Кіріспе. Қазіргі уақытта түрғындар денсаулығына бірнеше факторлар әсер етуде, атап айтсақ: экологиялық ортаның бүзылуы, организмге қажет компоненттердің жеткіліксіз түсуі,
дүрыс тамақтанбау, сапасы төмен азықтар және т.б. Түрғындардың денсаулығы көп жағдайда тамақтану қүрылымына, тиімді тамақтану ережелері мен салауаттылығына байланысты.
Соңғы жылдарда студенттер арасында аурушаңдық көрсеткішінің біршама жоғарлауы әлеуметтік-экономикалық жағдайдың төмендеуіне байланысты болып отыр.[1,2] Осы топтағы түрғындардың сапалы және үйлесімді тамақтануынының төмендеуіне алып келеді.
Мақсаты. Қазіргі заманғы студенттердің салауатты тамақтану тәртібін сақтау қарым- қатынасын анықтау және талдау жасау.
Материалдар мен әдістер. Берілген зерттеу жүмысына сауалнамалық зерттеу әдісі қолданылды. Бүл әдіс мәліметтерді өңдеу және талдау үшін ыңғайлы, сондай-ақ ақпараттарды жинау уақытын айтарлық қысқартуға мүмкіндік береді. Зерттеу жүмысына медициналық бағыттағы білім беру орындары: ОҚМФА-50 студент; Авиценна колледжінен - 50 студент және ОҚМПИ -50 студент; Шымкент экономикалық колледжінен-50 студент қатысты.
Нәтижелермен талқылаулар. Зерттеу нәтижесінде, (1 график) тиімді тамақтану тәртібін колледж студенттері (ШЭК, Авиценна) сақтайтыны анықталды. Ағзаға қажетті пайдалы тағамдарды, атап айтсақ, сүт, балық, ет, бүршақ және жарма өнімдерін ОҚМФА студенттері жиі түтынатындығы белгілі болды. Түрғындардың дүрыс тамақтануы үшін салауатты тамақтану бойынша мәліметтің жеткілікті болуы қажет екендігі белгілі. Медициналық ЖОО-ның студенттері салауатты тамақтану жайында жеткілікті ақпаратқа ие болғанымен, жылдам дайындалатын тағамдарды (фаст-фуд, чипсы және т.б.) көп қолданатындығы анықталды. (Кесте 1, график 1).
|
Оқу |
Артық дене |
Семіздік қант диа- |
Дүрыс тамақ- |
Сіздің жеген |
||||
|
орындарының атауы |
салмағы денсаулық үшін зиян ба? |
бетінің, жүрек және тамыр ауруларының, қатерлі ісіктердің себебі бола алады ма? |
танбау артық салмақтың себе- бі болуы мүмкін ба? |
тағамдарыңыз денсаулыққа әсер етеді ма? |
||||
|
ия |
жоқ |
ия |
жоқ |
ия |
жоқ |
ия |
жоқ |
|
|
ОҚМФА |
84 |
16 |
76 |
24 |
70 |
30 |
80 |
20 |
|
ОҚМПИ |
60 |
40 |
64 |
36 |
62 |
38 |
72 |
28 |
|
Авиценна |
68 |
32 |
70 |
30 |
66 |
34 |
70 |
30 |
|
Шымкент экономикалық колледжі |
44 |
56 |
52 |
48 |
66 |
34 |
68 |
32 |
143
Қорытынды. Сауалнама нәтижесі бойынша студенттер салауатты тамақтану тәртібін біле түра, сақтамайтындығы анықталды. Студенттердің басым бөлігі тәулігіне 1-2 рет тамақтанатындығы, тамақтың негізгі бөлігін кешкі уақытта қабылдайтыны белгілі болды. Сауалнама жүргізілгендердің көпшілігі үтымсыз тамақтану тәртібін уақыттың жеткіліксіздігімен және оқу жүктемесінің ауырлығымен түсіндірді.
Әдебиеттер
- 1. Қайырлықызы А., Мокроусова О., Бондарь Ю., Завертнева Е. // «Оценка состояния фактического питания студентов-иностранцев».
- 2. Шарманов Т.Ш. «Тағам гигиенасы» Алматы «Эверо» // 2014ж; 29-бет;