Бүл ғылыми мақалада ОҚМФА-да білім алатын 1-3 курс студенттерін 3-5 курс студенттерімен салыстыру көрсеткіші жазылған. Сауалнаманың нәтижесі бойынша: ОҚМФА студенттерінің арасында тамақтану тәртібін сақтамайтындар саны былтырғы жылмен салыстырғанда 2 есе төмендеді. Ал, тамақтану тәртібін сақтайтындар саны, керісінше 46,3%-ға жақсарғанын байқаймыз.
Кілт сөздер: студенттердің тамақтануы, тамақтану тәртібі, дүрыс тамақтану.
Тамақтану-ағзаның маңызды физиологиялық сүранысы, ол негізгі функцияларды, өсу- жетілу және қамтамасыз етуге бағытталады. Тиімді тамақтану деп ағзаның энергетикалық, пластикалық және басқада сүраныстарын қанағатттандыратын, зат алмасудың қажет деңгейін қамтамасыз ететін тамақтануды айтамыз. Салауатты өмір салтының басты қүрастырушысының бірі дүрыс тамақтану болып табылады[1,2].
Студенттердің арасында кең тараған, әрі тез дайын болатын, әртүрлі химиялық қоспаларға толы тағамдарды пайдаланатыны алаңдатады. Сондықтан, дүрыс тамақтанудың заңдылықтарын сақтамау көптеген қауіпті аурулар дамуының факторы болады. Өкінішке орай, соңғы жылдардың статистикасы бойынша жастар арасында артық салмақтан, жүрек-қантамырларының ауруларынан, қант диабетінен және т.б. азап шегетіндер саны артып келеді. Аталған аурулардың алдын алуға болады, ол үшін салауатты өмір салтын үстану қажет және ең бастысы дүрыс тамақтануды қолға алған жөн[3,4,5].
Зерттеудің мақсаты: ОҚМФА студенттерінің тамақтану жағдайына гигиеналық түрғыдан баға беру. Студенттердің тамақтану жағдайын өткен жылғы көрсеткіштермен салыстыру.
Зерттеу нысандары мен әдістері: Біздің жүргізген ғылыми зерттеуде ОҚМФА 3-4-5 курстардағы 150 студент алынды. 25 сүрақтан түратын сауалнама қүрастырылып, жүргізілді. Сауалнамаға қатысқандардың 45 үл бала, 105 қыз бала.
Нәтижесі және талдау:Сауалнаманың нәтижесі бойынша студенттер арасында тамақтану тәртібін сақтамайтындар саны былтырғы жылмен салыстырғанда 2 есе төмендеді, яғни 53,7% қүрап отыр. Ал, тамақтану тәртібін сақтайтындар саны, керісінше 46,3%-ға жақсарғанын байқаймыз. Демек, сауалнама қорытындысы бойынша студенттердің тамақтану тәртібінің өзгергендігін, бүрынғы көрсеткіштердің жақсы жаққа бет бүрғанын аңғарамыз.
Студенттер арасында тез дайындалатын тағамдарды жиі пайдаланатындар саны - 69,7% қүраса, ал өткен жылы 88,6% көрсеткен болатын. Сонымен қатар, қандай азықты жиі пайдаланасыз деген сүраққа жауап бергендер: фаст-фуд өнімдерін пайдаланатындар - 25,8%-дан 20,4%-ға, тәтті тағамдар - 15,2%-дан 12,1%-ға, нан - 29,1%-дан 25,2%-ға төмендегенін, ал, сүт өнімдері - 2,5%-дан 6,1%-ға, ет өнімдері - 10,8%-дан 14,8%-ға, жеміс-жидектер -16,6%-дан 21,4%-ға айтарлықтай жоғарылағанын көреміз.
Дүрыс тамақтануға кедергі жасайтын факторлар ретінде сауалнама қорытындысы бойынша әлеуметтік жағдайы (17,6%) мен уақыт жетіспеушілігіне (37,6%) қарағанда, қымбатшылық көрсеткіші (44,8%) едәуір жоғары пайызды қүрап отыр. Сусындарды түтыну түрлеріне қарай шайды пайдаланатындар саны өткен жылы 60,8% қүраса, ал биылғы жылы 49,5%-ға дейін төмендеген, алайда, газдалған сусындарды (8,1%) тұгыну көрсеткіші еш өзгеріссіз қалғанына көз жеткіземіз.
ОҚМФА-ның студенттеріне таратылған сауалнаманы талдау барысында студенттердің тәуліктік тағам рационы қүрамында маңызды тағамдық заттарға деген (ақуыз, май, көмірсу, дәрумендер мен минералды заттардың) физиологиялық қажеттілігі өсіп келе жатқан ағза үшін алдыңғы жылмен салыстырғанда айтарлықтай жоғарылады деп айтуымызға мүмкіндік берді.
Қорытынды:
Сауалнаманың нәтижесінде студенттер арасында дүрыс тамақтанбау статусының, фаст-фут өнімдерін және газдалған сусындарды пайдалану айтарлықтай дәрежеде төмендегенін көреміз, ал бүдан студенттердің өз денсаулығына немқүрайлы қарамайтындығын және олардың дүрыс тамақтануға деген көзқарастарының өзгергендігін байқауға болады.
ӘДЕБИЕТТЕР
- Тағам гигиенасы. Сералиева М.Ш., Илақбаева Ү.С. // Ш.: Кітап. - 2009 -. 54 б.