Кіріспе. Соңғы жылдары студенттер арасында қарқындап жатқан туберкулез ауруы маңызды мәселелердің бірі болып отыр. Оның негізгі себептері: дүрыс тамақтанбау, тиімсіз күн тәртібі, оқу бағдарламасының ауырлығы, түрмыстың нашарлығы, зиянды әдеттер, үйқының жетіспеушілігі, созылмалы эмоционалды стресс осы аурудың дамуына алып келеді.
Зерттеу мақсаты. Қарқындап бара жатқан қүрт ауруының алдын алу және туберкулездің жазылмайтын дерт емес екендігін студенттерге түсіндіру. Студенттерді салауатты өмір салтына насихатттап, жыл сайынғы медициналық тексерістен өздері өтуіне ықпал жасау.
Материалдар мен әдістер. Зерттеу барысында сипаттамалы, салыстырмалы әдістер, сондай-ақ статистикалық салыстыру әдістері қолданылды. Зерттеу жүргізу арқылы студенттер арасындағы туберкулездің қаншалықты дамығандығын анықтау, статистика көрсеткіштерін салыстыра отырып гигиеналық баға беру.
Нәтижелер мен талқылаулар. Көбінесе туберкулез ауруы - жүмысқа қабілетті жас аралығында кездеседі. Туберкулезбен ауырғандардың 70% - жастар және еңбекке жарамды жастағы адамдар (15-40 жас). Бүл өз кезегінде мемлекет дамуына және оның экономикасына кері әсер етеді.
1 Кесте- Қазақстан бойынша туберкулезден қайтыс болған адамдар саны
1-кестеде көрсетілген адамдарды санының 40-45% студенттер өлімі қүрайды екен. Яғни 2010 жылдан бастап 2700-ге жуық студент осы дерттің зардабынан көз жүмды деген сөз.
Қорытынды. Туберкулезбен тек денсаулық сақтау қызметкерлері ғана күресіп үлкен нәтижеге жете алмайтынына жоғарыда айтылғандарды назарға алсақ сөзсіз белгілі, тіпті мемлекттің денсаулық сақтау саласындағы саяси бағдарламаларына да қарамастан өз денсаулығына әр адам жоғары жауапкершілікпен қарауы керек. Яғни әрбір түрғын уақтылы медициналық тексеруден өтіп, салауатты өмір салтын үстаса, дерттің дәрмені таусылары хақ. Жоғарғы оқу орнында оқитын студенттер жыл сайын түпкілікті тексеруден өтудің орнына, қалтасындағы соңғы тиыны болсада санап беріп жалған санитарлық кітапша жасататынын көріп жүрміз. Демек, бүл дертке шалдыққан адам біздің де арамызда болмасына кім кепіл?! Сондықтан, дана халқымыздың «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деген сөзін басшылыққа ала отырып дүрыс шешім қабылдап, өз денсаулығымызға немқүрайлылық танытпай дер кезінде дерттің алдын ала білейік.
Ұсыныс. Әрбір курста өтілетін пәндердің СОӨЖ немесе тәжірибелік сабақтар бағдарламасына туберкулез дерті жайлы тақырыптарды міндетті түрде енгізу.
Облыстық немесе қалалық туберкулез диспарсерлерімен бірлесе отырып студенттерге лекциялар, дөңгелек столдар өткізу.
Жоғарыда тілге тиек еткен студенттердің медициналық тексеруден өтуін академия мен қаламыздағы кез келген медициналық орталығы бірлесе отырып кесте қүрып, студенттерді топ тәлімгерлерімен бірге жіберіп бақылауда үстаса. Мәселен біздің академияда медицина және фармация факультеттерінде 2135 студент бар. Төмендегі кестемен жүмыс жасасақ 3 аптаның ішінде медицина және фармация факультеттерінің барлық студенттерін жеке медициналық кітапшадан өтуін толық қамти аламыз.
|
Медицина факультеті |
||||||
|
Мамандықтар |
1курс |
2курс |
Зкурс |
4курс |
5курс |
Жалпы студенттер саны |
|
ҚДС |
2 топ |
4 топ |
6 топ |
11 топ |
21 топ |
482 |
|
МІ |
2 топ |
2 топ |
1 топ |
4 топ |
Х |
157 |
|
ДЕІ |
3 топ |
5 топ |
7 топ |
9 топ |
7 топ |
366 |
|
ЖМ |
20 топ |
Х |
Х |
Х |
Х |
277 |
|
Фармация факультеті |
||||||
|
Фарм |
12 топ |
12 топ |
11 топ |
13 топ |
14 топ |
681 |
|
ФӨТ |
4 топ |
4 топ |
4 топ |
5 топ |
Х |
172 |
2 Кесте - ОҚМФА студенттерінің топтары
126
Кез келген медициналық орталықтың жүмыс кестесі дүйсенбіден жүмаға дейін, сағат 9:00-17:30 аралығында, яғни 8,5 сағат. Бір топқа 40 минуттан есептегенде, бір күнде 13 топ тексеруден өте алады.
Кесте 3 - Медициналық тексеруден өту кестесі
|
Дүйсенбі |
Сейсенбі |
Сәрсенбі |
Бейсенбі |
Жүма |
Сенбі |
|
ҚДС 1,2,3 курс |
ҚДС 4курс |
ҚДС 5 курс 10топ |
ҚДС 5 курс 10топ |
МІ 1,2,3,4 курстар |
ДЕІ,2,3 курстар |
|
ДЕІ 1,4курстар |
ДЕІ 5 курс |
ЖМ 1курс 10 топ |
ЖМ 1курс 10 топ |
Фарм 1 курс |
Фарм 2 курс |
|
Фарм 3 курс |
Фарм 4 курс |
Фарм 5 курс |
ФӨТ 1,2,3 курс |
ФӨТ 4 курс |
Әдебиеттер
- http://1tuberkulez.ru/lechenie/tuberkulez-diagnostika.html
- http://www.tubunet.ru/dolzhen-znat-kazhdyj/diagnostika-tuberkuleza.html
- Қазақстан Республикасы 2010-2015 статистикалық жинақ.Алматы: Қазстатақпарат.2002-432б.
- http://lite.bnews.kz/kz/news/obshchestvo/zdorove/elimizde tuberkulezdin aldin alu ailigibastaldi- 2016 02 24-1258885
- Stat.kz
- http://bnews.kz/ru/news/obshchestvo/v rk pokazatel zabolevaemosti tuberkulezom snizilsya na 612015 04 14-1122805