Өзектілігі. Артериальді гипертензия - артериалдық қан қысымының тұрақты созылмалы болуы. Егде жастағы науқастардың 40% -ы аталмыш аурумен ауырады. Қазіргі таңда бұл ауруға қарсы көптеген дәрі- дәрімектер ойлап табылған. Нарықта күн сайын дәрілік заттардың қатары көбеюде, алайда препараттардың барлығы бірдей тиімді әсер ете бермейді. Осы орайда дәрігерлердің тағайындамалары бойынша зерттеу жүргізілді.
Мақсаты. Егде жастағы науқастарда кездесетін артериалдық гипертензиямен ауыратын науқастардың дәрілік тағайындамаларын қарастырып, емнің нәтижелілігін бағалау. Науқастарды емдеу барысында жиі кездесетін қауіп факторларының әсерін бағалау.
Міндеті. Егде жастағы науқастарда кездесетін артериалдық гипертензиямен ауыратын науқастардың дәрілік тағайындамаларын қарастырып, емнің нәтижелілігін бағалау арқылы емге бейімділігі төмен науқастарды анықтау.
Материалдар. Мақалада 55 жастан 85 жас аралығындағы артериалдық гипертензиямен ауыратын науқастың тағайындамалары, науқастардың қазіргі өздерін сезінулері туралы сауалнама нәтижелері, физикалық қарау ақпараттары қарастырылды.
Әдістер. Артериалдық гипертензиямен ауыратын егде жастағы науқастарға арналған дәрігерлердің тағайындамаларына бейімділігін анықтау.
Зерттеу барысы. Қарағанды қаласы, Қазыбек би ауданы бойынша Артериалдық гипертензиямен Десепте 5 жылдан бері тұрған 55 жастан 85 жас аралығындағы артериалдық гипертензиямен ауыратын 87 науқас- тың емдік тағайындамаларын есепке ала отырып, олардың емді дер кезінде қабылдауы және ұсыныстарын орындауы жөнінде сауалнама жүргізілді. Науқастардың сол уақыттағы артериалдық қысым көрсеткіштері мен ДМИ (дене массасының индекстері) есепке алынды.
Нәтижелері. 87 науқасқа жасалған сауалнама нәтижелері. Науқастардың 65%-ына 3 немесе одан да көп
топ препараттары тағайындалған. 20% науқастарға 2 топ қан қысымын түсіруші препараттар топтары және диуретиктер тағайындалса, 15% науқастарға монотерапиямен диуретиктердің комбинациясы тағайындалған. Науқастардың қосымша ауруларын анықтау барысында: 58% науқастарда қант диабетінің 2 типі, 24% науқастарда магистральді қан тамырларының атеросклерозы, 7% науқастарда әр түрлі генезді энцефалопатиялар, 11% науқастарда өзге жүйелердің қосымша аурулары бар екендігі анықталған. Препараттарды уақытында қабылдауын анықтау барысында: 56%-ы барлық тағайындалған дәрілерді уақытында пайдаланатындығы, 8% науқастар мүлде уақытында қолданбайтыны, 13% кейде ұмытып кететіні, 22% науқастар тек жағдайлары нашар- лағанда ғана дәрі-дәрімек көмегіне жүгінетіні туралы ақпарат алдық. Құрамында холестерині және ас тұзының мөлшері төмен тағамдарды пайдаланатындығын сұраған кезде: 49% науқастар диетаға жүгінетінін, 33%-ы бұл диетаны сақтанбайтынын, 18%-ы кейде бұзатынын белгілеген. Науқастардың 8%-ы жағымсыз әдет-терге бейім екендігін және онымен күреспейтіндігін атап өткен. Физикалық тексеру барысында, артериалдық гипертензияның 3 дәрежесімен ауыратын науқастар саны - 27; 2 дәрежесімен ауыратын науқастар саны - 42; 1 дәрежесімен ауыратындар - 18. Барлық науқастарда гипертониялық криз ұстамалары жылына бір-неше рет қайталанып тұрады. ДМИ нәтижелері бойынша: қалыпты көрсеткіштер-29 науқаста, семіздікалды қалпы-27 науқаста, семіздіктің 1 дәрежесі-13 науқаста, семіздіктің 2 дәрежесі-11 науқаста, 3 дәрежесі-7 науқаста кездесті.
Қорытынды. Науқастарға жасалған сауалнама нәтижелеріне, зерттеу барысында жасалған физикалық
қарауға және ДМИ нәтижелеріне сүйене келе, артериальді гипертензиямен ауыратын егде жастағы науқастардың амбулаторлы этапта емдеуге бейімділігі төмен деген қорытындыға келдік. Дәрілік тағайындамаларды және қабылдап жатқан ем нәтижелерін салыстырып, диуретиктер мен қан қысымына қарсы 1 топ препараттарын қабылдайтын науқастардың АҚҚ, бірнеше топ дәрілерін тәулігіне бірнеше рет қабылдайтын науқастарға қарағанда жақсы және бірқалыпты болатынына көзіміз жетті. Науқастардың жасы ұлғайған сайын, қосымша ауруларының көбейетінін ескере келе, егде жастағы науқастардың қан қысымын төмендетуге бағытталған емге бейімділігінің төмен болуы барша фармакологияның өзекті мәселесіне айналады деп сенеміз, себебі өмір сүру жасын ұзартқан соң, өмір сүру сапасы да соған лайық жоғары деңгейде болуға тиіс.
Әдебиеттер
- 1. Diagnosis and treatment of cardiovascular diseases during pregnancy 2018. national guidelines. (English). By: Стрюк, Р. И.; Бунин, Ю. А.; Гурьева, В. М.; Иртюга, О. Б.; Коков, Л. С.; Коломацкая, О. Е.; Моисеева, О. М.; Мравян, С. Р.; Чесникова, А. И.; Чулков, В. С.. Russian Journal of Cardiolgy , 2018, Issue 7, p156-200, 45p. Publisher: Silicea-Poligraf LLC., Базаданных: Complementary Index
- 2. Diagnosis and treatment of cardiovascular diseases during pregnancy 2018. national guidelines. (English). By: Стрюк, Р. И.; Бунин, Ю. А.; Гурьева, В. М.; Иртюга, О. Б.; Коков, Л. С.; Коломацкая, О. Е.; Моисеева, О. М.; Мравян, С. Р.; Чесникова, А. И.; Чулков, В. С.. Russian Journal of Cardiology , 2018, Issue 7, p156-200, 45p. Publisher: Silicea-Poligraf LLC., Базаданных: Complementary Index
- 3. 2017 ESC guidelines on the diagnosis and treatment of peripheral arterial diseases, in collaboration with the
- european society for vascular surgery (ESVS). (English). Russian Journal of Cardiology , 2018, Issue 8, p164-221, 58p. Publisher: Silicea-Poligraf LLC., Базаданных: Complementary Index
- 4. Predictors and markers of experimental vasorenal hypertension onset in the model “2 kidneys, 1 clamp”. (English). By: Кузьменко, Н. В.; Цырлин, В. А.; Плисс, М. Г.. Arterial'naya Gipertenziya / Arterial Hypertension , 2018, Vol. 24 Issue 4, p416-426, 11p. Publisher: Antihypertensive League., Базаданных: Complementary Index