Дәрумендердің ыдырауы тағамдық немесе фармакологиялық өңдеу кезінде немесе тағам дайындау үрдісінде, сонымен қатар дүрыс сақталмаған жағдайда болуы мүмкін. Ақпараттарға жүгіне келе, біздің мақсатымыз В тобының дәрумендерін, нақтырақ айтқанда Ві және B2 дәрумендерінің термиялық қасиетін және бөлінуінің кинетикалық талдау процесін зерттеу.
Фармацевтикалық түрғыдан қарағанда, белсенді заттардың термиялық қасиетін зерттеу қатты заттардың дозаланған дәрілік түрлерінде кездесетін мүмкін болатын әрекеттесулерді бағалауда маңызды орын алады [1, 2].
Бүл бағалаулар әр түрлі әдістердің қолданылуы қатысында алынуы мүмкін, бірақ изотермиялық емес жағдайда қолданылған әдістерді де қоса алғандағы кинетикалық қасиеттеріне негізделген әдістердің анағүрлым жоғары мағынасы бар және нәтижелердің жақсы сәйкестігіне ие.
Дәрумендер коммерциялық өнімдер болып табылады, және оларды алған соң әрі қарай тазартуынсыз бірден қолдануға болады. Дәрумен В 1 (тазалығы > 99%) және В5 (тазалығы > 99%) Across organics, geel, Belgium реагенттерінен алынған және дәрумен В2 (тазалығы > 99%) Fisher Bioreagents, geel, Belgium реагенттерінен алынған. Үлгілер зерттеу кезінде ылғал сіңіп кетпеуі үшін эксикаторда, хлорлы кальцийдің астында сақталды.
TG/DTG/HF өлшеулері дифференциалды сканирлеуші DTA/DSC «Setaram» фирмасының калориметрінде жүргізілді.
В1 және В2 дәрумендерінің кинетикалық параметрлерін анықтау мақсатында кинетикалық талдау жүргізілді. Активтену энергиясының есептеулері 30-5000С температура аралығында Фримен-Кэрролл [3], Шарп-Уэнтворт [4] және Ахар [5] әдістерімен анықталды.
Үш әдіс үшін стандартты ауытқу 5%-дан аспайды, сонымен қатар осы сияқты жағдайлар бір сатылы процестің пайда болуын көрсетеді (1-кесте). Ауытқудың аса үлкен емес көлемі өлшеу әдісінің дүрыстығын ғана емес, термодинамикалық параметрлерді анықтауда жоғарғы дәлділікті көрсетеді.
1-кесте - В1 және В2 дәрумендерінің термиялық ыдырауының термоди-намикалық параметрлері
|
Әдістер |
Bi |
В2 |
||
|
Е, кДж/моль |
Е, кДж/моль |
|||
|
Фримен-Кэрролл |
91,62 |
1,24 |
68,76 |
1,25 |
|
Шарп-Уэнтворт |
117,32 |
1,28 |
77,67 |
1,29 |
|
Ахар |
105,44 |
1,24 |
72,89 |
1,27 |
Талдауға қандай кинетикалық әдіс қолданғанына қарамастан, активтену энергиясының көрсеткіштері B2 дәрумендерінің B1 дәруменімен салыстырғанда қыздыруға түрақгы екендігін көрсетті.
Жылу түрақтылығын бағалау үшін активтену энергиясын анықтауда нақты бір мәнді қолдану қателік туғызуы мүмкін. Берілген әдістер арқылы есептеліп алынған активтену
<5* энергиясының стандартты ауытқу мәні (’■-■) әр қосылыс үшін орташа мәні 5%-дан аспайды.
В1 және В2 дәрумендерінің термиялық қасиеттерін зерттеуде қорытынды жасалды. Екі қосылыс та қыздыруға жоғарғы дәрежеде түрақгы келеді, оларды салыстырғанда B2 дәрумені анағүрлым түрақгырақ.
Үш әдіске негізделген кинетикалық талдау B2 дәруменінің жоғары түрақтылығын анықтады. Изоконверциялық әдіспен алынған активтену энергиясының жеке мәні 10% диапазонда ажыратылады. Осылайша, бір әдіспен бағалау қателік туғызуы мүмкін, әсіресе молекулалық қүрылысы әр түрлі қосылыстарда.
Әдебиеттер
- Fattal-Valevski A. Thiamine. // J Evid Based Complement Altern Med. 2011. V. 16. P. 12-20.
- Rucker RB, Suttie JW, McCormick DB, Machlin LJ. Handbook of vitamins. 3rd ed. New York: Marcel Dekker Inc. 2001. 124 p.
- Freeman E.S., Carroll B. // J. Phys. Chem. 1958. V.62. P. 394
- Sharp J.H., Wentworth S.A. // Anal. Chem. 1969. V.41. №14. P. 2060
- Achar, B.N., Brindley G.W., Sharp J.H. // Proc. Int. Clay. Conf. 1966. P. 67-73.