Батырлар

Қазақстан Республикасының «Мәдени мұра» бағдарламасының аясында алыс жақын шетелдердегі мұрағаттар қорындағы қазақ тарихына қатысты құжаттары, ресми іс -қағаз құжаттамалары, нормативтік құжаттар
2014
Тег: Билік Тарих Батырлар

Қазақ даласындағы патша үкіметінің отаршылдық саясатынан туындаған саяси жағдай Сырым тархан бастаған ұлт-азаттығы көтерілісіне ұласқан болатын.
2014
Тег: Басқару Билік Сайлау Мемлекет Тарих Батырлар

XVII ғасырдағы Қазақ хандығының шекарасы шығыс, солтүстік-шығыста Балхаш көлі және Ертіс өзенінің жоғарғы ағысының беті
2018
Тег: Сауда Өндіріс Басқару ТМД Қоғам Энергетика Мемлекет Ақын Тарих Батырлар Пікірлер Коммуникация Медицина

Ноғайлы дәуірі Еуразиядағы кең далада ерекше роль атқарған көшпелі қоғамның саяси және құқықтың дамуында маңызды із қалдырған кезеңнің бірі болып табылады. Ноғайлы дәуіріндегі көшпелі қоғамының, қоғамдық ойының маңызды мұраларының бірі батырлар жыры екендігі белгілі. Батырлар жыры осы кезеңде айшықталып, негізін қалады десек артық айтқандық емес. Ежелгі дәуірлерден бері жырланып келе жатқан барлық түркі халықтарына ортақ батырлар жырының дәстүрі осы кезеңде айшықталды.
2009
Тег: Батырлар

18 ғасырдағы қазақ халқының елі мен жерін қорғауда өшпес ерліктің өнегесін қалдырып, халқы құрметтеп Қабанбай, Дарабоз, Хан батыры атандырған ірі қолбасшы, жасақтың бас сардары, тарихи тұлға Қаракерей Қабанбай батыр еді. Халқымыздың ерлік шежіресіне байланысты немесе «Ақтабан шұбырынды...» кезіндегі зұлмат пен нəубет қатар келген тұстағы тарихқа үңілген қаламгерлер мен тарихшылар назарынан Қабанбай батыр тысқары қалмаған. «Айтуларға қарағанда, Қабанбай жоңғарларға қарсы соғысқа 103 рет кірген. Бұл ұрыстардың көбінде батыр жеңіспен оралып, елдің алқауына бөленген. Ел алдындағы ерлігін еске алып, Абылай хан өзінің айтқан серті бойынша оған «Дарабоз», «Хан батыры Қабанбай» деген құрметті атақтар берген» [1; 38], — дейді Шыңжаң өлкесінің тарихшылары батырға қатысты шығарылған еңбектерінде. Академик М.Қозыбаев: «Абылай ханның даналығы мен көрегендігі осы бір дала демократиясы мен хандық диктатураны бір жүйеге сая білді. Бөгенбай батыр бастаған, Қабанбай қостаған жаужүрек батырлар Абылайдың семсер ұстаған қолы болса, Бұқар мен Төле би бастаған шешендер мен көрегендер тобы Абылайдың сезімтал жүрегі болды» [2; 31], — деп жазады.
2011
Тег: Батырлар

Мақалада қазақ əдебиетінің көркемдік дамуының аса маңызды асыл арнасын құрайтын ежелгі дəуір рухани мұрасы жан-жақты қарастырылған. «Қорқыт ата кітабының» үлкен тарауы «Байбөрі баласы Бəмсі Байрақ туралы жырда» бейнеленген ежелгі қазақ салттарының ұлттық тəлім-тəрбиедегі құндылығы талданды. Сондай-ақ əдеби дамудың көркемдік арналары тарихи сабақтастық тұрысынан сараланды. Бүгінгі күнге дейін жетіп қана қоймай, сан ұрпақты ұлттық рухта тəрбиелеп келе жатқан мəдени мұраның əдеби жəне тарихи бірліктегі өзектілігі қазақ жəне көне дəуір əдебиеті дамуының көркемдік үдерісімен бірлікте екшеленді.
2012
Тег: Дәстүр Батырлар

Мақалада ХVІІІ ғасырдағы қазақ-жоңғар шапқыншылығында аты шыққан Жидебай батырдың ерлігі туралы айтылады. Өзінің туған өлкесі, яғни Іленің бір сағасы Жиделі бойын, жаудан тазартқан Жидебай бейнесі сомдалған жырлар талданады. Авторлар тарихи мəліметтер мен жазба мұрағат деректеріне, шежірелік деректерге сүйене отырып, Жидебай батырдың өмір сүрген кезеңін, қайтыс болған уақытын, сол кезеңдерде болған азаттық қозғалыстар мен шайқастарды, Жидебай батырдың шапқыншылық замандағы жүргізген азаттық соғысын, басқа да тарихи оқиғаларды сипаттады.
2014
Тег: Батырлар

Кенесары ханның басшылық етуімен 1837–1847 жылдары жүргізілген ұлт-азаттық қозғалысының негізгі мақсаты Абылай хан тұсындағы аумақтық тұрақтылықты қалпына келтіру болып табылатындығы айтылған. Кенесары Қасымовқа қазақтың үш жүзі руларының едəуір бөлігін өз туы астында біріктіре алғандығына көңіл бөлінген. Оның жасақтарының текшілдері арасында атақты халық батырлары болғандығы көрсетілген. Қазақ жерлерін əскери отарлауға, Қоқан бектерінің озбырлығына қарсы жүргізілген жаппай күрестің ұлт-азаттық сипат алғандығы туралы қорытынды жасалған.
2015
Тег: Батырлар

Қозғалыстың жаппай жүргізілуі, кең көлемділігі, айқын саяси сипат алуы ХІХ ғасырда Кенесары Қасымов бастаған көтерілістің ерекшеліктері болып табылатындығына көңіл бөлінген. Қареке (Орта жүз) руынан шыққан Мəнжі батыр Кенесарының сенімді серігі болғандығы айтылған. Мақалада батырдың ерліктері жəне оның халық арасында айрықша танымал болғандығы суреттелген. Əсіресе оның Ақтау бекінісіне шабуыл жасаған кездегі ерлігі ерекше көрсетілген. Кенесары ханның басшылығымен жүргізілген көтерілістің қазақ халқының қарсыласу күшінің зор екендігін, елдің бостандығы мен тəуелсіздігін қорғап қалу үшін жан берісуге дайын екендігін көрсеткендігі туралы қорытынды жасалған.
2015
Тег: Батырлар