ІІІ топтағы науқастарда ісік ішектің сол бөлігінде жиі кездесетіндігі, ал АВ ІҮ топтағы науқастарда қатерлі ісік ішектің тік ішектік бөлігінде жиі кезеседі.

Кілт сөздер: колоректальды обыр, қан тобы, резус фактор, ісік локализациясы, Оңтүстік Қазақстан.

Өзектілігі. Әлемдік және ТМД елдері ғалымдарының жариялаған әдеби берілімдерін саралай отырып қан топтары мен әр-түрлі онкологиялық аурулардың бір-бірімен байланыстылығы туралы мақақалар бар. Қан тобы В ІІІ адамдар арасында тоқ ішек обыры оның сол жақ бөлігінде диі кездесетіндігі туралы Hamed Halili и әріптестерімен жазған [1]; Осы сияқты асқазан обыры мен ұлтабар ісіктерінің де қан тобы ерекшеліктеріне біршама байланысты түрде ауытқып отыратындығы туралы мақалалар бар [1,2]. Әлемдік деңгейдегі ғылыми берілімдерді сараптай келе Vogel 0 І және А ІІ қан тобы иелерінде колоректаль обырының ішекте орналасуында біршама айырмашылық бар екендігін айтқан [3].

Онкологиялық аурулар ерекшеліктері мен қан тобы бойынша қандай да бір байланыс бар жоқтығын анықтау мақсатындағы зерттеулер Қазақстанда мардымсыз. Сондықтан бұл өзекті мәселелер қатарына жатады.

Жұмыс мақсаты. Оңтүстік қазақстан облысы тұрғындары арасында колоректальды аурумен ауыратын науқастардағы ісіктің ішек бойында орналасу ерекшеліктері және оның қан топтары мен резус тиістілігіне байланысын анықтау.

Зерттеу материалдары мен тәсілдері. Негізі зерттеу екі кезеңнен құралды.

  1. Оңтүстік қазақстан облысы бойынша облыстық қан орталығының мәліметі алынды онда тексерілген

87 329 донордың 31,76% –І топты, 31,3% ы ІІ топ, 27,18% донор – ІІІ топты құраса, донорлардың 9,76%, ІҮ топты құрады. Резус факторы бойынша олардың 95,09% – Rh (+), ал 4,91% ның Rh (–) болды.

  1. Оңтүстік қазақстан облыстық онкологиялық диспансерінде ем қабылдаған 143 науқастың ауру

тарихтары сараланды. Ісік орналасуы мен оның қан топтарына тиістілігі анықталды.

  1. Ісік орналасқан жерлеріне қарай колоректальды обыры бар науқастардың қан топтары анықталып,

жалпы салыстырмалы топтағы адамдармен салыстырылып, шамамен күтілетін санға теңестірілді де нақты айырмашылығы алынды.

Жұмыс нәтижелері және оны талқылау. Әлемдік әдеби берілімдер бойынша тоқ ішектің бөлімдерінің ісікпен зардапталу жиілігі. Оң жақ бөлігі – 25-30% .Көлденең – тоқ ішектік бөлім –816%. Сол жақ бөлігі –4-11%. Сигма тәрізді және тік ішек – 55-65%.

Колоректальды обырдың әдеби берілімдердегі жиілігі көрсеткішімен кестедегі берілімдерді саралай келе ісіктің тоқ және тік ішекте орналасу жиілігі әлемдік беріліммен сәйкес келмейтінін көруге болады. Тоқ ішектің оң жақ бөлігінің обыры әлемдік орташа берілімнен (25-30%) екі еседей сирек 13% кездеседі. Көлденең бөлігінің зардапталу жиілігі жалпы көрсеткіштің төменгі шегінде 7,4% тұрса, сол жақ төмендеуші бөлігінде әлемдік жиілік көрсеткішінен (4-11%) керісінше екі еседен астам жиі 29% кездескенТік ішек обыры жиілігі әледік көрсеткіш жілігі деңгейінде екендігін көреміз.

Салыстыруларды есепке алсақ оңтүстік қазақстан облысының тұрғындары арасында әлемдік көрсеткіштерге қарағанда ішектің оң бөлігі екі еседей сирек, ал сол бөлігі екі еседен астам жиі ісікке шалдығатынын көруге болады.

Таблица 1 - Колоректальды обырда ісік орналасуы мен оның, қан тобына байланысты жиілігі

Қан топтары

оң бөлігі

көлденең бөлігі

Сол бөлігі

Тік ішек

О І

4(6)

2(3)

20(12)

23 (24)

A II

9(6)

3(3)

8(12)

19(24)

B III

4(5)

4(3)

6(10)

22(21)

AB IY

1(1)

1(1)

5(5)

12(7)

Барлығы

18

10

39

76

Резус факторы

       

Rh +

18(17)

10(9)

37(37)

66(72)

Rh -

0(1)

0(1)

2(2)

10(4)

барлығы

18

10

39

76

Ескерту: Жақша ішінде облыстық қан орталығынан алынған донорлардың қан топтарына сай ісіктің күтілетін мөлшері

Кесте берілімдеріне назар аударсақ:

қан тобы О І болатын науқастарда ішектің зардапталу жиілігінде оң бөлігі 4(6) мен көлденең бөлігінде 2(3) корреляциялық ауытқулар шамалы ғана болғанымен оның сол (төмендеуші) бөлігінде ісік жиілігі күтілетін болжам шамадан екі еседен астам 20(12) артық екендігін көреміз. Осы сияқты тік ішектік бөлімінің зардапталу жиілігі жалпы беріліммен шамалас. (Жақша ішіндегі көрсеткіштер облыстық жалпы донорлар санымен есептегендегі болжам, болуы тиіс аурулар саны).

A II қан тобы бар науқастардағы ісіктің орналасу жиілігін тексергенде ішектің оң жағы бөлігіндегі ісіктер саны біршама артық екендігін 9 (6) ал сол жақ бөлігі мен тік ішекте керісінше едәуір сирек кездескенін көруге болады. Сәйкесінше 8 (12) және 19 (24). Ішектің көлденең бөлігіндегі ісік жиілігі жалпы берілімге сай.

B III қан тобының көрсеткішері де аз ғана сәйкессіздіктерімен көрініс беруде. Ішектің оң жақ, көлденең және тік ішектік бөлімдерінің ісікке шалдығу жиілігі әлемдік берілімге шамалас болса, оның төмендеуші сол жақ бөлігінде ісік жиілігі болжам шамадан едәуір төмен 6(10). Яғни үшінші қан тобы иегерлерінің тоқ ішегінің сол жағы ісікке сирек шалдығатындығын көреміз.

AB IY топты қаны бар науқастардағы колоректальды обырдағы ісік жиілігіне келер болсақ; ішектің оң, өрлеуші, көлденең және төмендеуші бөліктерінде ісік жиілігі әлемдік берлімге сай жиілікте болса, тік ішектік бөлімде ісік жиілігі екі есеге жуық артқан12(7).

Колоректальды обыр мен қанның резус факторы тиістілігін есепке ала отырып салыстырғанда; қаны резус оң мәнді адамдар арасында мардымды ауытқулар жоқ. Тек тік ішек обыры салыстырмалы болжам жиілікке қарағанда біршама сирек кездессе 66(72) резус теріс адамдарда тік ішек обырының болжам мөлшерден екі еседен астам жиі кездесетінін 10(4) көруге болады.

Қорытынды. Зертеу нәтижелерін және колректальды обыр бойынша оның жиілігі мен ішекте орнасасу ерекшеліктерін әлемдік берілімдегі көрсеткіштермен салыстыра келе мынадай қорытынды шығарылды.

 Оңтүстік Қазақстан облысы тұрғындарында колоректальды обыр тоқ ішектің оң жақ бөлігін әлемдік беріліммен салыстырғанда екі есеге жуық сирек зардаптайды.

 Ал сол жақ бөлігі қатерлі ісікке екі еседен астам жиі шалдығады.

 Қан тобына байланыстылығын ескерсек 0 І топтағы науқастарда тоқ ішектің сол жағы ісікке жиі шалдығады

 А ІІ топты қаны бар науқастарда ішектің оң жағы ісікке жиі ұшырайды

 Қаны В ІІІ топ йелерінде ісіктің ішектің оң бөлігін біршама жиі зардаптайтыны болса

 АВ ІҮ топ иегерлерінде негізінен тік ішек обыры екі еседей жиі кездесетіні көрінеді.

 Қан резусы теріс науқастарда ісік негізінен тік ішекте кездескен.

Ұсыныстар: Колоректальды обырдың жйілігі мен оның ішекте орналасу ерекшеліктері бойынша Қазақстанның басқа да оңірлерінде зерттеулер жүргізілсе.

Қан тобына байланысты ішектің зардапталу қаупін алдын алу мақсатында қауіп қатер тобын түзу, скрининг кезінде пайдалану. Әсіресе қан тобы ІҮ Rh- адамдарды сақ болуға, алдын ала тексерілуге шақыру.

Әдебиеттер

  1. Blood Group and Risk of Colorectal Cancer/ Hamed Khalili, Edward S. Huang, Edward L. Giovannucci et al. ABO//American Association for Cancer Research. – 2011. – V. 20. – P. 1017-1020.
  2. Aird I B.H., Roberts J.A. A relationship between cancer of stomach and the ABO blood groups// Br Med J. – 1953. – V. 11. – P. 799-801.
  3. Vogel F. ABO blood groups and disease//Am J Hum Genet. – 1970. – V. 22. – P. 464-475.
  4. Halvorsen T.B. ABO blood groups, rhesus types, and colorectal adenocarcinoma. A retrospective study of 747 cases//Scand J Gastroenterol. – 1986. – V. 21. – P. 979-983.
  5. Clinicopathologic correlations of ABO and rhesus blood type in colorectal cancer/ Slater G., Itzkowitz S., Azar S., Aufses Jr. A.H. //Diseases of the Colon & Rectum. – 1993. – V. 36. – P. 5-7.
  6. Kings of the carnivores. The Economist; 2012. Available at: http://www.economist.com/blogs/ graphicdetail/ 2012/04/daily-chart-17 acc. date 19.03.2016).

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.