Жұмыстың мақсаты. Жергілікті іш астарының қабынумен ауыратын сырқаттардың иммуноантибиотикотерапияның қанның уыттық қасиетіне және фармакоэконимикалық көрсеткіштеріне әсерін зерттеу.
Материалдары мен әдістер. Жұмыстың міндеттеріне сәйкес 10 дені сау адам және жергілікті іш астарының қабынуыпен ауыратын 40 науқас зерттеуге алынды.Олар фармакотерапиялық кешендермен (Фтк) емдеуге байланысты төрт топқа бөлінді. 1-топтағы сырқаттар: Ем-1 (МГ) кешеннің құрамы: метрогил (100мл), гентамицин (80мг). 2-топ: Ем-2 (МЦ) кешеннің құрамы: метрогил (100мл) цефепим (1,0мг), 3-топ: Ем-3 (МЦИ) кешеннің құрамы: метрогил (100мл) цефепим (1,0мг), иммуномодулин (1мл), 4-топ: Ем-4 (МГИ) кешеннің құрамы: метрогил (100мл), гентамицин (80мг) және иммуномодулин (1мл) дәрілерін нұсқау бойынша күнара бір рет қабылдады. Емдеу - бақылау мерзімі 10 күн.
Фармакотерапиялық кешендердің фармакоэкономикалық жағдайын зерттеу үшін дәрілік заттардың бағаларын «Еврофарма» фирмасының құны арқылы зерттедік. Есептеу стандарттық әдіс бойынша [2,3] зерттеліп, науқастарды емдеуге кететін дәрілердің толық бағасын, «шығындар-пайда» фармакотерапиялық кешендердің фармакоэкономикалық тиімділігін есептеу үшін қанның сарысуының уыттылық көрсеткішін Н.Ж.Орманов әдісімен анықтадық [2,3,4].
Зерттеу нәтижелері. Жергілікті іш астарының қабынумен науқастардың қанының сары суының
уыттық индексінің (УИ ) иммуноантибиотикотерапияның әсері өзгеруі 1-кестеде көрсетілген. Жергілікті іш астарының қабынумен науқастардың қанының эндоуыттану индексінің бақылау тобының қөрсеткіштеріне қарағанда 4,2 есе жоғары денгейде орын алды, антибиотиктердің және иммуноантибиотикотерапияның әсерінен бұл көрсеткіштің мәні әр түрлі деңгейде төмендейді. Дәстүрлі (Ек-1) антибиотикотерапиядан (метрогил,гентомицин) кейін қанның сары суынының уыттық индексін емге дейінгі көрсеткішпен салыстырғанда 84,6%-ды құрады, яғни төмендеу денгейі 15,4 %-ға тең болды. Иммуноантибиотикотерапиядан (метрогил,гентомицин, иммуномодулин) (Ек-4) кейін қанның сары суынының уыттық индексін емге дейінгі көрсеткішпен салыстырғанда 48%-ды құрады, яғни төмендеу денгейі 52 %-ға тең болды.
Цефепимды метрогилмен бірге қолданғанда қанның сары суынының уыттық индексін емге дейінгі көрсеткішпен салыстырғанда 55,7%-ды құрады, яғни азаю денгейі 44,3 %-ға тең болды.
Цефепимды метрогилмен және иммуномодулинмен бірге қиылыстырып қолданғанда қанның сары суынының уыттық индексін емге дейінгі көрсеткішпен салыстырғанда 25%-ға тең болды , яғни төмендеу денгейі 75 %-ды құрайды (кесте -1).
Кесте 1 - Жергілікті іш астарының қабынумен науқастардың қанының сары суының уыттық индексінің (УИ ) иммуноантибиотикотерапияның әсері өзгеруі
|
Зертелген топтар |
УИ (шартты белгі) |
% бойынша |
Меншікті тиімділігі % |
|
БТ |
1,0±0,05 |
100 |
- |
|
ЕД |
5,2 ±0,29 |
520 |
- |
|
ЕК-1 |
4,4±0,21 |
440 |
15,4 |
|
ЕК-2 |
2,9±0,17 |
290 |
44,3 |
|
ЕК-3 |
1,3±0,12 |
130 |
75 |
|
ЕК-4 |
2,5±0,15 |
250 |
52 |
Ескерту: ЕК-емдік кешен;УИ-уыттық индекс.
Жергілікті іш астарының қабынумен ауыратын науқастардың «шығын-пайда» көрсеткішінің қанның уыттану индексінің мәнінің және емдеу мерзімі ішіндегі дәрілік жинақтық шығынының нышандарына байланысты емдік кешендердің әсерінен өзгеруі 2-кестеде көрсетілген.
Он күндік бақылау уақытында емдік кешендердің әсерінен бірінші топтағы сырқаттардың қанының қанының уыттану индексінің мәні антибиотикотерапияның әсерінен 5,2±0,29 шб 4,4±0,21 шб дейін төмендейді, яғни меншікті тиімділігі 15,4 %-ға тең болады, екінші, үшінші және төртінші топтардағы бұл көрсеткіш, 5,2±0,29 шб-ден 2,9±0,17 шб , 1,3±0,12 және 2,5±0,15шб дейін төмендейді және меншікті тиімділігі емге дейінгі сәйкес көрсеткішіне қарағанда 44,3%, 75% және 52%-ға тең болады. Антибиотикотерді иммуномодиулинмен
қиылыстырып қолданғанда қанның уыттық индексінің салыстырмалы сәйкес топтарына қарағанда 68,7 %- ға(гентамицинді топ) және 40,4%-ға(цефепимді топ) төмендеді. Жергілікті іш астарының қабынумен ауыратын науқастардың «шығын - пайда» көрсеткішінің қанның уыттық индексіне және емдеу мерзімі ішіндегі дәрілік жинақтық құнына байланысты емдік кешендердің әсерінен «шығын-пайда» көрсеткіші иммуномодулинді топтарда сәйкес антибиотикті топтарға қарағанда 68,7 %-ға және 40,4%-ға төмендейді, ал оның «шығын - пайдалы» көрсеткіші бірінші, екінші, үшінші және төртінші топтарда 195: 458: 227,3 және 61,5 теңгеге тең
болады. Зертелген топардың ішінде «шығын-пайда» коэффициент! ең кіші мәні 4-ЕК (метрогил+
гентомицин+иммуномодулин;) орын алды.
Төртінші емдік кешеннің үнемдеу денгейі бірінші топен салыстырғанда 133,5 тенге болса,екіші топқа қарағанда-396,5 тенге, үшінші топпен салыстырғанда-44,4 тенгеге тең болды (кесте-2).
Кесте 2 - Жергілікті іш астарының қабынумен ауыратын науқастардың «шығын - пайда»
көрсеткішінің қанның сары суының уыттылық индексіне және емдеу мерзімі ішіндегі дәрілік жинақтық құнына байланысты емдік кешендердің әсерінен өзгеруі
|
Топтар |
«тиімді» мәні ( шб) |
Меншікті тиімділігі % |
10 күн ішіндегі емдік жинақтық шығыны (тенгемен) |
«шығын-пайда» коэффициенті ( тенгемен) |
Үнемдеу деңгейі (тенге) |
|
ЕК-1 (МГ) |
1. 4,9±0,29 2. 3,01±0,21 |
15,4 |
3008,0 |
195 |
133,5 |
|
ЕК-2 (МЦ) |
1. 4,9±0,29 2. 2,85±0,17 |
44,3 |
20300,0 |
458 |
396,5 |
|
ЕК-3 (МЦИ) |
1. 4,9±0,29 2. 1,47±0,О8 |
75 |
20492,5 |
273,2 |
44,4 |
|
ЕК-4 (МГИ) |
1.4,9±0,29 2. 2.43±0,15 |
52 |
3200,5 |
61,5 |
- |
Ескерту: 1-емге дейінгі көрсеткіші; 2- емнен кейінгі көрсеткіші, МГ- метрогил+ гентомицин;МЦ- метрогил+ цефепим; МЦИ- метрогил+ цефепим+иммуномодулин; МГИ- метрогил+ гентомицин+иммуномодулин;
Зерттеу нәтижесінде алынған мәліметтер сальпингоофаритпен ауыратын бір науқасты емдеуге жұмсалатын дәрілік шығынның ең үлкен мәні 2-ші емдік топта болса, ең кіші мәні 4- ші емдік топта (метрагил, гентамицин , иммуномодулин) орын алып, фармакоэкономикалық тұрғыдан сараптағанда ең тиімді емдік кешен болып табылады.