Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Медициналық-санитариялық алғашқы көмекті ұйымдастырудың жаңа бағыттары

Түйін

Бастапқы медициналық-санитарлықкөмек ұйымын басым дамыту xалықтың денсаулығын нығайтуға тұтас көзқарасты қалыптастыруға, жұмыстағыпрофилактикалық бағытты күшейтуге мүмкіндік береді. Бастапқы медициналық-санитарлық көмек жұмысын ұйымдастырудағы құрылымдық өзгерістер науқасты бағыттау жүйесін құруды, көрсетілетін медициналық көмектің сапасын артыруды көздейді.

Кілт сөздер: бастапқы медициналық-санитарлық көмек, денсаулық сақтау жүйесі, денсаулық сақтау, ауруларды басқару бағдарламасы.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымыға сәйкес [1]халықтың денсаулығы жай-күймен тікелей өзара байланыста. Әлеуметтік-экономикалық реформалар жағдайында біздің ел xалқының денсаулық жағдайында жасайтын біркелкі емес және күрделі үдерістер мәнге ие болады. Өлім-жітімнің артуы, бала туудың төмендеуі есебінен халық санының сөзсіз азаю үрдісі байқалады[2]. Республикада демографиялық процестерді зерттеген аздаған отандық ғалымдар[3], қоршаған ортаның дүниежүзілік ластануымен[4], халықтың денсаулық сақтау әсер ете алмайтын көптеген факторлармен байланысты деп санайды. Сондай-ақ қазіргі жағдайда халықтың денсаулығын қалыптастыру мәселесі әлеуметтік бейімсіздендіру үрдістерімен күрделендірілді: темекі шегудің, маскүнемдіктің, адамгершілік қондырғылардың деформациялануы, өмір сапасының төмендігі, нашақорлықтың таралуы қиындатады. Герасименко Н. Щепин О. П. өз еңбектерінде[5,6] тұқым қуалайтын бейімділік, эмоционалдық қайта жүктелу, семіздік, жоғары артериялық қысым, тамақтанудың ұтымсыз режимі, аз қозғалатын өмір салты, диабет, өмір жасы, қан сарысуындағы холестерин деңгейі, ауыз судың қаттылығы немесе аз көңіл бөлінетін атмосфералық ауаның ластануы сияқты факторлар маңызды екенін көрсетті. Дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етудің нашар болуы, медициналық көмектің төмен сапасы мемлекеттің еңбек ресурсының едәуір шығындарына алып келеді.

Осыған байланысты елде болып жатқан өзгерістер Республика Халқына медициналық қызмет көрсетуді одан әрі жетілдіруге бағытталған денсаулық сақтау жүйесіне белгілі бір өзгерістер енгізу қажеттілігін заңды түрде тудырады. Қазақстан экономикасының әлемдік экономикаға интеграциясы , әлеуметтік институттарды жүйесі, оның ішінде денсаулық сақтау жүйесіне қызметінің ауқымы мен сипаты басқаруды ұйымдастырудың жаңа тәсілін талап етеді[7,8]. Сондықтан осы саладағы өзекті мәселелер туындайды, оларды дер кезінде шешу жалпы Қазақстан халқының өмірі мен әл-ауқатын жақсартуға бағытталған жалпы әлеуметтік мәселелермен байланысты. Қоғамның дамуына Денсаулық сақтау тәжірибесі мен ғылымын дамыту еліміздің денсаулық сақтау жүйесінің тиімділігін күшейту және оның құрылымын оңтайландыру бойынша үздіксіз әрекет етуге мәжбүр етеді.

Жергілікті өзін-өзі басқару рөлін арттыру, басқаруды орталықсыздандыру, денсаулық сақтауды өңірлендіру, жеткіліксіз қаржыландыру халыққа медициналық көмекті ұйымдастыруға және денсаулық сақтауды басқару тәсілдеріне жаңа бағыттарды іздестіруге ынталандырады. Халыққа медициналық көмекті басқаруды жетілдіру және ұйымдастыру, оның уақтылығын, қол жетімділігін арттыруға бағытталған мәселелері өзекті болып табылады және бірқатар авторлардың еңбектерінде шешім табады[9].

Халықтың денсаулығын нығайтуда және сақтауда ерекше орын Денсаулық сақтау жүйесіне тиесілі, оның негізгі міндеті медициналық көмектің, ең алдымен, алғашқы медициналық-санитарлық көмектің қолжетімділігін, сапасы мен тиімділігін арттыру болып табылады [10]. Қазіргі таңда денсаулық сақтаудағы басымдықтарды науқастартарды шоғырлануға баса назар аудара отырып өзгерту қажеттілігі анық[10].

Қазақстан Республикасында азаматтардың денсаулығын сақтаудың тұрақты және тиімді жүйесін дамытуды қамтамасыз ету үшін денсаулық сақтау саласын дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған "Саламатты Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы жүзеге асырылды. "Денсаулық"мемлекеттік бағдарламасына сәйкес денсаулық сақтау жүйесінің негізгі бағыттары БМСК-ні басым дамыту және науқастың мүдделері айналасында медициналық көмектің барлық деңгейлерін біріктіру болып табылады.

Қазіргі уақытта көптеген елдерде алғашқы медициналық-снитарлық көмек көрсетуде қажетті өзгерістер орын алуда. Елде болып жатқан өзгерістер халыққа медициналық қызмет көрсетуді одан әрі жетілдіруге бағытталған денсаулық сақтау жүйесіне белгілі бір өзгерістер енгізу қажеттілігін заңды түрде тудырады. Жаңа медициналық және ұйымдастырушылық технологияларды енгізу, емдеу-диагностикалық процестің материалдық - техникалық және кадрлық құрамдауышын жетілдіру және жаңарту, осының бәрі халыққа БМСК қолжетімділігін қамтамасыз етудің қажетті шарттары.

Республикада денсаулық сақтау жүйесін жаңғырту бағдарламасында ұйымдардың амбулаториялық медициналық көмек көрсететін мамандармен жасақталуын қамтамасыз етуге, амбулаториялық медициналық көмек көрсететін, оның ішінде стандарттарға сәйкес тар бейінді дәрігерлермен қамтамасыз етуге, еңбек қызметіне сараланған ақы төлеуді енгізуге баса назар аударылды [8,11,12]. Бүгінгі күні учаскелік дәрігер терапевт және педиатр үшін аурудың созылмалы түрімен ауыратын науқастарды патронаждау, БМСК-ға жіберілген шақыруларға қызмет көрсету кезінде маманға көмек көрсету үшін екінші медбике енгізе отырып, амбулаториялық көмекті ұйымдастыру бойынша жұмыс жетілдірілді. Сонымен қатар жалпы дәрігерлік практика үшін бекітілген халықпен профилактикалық жұмыс жүргізу үшін үшінші медбике енгізілді, мұнда жалпы дәрігерлік практика қызметінің даму маңыздылығын атап өту қажет, тек осы жағдайда ғана халықтың денсаулығын сақтауды нығайту және жақсарту міндеттері шешіледі деген жалпы қабылданған пікірді көрсетті. Яғни, бірыңғай дәрігер жүйесі пайда болады, науқасқа жеке көзқарас орындалады, жалпы отбасы денсаулығына мониторинг қамтамасыз етіледі, алдын алу шараларының көлемі артады, диспансерлік бақылауға бағыт өзгереді, медициналық қызмет көрсетудің жүйелілігіне қол жеткізіледі [13].

Ақпараттық қоғамды дамыту жағдайында халықты денсаулықты қорғауға белсенді қатысуға тарту үшін басымдықтарды таңдаудан бастап, медициналық көмектің қажеттілігін белгілеуден бастап және жеке және қоғамдық денсаулықты нығайту жөніндегі қызметті бағалаумен аяқтай отырып, халықтың пікірін стратегиялық негізделген қолдану ұсынылады.

Осы міндетті жүзеге асыру үшін"Денсаулық" Мемлекеттік бағдарламасының басты бағыттарының бірі созылмалы аурулары бар пациенттердің өмір сүру ұзақтығымен сапасын арттыру үшін БМСК жаңғырту және дамытудың құрамдас бөлігі ретінде ауруларды басқару бағдарламасын (АББ) енгізу болып табылады [8,11,12]. Ауруларды басқару бағдарламасы пациенттерге медициналық мамандармен бірге созылмалы инфекциялық емес ауруларды тоқтатуға және инфекциялық емес аурулардың асқынуын болдырмауға мүмкіндік береді, медициналық мамандармен бірге созылмалы инфекциялық емес ауруларды басқаруға және пациентпен мультидисциплинарлық команданың тұрақты байланысын орнату жолымен асқынуларды болдырмауға,өзіне-өзі көмек көрсету дағдыларына үйрету, сондай-ақ денсаулыққа елеулі әсер ететін қауіп факторларын бақылауға мүмкіндік береді [14,15].

Ауруларды басқару бағдарламасы нозологиялар бойынша артериялық гипертензия, созылмалы жүрек жеткіліксіздігі және қант диабеті енгізілді. АББ әлеуметтік келісім-шарт пен БМСК мамандарының мультидисциплинарлық командасы бекіткен пациент арасындағы серіктестік қарым-қатынастарға негізделген. Ауруларды басқару бағдарламасын енгізу келесі нәтижелер береді: асқынулар мен өлім-жітім санын төмендету, БМСК жүктемені және кезектілікті төмендету, стационарлық және жедел медициналық көмекке қажеттілікті төмендету, өзін-өзі басқаруды қолдану және пациенттердің ортақ жауапкершілігін арттыру, сондай-ақ тиімді дәрілік препараттарды пайдалануды арттыру [8,10,16]. Сондай-ақ, халық денсаулығының жағдайы туралы, медициналық қызметтер қызметінің сапасы мен тиімділігі туралы адамдар алдында уақытылы есеп беру де маңызды.

БМСК міндеттерінің бірі амбулаторлық көмек көлемін арттыру және тар мамандарға бару санын қысқарту болып табылатыны белгілі [17,18]. БМСК шеңберінде халықтың медициналық қызметтермен қамтамасыз етілу деңгейі айтарлықтай өсті, профилактикалық, сауықтыру іс-шаралары кеңінен жүргізіле бастады, пациенттерді диспансерлеудің сапасы мен тиімділігі артты, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін кеңейту есебінен пациенттерді дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ете отырып, стационарды алмастыратын технологияларды дамыту және енгізу. Бүгінгі күні республикада денсаулық сақтау жүйесінде жаңғырту арқасында БМСК қазіргі заманғы инновациялық медициналық жабдықтармен жасақталды. Осыған байланысты, БМСК-ні дамыту медициналық көмектің кепілдік берілген қол жетімділігіне жол ретінде қабылданады.

"Денсаулық" мемлекеттік бағдарламасының басты бағыттарының бірі әлеуметтік бағдарланған, әмбебап, қолжетімді, сапалы интеграцияланған және алғашқы буында медициналық көмекті дамытуға бағытталған шараларды тереңдету болып табылады. Бүгінгі таңда халыққа медициналық қызмет көрсетудің жаңа принциптерін жаһандану, халықаралық стандарттарды ескере отырып, халыққа медициналық көмекті үздіксіз жетілдіру өзекті болып табылады.

БМСК ұйымын басым дамыту халықтың денсаулығын нығайтуға тұтас көзқарасты қалыптастыру, жұмыстағы профилактикалық бағытты күшейту үшін жағдай жасайды. БМСК жұмысын ұйымдастырудағы құрылымдық өзгерістер науқасты бағыттау жүйесін құруды, көрсетілетін медициналық көмектің сапасын арттыруды көздейді.

Әдебиеттер

  1. Основы политики достижения здоровья для всех в Европейском регионе // Европейская серия по достижению здоровья для всех.- ВОЗ: Евробюро, 1999.-6.- С.310
  2. Прогноз демографического развития РК до 2015 года //- Институт развития Казахстана.
  3. Шабдарбаева М.С , Коммуналдык гигиена: окулык // М.С Шабдарбаева, С.К Омаров -Алматы: Эверо-2011.- 264 бет.
  4. Татимов М.Б. Социальная обусловленность демографических процессов// М.Б Татимов.- Алма-Ата: наука.1989.- 125 с.
  5. Аналитический вестник: Здоровье населения как фактор национальной безопасности России // Под ред. Н.Ф. Герасименко. Комитет по охране здоровья Государственной Думы РФ, Выпуск 12 М., 1997.- 35 с.
  6. Тишук Е.А и Щепин В.О. Актуальные проблемы первичной медико- санитарной помощи // Пробл. Социал. Гигиены, здравоохранения и истории медицины.- 2003.-2.-с.28-30.
  7. Аканов А.А., Куракбаев К.К.,Чен А.Н., Ахметов В.И. Организация здравоохранения Казахстан: учебник.- Астана; Алматы- 2016.- 231 с.
  8. Мухамеджанова Г.Б., Мусирепова С.К. Стратегия в управлении здравоохранения Республики Казахстан.- 2014.4(14).- с. 19-23.
  9. Концепция новой Европейской политики в поддержку здоровья и благополучия.ZsuzannaJakab- директор Европейского регионального бюро ВОЗ // Представлено: DrMelitaVujnovis, Представитель ВОЗ, Казахстан. IVАстанинскийЭкономический Форум 24 мая 2013 г.
  10. Щепин В.О., Пляскнов Э.Я., Трегубову Ю.Г., Роговина А.Г. Современные проблемы организации медицинской помощи населению// Проблемы социальной гигиеной, здравоохранения и истории медицины.- 2018.-2-С.31-35.
  11. Государственная программа развития здравоохранения Республики Казахстан «Денсаулык» на 2016-2020 годы.
  12. KazakhstanHealthTechnologyTransferandInstitutionalReformProject.Аканов А.А., Куракбаев К.К.,Чен А.Н., Ахметов В.И. Организация здравоохранения Казахстан: учебник.- Астана; Алматы- 2016.- 231 с.
  13. Одринский В.А. Оценка пациентами врачей общей практики как инструмент повышения качества первичной медико- санитарной помощи // Российский медико- биологический вестник им Академика И. П. Павлов. 2014.-4.- С.68-73.
  14. Жузжанов О.Т. Основные направления развития и реформирования национальной системы охраны и укрепления здоровья народа и развития здравоохранения// Мастер IIIсъезда врачей и провизоров Республики Казахстан.- Астана.- 2007./ Т.1.Ч.1- С.63-66.
  15. ПРЕСС-РЕЛИЗ по реализации внедрения Программы управления заболеваниями https://www.hls.kz/press- releases_2_14.
  16. Сообщение расширенного заседания Коллегии Министерства здравоохранения и социального развития РК по итогам деятельности в 2015 году и предстоящих задачах на 2016 год.
  17. Щепин О.П. и др Общественное здоровье и здравоохранение//- М.:ГЭОТАР- Медиа.2011.-592с.
  18. Доклад о состоянии здравоохранения в Европе, 2012г.- курс на благополучие. Measurement of and target-setting for well-being: an initiative by the WHO Regional Office for Europe. First meeting of the expert group, Copenhagen, Denmark,8-9 February 2012. Copenhagen, WHO Regional Office for Europe. 2012.

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.