Тарих

Қазіргі кезде ислам дінінің қазақ жеріне келуімен байланысты əйел жағдайы мəселесіне қалай əсер еткендігі жөніндегі əр түрлі көзқарастар бар. Исламның бұл мəселеге қатысты жағымды жақтарын айтып, қолдайтындарына қоса, бұл діннің еш өзгеріс əкелмегендігін, тіпті, жағымсыз жақтары басым дейтіндер де баршылық. Қазақстан мемлекетінің тəуелсіздікке қол жеткізіп, өзіндік құндылықтарын арттырып, дамуы кезеңінде, алға қойып, зерттеліп, қарастырып жатқан мəселелері жетерлік. Бұлардың қатарында қоғамдағы əйел дəрежесі де бар. Бұл бүкіл əлемдік деңгейде көтеріліп, талқыланып жүрген мəселе. Осы тұрғыда бұл мəселені зерттеуде жан-жақты барлық жағдайларды; тарихи оқиғалар, қоғамдық саясат, мəдени даму, əлеуметтік өзгерістер т.б. ескеру өте маңызды.
2010

Жаһандану қазіргі заманның басты құралы, басты мəселесі болып отыр. ХХІ ғасырда адамзат баласы ғылыми-технологиялық негізде ғаламдық тұтастыққа, əлемдік бірігуге аяқ басып отыр. Ол интернационализацияның жаңа сапалы кезеңі. Бұл кезең өндірістік күштерді, материалдық жəне рухани өндірістің қазіргі замаңғы деңгейін өмірге əкелді. Жаһанданудың көшбасшысы ретінде ақпаратты революцияның жетістігін пайдалануда жəне дамуында үлкен жетістікке жетіп отырған батыс өркениеті елдері танылады. Осыған қоса, батыс өркениеті өз кеңістігіне əр түрлі мəдениеті бар халықтарды тартады. Жаһандану біздің уақытта қоғамдық өмірдің барлық салаларында байқалады. Əсіресе экономикада нақтылана түсуде. Қоғамда болып жатқан процестерге қарап отырсақ,    əлемдік экономика жасалып болған тəрізді. Бүгінгі күнде бұрыңғы уақыттағыдай əр елдің өз ұлттық нарығы деген жоқ, бəріне ортақ, бүкілəлемдік трансұлттық шаруашылық.
2010

ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы жан-жақты білімді қазақ интеллигенциясының жарқын, беделді өкілдерінің бірі — Əлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханов. Ол қазақ халқының тұрмыс- тіршілігін, мəдениетін, шаруашылығын, төрт түлік малын, жер-суын, жалпы алғанда əлеуметтік- экономикалық жағдайын жан-жақты зерттеген энциклопедист-ғалым, зерттеуші. Əлихан Нұрмұхамедұлының еңбектерінен қазақ халқының экономикасына, тарихына, мəдениетіне, шаруашылығына қатысты түрлі деректерді, сандық мəліметтерді, кестелерді жəне тағы басқа көптеген материалдарды кездестіруге болады. Əлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейхановтың қоғамдық-саяси қызметімен бірге оның жазып қалдырған бай ғылыми мұрасын зерттеу Отан тарихындағы өзекті мəселелердің бірі болып отыр. Себебі Ə.Н.Бөкейханов Қазақстан тарихын, мəдениетін, тұрмысын, шаруашылығын, табиғи байлықтарын іргелі түрде зерттеп, негіз салған ғалымдардың бірі болып табылады. Бұған оның ғылыми мұралары дəлел бола алады.
2010

Қазақстанның тəуелсіз ел болуы оның күрделі тарихи дамуы кезеңдеріндегі елеулі оқиғалар мен фактілерге жаңаша баға беру қажеттілігін туғызды. Қазақ халқы өз тəуелсіздігін алғаннан кейін дамудың жаңа деңгейіне көтерілді. Осы кезеңде тарихи танымға жаңаша қарап, тарихтың «ақтаңдақ беттері» зерттеле басталды. Əкімшіл-əміршіл жүйе жағдайында қалыптасқан тарих ғылымы көп жағдайда ақиқатты бұрмалап, бір жақты етіп көрсетіп, соның салдарынан ұшқары пікірлеуге құрылған теориялық қорытындылырдың өмірге келуіне себепші болды. Бүгінгі күнде мəселенің жаңаша қойылуы тарихи шындықты дұрыс танып-білуге апаратын жолды іздеуді жəне сан алуан тың деректерді кең көлемде тауып, ғылыми айналымға енгізуді қажет етеді.
2010

«Қырғыздардың (қазақтардың) жерді пайдалану материалдары...» қазақ қоғамын жан-жақты арнайы түрде зерттеген Ф.А.Щербина экспедициясының нəтижесінде жарыққа шықты. Сондықтан да ең алдымен бұл деректің ішкі құрылымы, жариялау, баспаға дайындау мəселесіндегі атқарылған істерге талдау жасаудың маңызы зор деп есептейміз. Ф.А.Щербина экспедициясы нəтижесінде жинақталған «Материалдар...» жарыққа 13 том ретінде шықты. 12 том экспедицияның зерттеген ХІІ оязына  арналған:  Ақмола  облысының  Көкшетау,  Атбасар,  Ақмола,  Омбы,  Петропавл;        Семей облысының Павлодар, Қарқаралы, Семей, Зайсан, Өскемен; Торғай облысының Ақтөбе жəне Қостанай. 13-ші том барлық 12 ояз бойынша бюджеттік зерттеу мəліметтерінің жинағын көрсетеді.
2010

Елбасы Н.Ə.Назарбаев 2008 жылғы 13 маусымдағы «Мəдени мұра» мемлекеттік бағдарламасының қоғамдық кеңесінің кеңейтілген отырысында оны іске асыруды тапсырғандығын айта келе, еліміздің мəдени мұрасы орны толмас құнды рухани, мəдени, экономикалық жəне əлеуметтік қазына екендігін, осы арқылы əлемдік ғылыми ой-сананың, мəдениет пен əдебиеттің үздік жетістіктері негізінде гуманитарлық білімнің мемлекеттік тілдегі толыққанды қорын құру  жөнінде өте қомақты нəтижелерге қол жеткізілгендігін, ол елдегі жəне шетелдік зиялы қауым тарапынан жоғары бағаға жəне өзінің əрі қарай іске асырылу құқығына ие болғандығын атап көрсетті.
2010

1917 жылғы Қазан төңкерісінің жеңісі құлатылған бұрынғы билеушілердің үнемі қарсылығын тудырып отырғаны тарихымыздан белгілі. Сонымен бірге жаңа үкіметтің де жүргізген солақай саясаты алғашқы күндерден-ақ қоғамның барлық əлеуметтік топтарының наразылығына əкеле берді. Мысалы, 1919–1921 жж. «Əскери коммунизм» саясаты бойынша астықты тартып алу, азық-түлік отрядтарының жүгенсіздіктері, шаруалардың наразылығын күшейтіп, олар ашық көтерілістерге əкеп соқты. Осы солақай саясаттың кесірінен бүкіл Одақ көлемінде жаппай ашаршылықтың етек алуы, халық тұрмысының күйзелуі жер-жерде «бандылардың» пайда болуын тездетті. Бұл бандылар ең алдымен Ресей құрамасында бой көтеріп, оның оты бүкіл Одақты шарпыды. Татар, Башқұрт, Коми, Закавказье, Грузия, Дағыстан Республикалары мен Алтай өлкесін, 5 округті, 31 губернияны, Петербор, Мəскеу, Тамбов, Воронеж, тағы басқа көптеген облыстар мен уездерді қамтыды, бүкіл Одақ көлемін шарпыған бандылардың қарулы күшін басу, оларды жою оңайға түспейтін болды. Ол үлкен күшті, көп қаржыны, шұғыл шараларды қажет етті. Сол үшін Одақ көлемінде Петербор, Мəскеу, Батыс, Орлов, Украина, Қырым, Солтүстік Кавказ, Еділ, Орал бойы жəне Сібір, Түркістан əскери округтері құрылды. Мұндай əскери округтерді құрмасқа Коммунистік партия мен Кеңес үкіметінің шарасы болмады. Мəселен, бір ғана Алтай өңірінде əрқайсысында 500–1500 аралығында қарулы əскері бар Кайгородов, Тырышкин, Санников, Семенюк, Шуберков, Колесников сияқты 20- дан астам банды отрядтары кеңес үкіметіне қарсы күресті. Оның үстіне бұл өлке шекарасына жақын Қытай жағынан əскерлер (қытай хунхуздары — қарақшылары) келіп, өздеріне сəтті кезеңді күтіп тұрды. Олар ара-тұра бандылармен қосылып Кеңес үкіметіне қарсы шабуылдарға қатысып жүрді. Царицын губерниясында Рогачев, Золотарев, Линченко, Смирнов секілді ондаған банды отрядтары бүлік шығарды [1].
2010

Қазіргі заман мəдениетінің негізін құратын жетекші форма — ғылым мен білім. Ғылыми- техникалық революция заманында ғылым — мəдениеттің шын мəніндегі жетекші формасы, онсыз қазіргі материалдық жəне рухани игіліктерді өндіру мүмкін емес. Тарихтың белгілі бір кезеңінде қоғамдық байлықты өндіру адамның ғылыми білімдер жиынтығын игеру деңгейіне тікелей тəуелді болады деген Маркстың ойы ХХ ғасырда шындыққа айналып отыр. Ғылым дегеніміз — дүниені танудың қайнар көзі. Ғылымның мəнін түсіну үшін ең алдымен ғылым мен білімнің арасындағы айырмашылыққа назар аударсақ, білім — материалдық жəне рухани құбылыстар туралы нақты мəліметтер жиынтығы жəне олардың адам санасында дұрыс, объективті бейнеленуі. Білімнің өзі қарапайым жəне ғылыми болып екіге бөлінеді. Қарапайым білім іс-əрекет пен тіршілік барысында жинақталады. Ол құбылысты тек сипаттап, оқиғаның қалай өтіп жатқандығын пайымдайды. Ал ғылыми білім терең де мазмұнды, ол құбылысты тек сипаттап қоймай, оның себебін, өткені мен болашағын түсіндіріп, олардың ішкі табиғатын, мəнді жақтары  мен маңызды байланыстарын ашып, оның даму заңдылықтарын айқындайды.
2010

Қазіргі Дүниежүзілік қаржы дағдарысынан кейінгі болып жатқан өзгерістер əлемнің экономикасын қайта қарап шығуды талап етеді. Бұл заңды процесс. Бірақ экономика халықпен тығыз байланысты болғандықтан, оның рухани дүниесін қайта сараптап шыққан дұрыс деген көзқарастамыз. Экономика жəне саясат — өзара тығыз дүние. Экономикадағы болып жатқан өзгерістер саясатқа, ал саясатта болып жатқан өзгерістер экономикаға өз əсерін тигізбей кетпейтіндігі белгілі дүние. Сондықтан өткен ойшылдарға қайта оралу немесе оларға бет бұру, олардың еңбектерін сараптау арқылы жіберген қателіктердің бетін ашып, сол арқылы ақиқатқа жетсек, көптеген мəселелерді шешуге мүмкіндік алар едік.
2010

XIX ғасырдың I жартысында шенеуніктік төрт топқа бөлінді. Біріншісі (1-шіден 5-ші класс бойынша) үкіметтік саясат бағытын анықтайтын жоғары бюрократия өкілдерін біріктірді. Оларға жататындар: министрлер, Мемлекеттік кеңес мүшелері, сенаторлар, елшілер, губернаторлар жəне жауапты қызмет атқаратын басқа адамдар. Оларды сановник деп атады. Олар жоғары мөлшерде ақшалай ақы алды, оған асханалық ақша түрінде (маңызды адам мен бағынышты адамдардың столына өкілдікті шақыру үшін), пəтерлік (немесе қазына пəтерін беру) жəне сапарақы т.б. ақша түрінде қосымша ақша қосылды. Сановниктер көптеген жеңілдіктерге ие болды: ел ішінде қызметтік іссапарларда жүрген кезінде олар пошта станцияларында ат ауыстыруды кезексіз жүргізуді талап етуге құқылы болды, түрлі салтанатты жиындарда құрметті орын алды, сонымен қатар театр, ас беру жəне бал кештерінде де олардың өздеріне жəне əйелдеріне де тиісті құрмет көрсетілді. Бұл рангадағылар шендері жоғары мемлекеттік марапатқа ие бола алатын еді, сондықтан тек солардың мундирлерін жұлдыздар мен ордендік ленталар əрледі.
2010

Методология көне грек сөзінен аударғанда «методос», «зерттеу жолдары,» «таным тəсілдері», ал «логос» ілім деген мағына береді, яғни ол ғылыми зерттеу жолдары, таным тəсілдері туралы ілім болып шығады. Ғылымда методологияның «тарихи таным теориясы» деген интерпретациясы да кездеседі. Қазіргі кезеңде методологияның анықтамасын беруде ресейлік тарихшылар белсенділік танытуда. Мəселен, В.В.Журавлев: «... тарихи зерттеу методологиясы — бұл тарихи білімді дүниеге келтіру жəне олардың принциптерін реттеу. Методология бұл тұста ғалымның қарамағындағы малай немесе құлдық ұруды талап ететін патша емес. Яғни методологияны «не істесем де өзім білемін» деген принципті ұстанып, оны біржақты дəріптеуге немесе елеусіз қалдыруға болмайды. Нағыз тарихшы ең алдымен өмір бойы методологиялық жағынан жетіледі. Ол ғылымда жинақталған методологиялық қазынамен бірге өседі, ал соңғысы ғалымның күш-қайратының арқасында молаяды», — деп жазды [1]. Сонымен, тарих ғылымының методологиясы теориялық, дүниетанымдық ережелердің жүйесі, ол нақты шындықты танудың тəсілдері ретінде ғылыми талдау жасау талаптарынан пайда болады. Басқаша айтқанда, тарих ғылымының методологиясы — ғылыми зерттеу жұмысында танымдық принциптер, идеялар ретінде пайдаланылатын белгілі бір дүниетанымдық теориялық ережелердің жүйесі.
2010

Қоршаған ортаның жағдайы кез келген мемлекеттің дамуындағы алдыңғы қатарлы мəселелердің бірі болуы тиіс. Бұл реттегі экология мəселесі, əсіресе осы саладағы қордаланып келе жатқан «тарихи проблемаларды» шешу жолдары орнықты даму аясында қарқынды жүзеге аспақ. Алдымен, экологиялық хал-ахуалды жақсартудағы ең маңызды мəселелердің біріне    айналғаны — Арал теңізінің тартылуыны тоқталсақ. Бұл тек Қазақстанға ғана емес, бірнеше мемлекетке ортақ сауал қойып, ортақ шешімін күтіп отырған мəселе. Осы мəселеге назар аударып, оны шешу мақсатында БҰҰ мен Бүкілəлемдік банк Орта Азиялық бес мемлекетке — Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тəжікстан, Түркіменстанға бірқатар талаптар қойған. Олардың ең бастысы əр республиканың Арал аймағындағы өз халқының жағдайын жақсартуға бағытталған заң шығаруы міндеті болатын. Сонымен қатар республикаларға өз бюджеттері есебінен Аралды құтқару қорын кұру ұсынылды. Содан соң Қазақстан мен Өзбекстан жұртшылығы өкілдері қатынасқан «Аралға — араша!» атты телемарафон ұйымдастырылып, одан түскен қаражат жəне медициналық құрал- жабдықтар Арал аймағы тұрғындарына жеткізілді.
2010

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

География

Математика

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.