Өзектілігі: Дұрыс тамақтанбауға байланысты қазіргі таңда алкогольды емес бауырдың майлы ауруларының көптеп таралуы. Бауыр атерогенез процесінің қалыптастыратын негізгі ағза болып табылуына байланысты АЕБМА қан-тамыр жүйесінде атеросклероздың дамуына алып келетін негізгі факторладың бірі.
Кілт сөздер: АЕСГ, эффективтілік, гептрал, урсодезоксихол қышқылы.
Мақсаты: АЕСГ симптомдарын бақылай отырып терапиясында барлық жағынан тиімді әрі қолайлы, яғни: эффективтілігі, қолдану тиімділігі, әсер ету ұзақтығы, бағасы жағынан тиімді препаратты таңдап, тағайындау арқылы қысқа уақыт аралығында нәтижеге жету[1,2].АЕСГ – бауыр гепатоциттерінің баллонды дегенерацилық зақымдалуымен және қабыну инфильтрациясымен жүретін бауырдың генезі алкогольды емес майлы дистрофиялық ауруы. АЕСГ емінің дұрыс жүргізілмеуі бауыр фиброзы және бауыр циррозы ауруына әкеліп соқтырады.АЕСГ ауруына алып келетің негізгі факторлар семіздік, қант диабеті, гиперлипидемия.[3,4,5].
АЕСГ симптомдары:
Жиі шағымдары жоқ немесе метаболикалық синдромға сәйкес(АГ, ҚД)
Әлсіздік, тез шаршағыштық
Іштің оң жақ квадрантында жайсыздық сезімі
Түнгі апноэ синдромы
Бауыр ауруының көріністері (тері қышыну, сарғыштық, портальды гипертензия симптомы) [6,7].
АЕСГ емі:
Режим
Диетотерапия
Медикаментозды терапия
Клиникалық зерттеудің мақсаты
Тез уақыт аралығында алкогольды емес стеатогепатитпен ауыратын науқастарға гептралды және дезурсоленді салыстырмалы тағайындау арқылы биохимиялық және клиникалық жақсару нәтижсіне жету.[8,9,10].
Зерттеу әдісі және құралдары:
Зерттеу барысында алкогольды емес стеатогепатитпен ауратын 30 науқасты 3 топқа бөліп, бірінші топқа- гептрал 400мг лиофилизаты көк тамырға 10күн бір рет тәулігіне, 20 күн 400мг бір рет тәулігіне 1кап;2 топқа 450 мг дезурсолен бір рет тәулігіне 30 күн, 3-ші топқа плацебо берілді.[11,12].
АЕСГ терапиясында гептралды қолдану.
Гептрал - антидепрессанты белсенділігі бар гепатопротекторлар тобына жатады. Холеретикалық және холекинетикалық әсері бар, детоксикация, регенерациялық, антиоксиданттық, антифибринолитикалық және нейропротекторлық қасиеттері бар.[13,14]. Препарат ағзадағы адеметиониннің орнын толтырып ғана қоймай, сонымен қатар әртүрлі органдарда (ең алдымен бауыр, ми мен жұлын) өндірілуін ынталандырады.[15]
Қолдану көрсеткіштері:
-Алкогольды емес стеатогепатит
- бауырішілік холестаз (өт синтезі және ағымы бұзылған);
- Бауыр аурулары, оның ішінде созылмалы холецистит, холангит;
- Цирроздық және прецирроздық жағдайлар
- Бауырдың улы зақымдануы, соның ішінде вирустық, алкогольдік, дәрілік (антибиотиктер, химиотерапия, туберкулезге қарсы, вирусқа қарсы құралдар, контрацептивтер);
- Депрессиялық күйлер; абстиненция синдромы[17,18,19,].
Жағымсыз әсерлері:
Асқазан-ішек жолдарынан: жүрек айнуы, гастралгия, диспепсия, күйдіргі;
Орталық жүйке жүйесінің жағынан: ұйқы бұзылыстары, түзету үшін түнгі уақытта седативті препараттарды пайдалануға болады; Аллергиялық реакциялар.[20,21].
Қарсы көрсеткіштері:Препараттың компоненттеріне жоғары сезімталдық.[24,].
Урсодезоксихоль қышқылы(дезурсолен) - гепатопротектор. Бауырдағы холестерин синтезін, оның ішектегі сіңірілуін және өт қабындағы концентрациясын азайтады, билиарлы жүйеде холестериннің ерігіштігін арттырады, өттің қалыптасуын және секрециясын ынталандырады. Өттің литогенділігін төмендетеді, өт қышқылдарының құрамын арттырады; асқазан және асқазан безі сөлінің бөлінуін арттырады, липаза белсенділігін арттырады және гипогликемиялық әсерге ие.[22,23].
Қорытынды:Дұрыс тамақтанбауға байланысты қазіргі таңда алкогольды емес бауырдың майлы ауруларының көптеп таралуы.Тез уақыт аралығында алкогольды емес стеатогепатитпен ауыратын науқастарға гептралды және дезурсоленді салыстырмалы тағайындау арқылы биохимиялық және клиникалық жақсару нәтижсіне жету.Зерттеу барысында алкогольды емес стеатогепатитпен ауратын 30 науқасты 3 топқа бөліп, бірінші топқа- гептрал 400мг лиофилизаты көк тамырға 10күн бір рет тәулігіне, 20 күн 400мг бір рет тәулігіне 1кап;2 топқа 450 мг дезурсолен бір рет тәулігіне 30 күн, 3-ші топқа плацебо берілді.
Әдебиеттер
- Лазебник Л.Б., Звенигородская Л.А. Метаболический синдром и органы пищеварения. М., 2009. 184 с.
- Cheung P, Kapoor A, Puri P, et al. The impact of fat distribution on the severity of nonalcoholic fatty liver disease and the metabolic syndrome.Hepatology 2007;46:1091–100.
- Белоусов Ю.Б. Атеросклероз. М., 1998.
- Лазебник Л.Б., Звенигородская Л.А., Мельникова Н.В. и др. Атерогенная дислипидемия и инсулиноре-зистентность, ассоциированные с неалкогольной жировой болезнью печени (сходства и различия), диф-ференцированный подход к терапии//Кардиоваскулярная терапия и профилактика 2009-№ 3.-С.69–77.
- Schwimmer J, Deutsch R, Behling C, Lavine J. Fatty liver as a determinant of atherosclerosis. Hepatology 2005;42:610.
- Targher G, Arcaro G. Non-alcoholic fatty liver disease an increased risk of cardiovascular disease. Atherosclerosis 2007;191:235–40.
- Богомолов П. О., Павлова Т. В. Неалкогольный стеатогепатит: патофизиология, патоморфология, клиника и подходы к лечению// Фарматека. – 2003. – № 10. – С. 31–39.
- Буеверов А. О., Маевская М. В. Некоторые патогенетические и клинические вопросы неалкогольного стеатогепатита// Клин.перспективы в гастроэнтерол., гепатол. – 2003. – № 3. – С. 2–7.
- Шерлок Ш., Дули Дж. Заболевания печени и желчных путей: Пер. с англ. – М., 1999. – С. 486–497.
- Bellentani S., Tinbelli C. Epidemiology and risk factors for fatty liver. In: Leuschner U., James O. F. W., Dancygier H. (eds). Steatohepatitis (NASH and ASH). – Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 2001. – Р. 3–
- ПодымоваС.Д. Болезнипечени. М., 2005. 767 с.
- Яковенко Э.П., Григорьев П.Я. Хронические заболевания печени: диагностика и лечение//РМЖ 2003. Т. 11. № 5. С. 291–96.
- Павлов Ч., Бакулин И. Неалкогольный стеатогепатит: клинические особенности и принципы лечения // Врач. — 2007. — № 10. — С. 24-28.
- Day C. P., Daly A. K. The genetic basis for non-alcoholic and alcoholic steatohepatitis. In: Leuschner U., James O. F. W., Dancygier H. (eds). Steatohepatitis (NASH and ASH). – Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 2001. – Р. 43–52.
- James O. F. W. Diagnosis of non-alcoholic steatohepatitis. In: Leuschner U., James O. F. W., Dancygier H. (eds). Steatohepatitis (NASH and ASH). – Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 2001. – Р. 34–39.
- ИвашкинВ. Т.,ШульпековаЮ. О. Неалкогольныйстеатогепатит// Болезниоргановпищеварения. – 2000. – Т. 2, №2.–С.41–45
- Day C. P., James O. F. W. Steatohepatitis: A tale of two “hits”?// Gastroenterology. – 1998. – V. 114. – Р. 842–845.
- Хазанов А.И. Возможности прогрессирования алкогольного и неалкогольного стеатогепатита в цирроз печени// Рос.журн.гастроэнтерол.,гепатол. и колопроктологии. -2005. -Т. 15, № 2.-С. 26-32.
- Скрыпник І.М., Мельник Т.В.,Потяженко М.М. Клінічнагепатологія.- Полтава: Дивосвіт, 2007.425 с.
- МакНелли П.Р.Секреты гастроэнтерологии:Пер.сангл.-М.-СПб.:ЗАО«Издательство БИНОМ»: Невский диалект, 1998.-1023 с.
- Шерлок Ш., Дули Дж. Заболевания печени и желчных путей: Практич. рук.: Пер. с англ./ Под ред. З.Г. Апросиной, Н.А. Мухина.- М: Гэотар Медицина, 2002.-864 с.
- Маммаев С.Н., Багомедова Н.В., Богомолов П.О. и соавт. Цитокиновая система при неалкогольном стеатогепатите // Рос.журн. гастроэнтерол., гепатологии и колопроктологии.-2007.- Т.17, № 4.-С.35-39.
- Brunt E. M., Janney C. G., Di Bisceglie A. M. et al. Nonalcoholic steatohepatitis: A proposal for grading and staging the histological lesions// Am. J. Gastroenterol. – 1999. – V. 94. – Р. 2467–2477.
- Itoh S., Yougel T., Kawagoe K. Comparison between nonalcoholic steatohepatitis and alcoholic hepatitis// Am. J. Gastroenterol. – 1987. – V. 82. – Р.650–654